Άκολουθεῖ κείμενο τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ πού δημοσιεύθηκε ἀρχικά στό 56ο τεῦχος (σελίδες 4-6) τοῦ ἠλεκτρονικοῦ περιοδικοῦ Νῆσος Κῶς μετά ἀπό πρόσκληση τοῦ ἐκδότη κ. Ζαχαρία Κουζούκα.

Πολλή συζήτηση ἔχει γίνει τούς τελευταίους μῆνες γιά τό ἐάν πρέπει νά ὑπακούσουμε στόν νόμο τοῦ κράτους καί νά δεχθοῦμε τούς ἐπιβαλλόμενους περιορισμούς καί τίς ἀναγκαῖες ρυθμίσεις γιά νά ἀποφύγουμε αὔξηση τῶν κρουσμάτων καί τῶν θανάτων πού προκαλεῖ ἡ ἐνσκύψασα ἀσθένεια.

Ἀπάντηση, σέ αὐτή τή συζήτηση, μᾶς δίνει ἡ Ἁγία Γραφή. Ἄς θυμηθοῦμε τήν ξεκάθαρη ἀπόκριση τοῦ Κυρίου ὅταν οἱ μαθητές τῶν Φαρισαίων, προσπαθώντας νά τόν «μπερδέψουν» καί νά ἐκτεθεῖ, τόν ρώτησαν ἐάν πρέπει νά πληρώνουν φόρους στό ρωμαϊκό κράτος, πού ἡγέτη εἶχε τόν αὐτοκράτορα. Ὁ Κύριός μας ζήτησε ἕνα ἀπό τά νομίσματα μέ τά ὁποῖα πλήρωναν τόν φόρο. Τοῦ ἔδωσαν ἕνα ρωμαϊκό νόμισμα πού ἔφερε τήν εἰκόνα τοῦ Καίσαρα, δηλαδή τοῦ αὐτοκράτορα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, πιθανότατα τοῦ Τιβερίου. Πολύ ἁπλά, δίχως δισταγμό, ὁ Κύριος εἶπε: «ἀφοῦ τό νόμισμα ἔχει τήν εἰκόνα τοῦ Καίσαρα νά δώσετε στόν Καίσαρα ὅ,τι τοῦ ἀνήκει καί στόν Θεό, ἐπίσης, ὅ,τι τοῦ ἀνήκει». Γιά νά καταλάβουμε τή σημασία τοῦ λόγου τοῦ Κυρίου πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ἀφ᾿ ἑνός ὁ Καίσαρας θεωροῦσε τόν ἑαυτό του θεό καί ἀφ᾿ ἑτέρου τό νά εἰκονίζεται κάποια μορφή σέ νόμισμα, σέ ἔργο τέχνης, σέ χειρόγραφο, σέ τόπο λατρείας, στό σπίτι σου κ.λπ. ἦταν αὐστηρότατα ἀπαγορευμένο ἀπό τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Μέ τά λόγια του, λοιπόν, ὁ Κύριος κινδύνευε νά κατηγορηθεῖ ὅτι δέχεται τόν Καίσαρα ὡς θεό, κάτι πού εἶναι ἐντελῶς ἐξωφρενικό, καί ὅτι παραμερίζει τή δεύτερη ἀπό τίς δέκα ἐντολές πού λέει: «οὔ ποιήσεις σεαυτῷ εἴδωλον».

Παρά ταῦτα ὁ Κύριος δέν δίστασε οὔτε στιγμή νά ξεκαθαρίσει ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ σχέση μας μέ τήν ἐξουσία, καί μάλιστα μέ τή ρωμαϊκή πού εἶχε κατακτήσει τή γῆ τοῦ Ἰσραήλ, καί ἀπερίφραστα δηλώνει ὅτι πρέπει νά τήν ἀναγνωρίζουμε καί νά τῆς ἀποδίδουμε τήν ὀφειλόμενη τιμή.

Γνωρίζουμε πόσο μεγάλος εἶναι ὁ σεβασμός τῆς Ἁγίας Γραφῆς πρός τούς ἰατρούς. Πολλοί στίχοι τοῦ 38ου κεφαλαίου τοῦ βιβλίου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού ὀνομάζεται Σοφία Σειράχ ἀναφέρονται στή στάση μας ἀπέναντί τους. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι τό κεφάλαιο αὐτό ξεκινᾶ μέ τή φράση «τίμα ἰατρόν». Σέ μετάφραση ὁλόκληρος ὁ πρῶτος στίχος τοῦ κεφαλαίου μᾶς λέει: «νά ἀποδίδεις στόν ἰατρό τίς τιμές πού τοῦ ἀνήκουν, γιατί κι αὐτόν ὁ Κύριος τόν ἔχει ὁρίσει στό λειτούργημά του». Καί συνεχίζει ὁ ἑπόμενος στίχος: «ὁ Ὕψιστος δίνει στόν ἰατρό τή γνώση νά γιατρεύει καί μέ δῶρα τόν ἀνταμοίβει ὁ βασιλιᾶς». Διαπιστώνουμε κι ἐδῶ ὅτι ἡ πίστη μας δέν ἀπορρίπτει τήν ἐξουσία οὔτε ἀκυρώνει τίς ἀποφάσεις της, ὅταν μάλιστα εἶναι πρός ὄφελος τῶν πολιτῶν. Στή συνέχεια σημειώνει ὅτι δέν πρέπει νά παραμελοῦμε τίς ἀρρώστιες μας, ἀλλά νά προσευχόμαστε στόν Κύριο νά τίς γιατρέψει, νά καθαρίζουμε τήν καρδιά μας ἀπό τήν ἁμαρτία, νά κάνουμε θυσίες καρπῶν, νά καλοῦμε τόν ἰατρό, πού ὁ θεός τοῦ ἔχει ἀναθέσει τό ἔργο τῆς θεραπείας μας, καί νά δεχθοῦμε ὅτι σέ κάποιες περιπτώσεις ἡ θεραπεία μας, κατά παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, εἶναι στά χέρια τῶν ἰατρῶν.

Τόν σεβασμό μας πρός τήν ἐξουσία ζητοῦν ὁ ἀπόστολος Παῦλος καί ὁ ἀπόστολος Πέτρος. Ὁ μέν πρῶτος γράφει στήν ἐπιστολή πού στέλνει πρός τούς Ρωμαίους ὅτι «κάθε ἄνθρωπος ὀφείλει νά ὑποτάσσεται στίς ἀνώτερες ἐξουσίες, γιατί δέν ὑπάρχουν ἐξουσίες παρά ἀπό τόν Θεό· κι αὐτές οἱ ἐξουσίες πού ὑπάρχουν ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν Θεό», ὁ δέ δεύτερος στήν Α΄ ἐπιστολή του συμβουλεύει τούς παραλῆπτες: «νά ὑπακούετε σέ κάθε ἀνθρώπινη ἐξουσία γιά χάρη τοῦ Κυρίου εἴτε εἶναι ὁ αὐτοκράτορας, ἐπειδή εἶναι ὁ ἀνώτατος ἄρχοντας, εἴτε οἱ τοπικοί διοικητές». Καί ὁ ἀπόστολος καταλήγει: «ὅλους νά τούς τιμᾶτε· νά ἀγαπᾶτε τούς ἀδελφούς σας χριστιανούς· νά σέβεστε τόν Θεό· νά τιμᾶτε τόν αὐτοκράτορα».

Μέ αὐτές τίς προτροπές ἀπό τήν Ἁγία Γραφή ἔζησαν αἰῶνες τά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας.

• Μέ σεβασμό πρός τούς ἰατρούς, καί μάλιστα σέ μία ἐποχή πού οἱ Ἕλληνες, γιά παράδειγμα, ὑποτιμοῦσαν τούς ἰατρούς γιατί νόμιζαν ὅτι ἐργάζονται μόνο μέ τά χέρια καί ὄχι μέ τό πνεῦμα. Εἶναι συγκλονιστικός ὁ στίχος «ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ» ἀπό τή Σοφία Σειράχ (κεφ. 38, στίχος 6), πού σημαίνει: ὁ Θεός «ἔδωσε στούς ἀνθρώπους τήν ἐπιστήμη, δηλαδή τήν ἱκανότητα νά γνωρίζουν καλά τίς τεχνικές θεραπείας, ὥστε νά τόν δοξάζουν μέ τά θαυμαστά ἔργα Του».
• Μέ πίστη πρός τόν Θεό καί ἀγάπη πρός τόν συνάνθρωπο. Στήν πνευματική ζωή δέν ὑπάρχουν μαγικές καί αὐτόματες λύσεις. Καθένας μας, μέ τίς ἁμαρτίες καί τίς ἀδυναμίες του, πρέπει νά βρεῖ τόν τρόπο νά ἀγαπήσει τόν συνάνθρωπό του καί ἔτσι θά βρεῖ τόν δρόμο γιά νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό.
• Μέ ὑπακοή πρός τόν Θεό καί τήν ἐξουσία πού Αὐτός ὅρισε νά μᾶς προστατεύει καί νά μᾶς κυβερνᾶ, ἐφόσον αὐτή δέν τοῦ στερεῖ τή δυνατότητα τῆς σωτηρίας.

Πλῆθος ἁγίων μας ἦταν ἰατροί. Σύγχρονο παράδειγμα εἶναι ὁ Ἅγιος Λουκᾶς Ἀρχιεπίσκοπος Κριμαίας τῆς Οὐκρανίας, πού ἦταν πιστός, ἄνθρωπος προσευχῆς, σταύρωνε τούς ἀσθενεῖς του πρίν τούς χειρουργήσει, ἀλλά πουθενά στόν βίο του δέν καταγράφεται ὅτι δέν μελετοῦσε ἤ ὅτι δέν ἐνημερωνόταν γιά τήν ἐπιστήμη του ἤ ὅτι προσπαθοῦσε νά θεραπεύσει μόνο μέ τήν ἁγιότητά του. Φυσικά, ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ἦταν πιστός καί γι᾿ αὐτό τόν ἐμπιστευόμαστε, καί πολύ ὀρθά πράττουμε. Μποροῦμε ὅμως νά ὑποστηρίξουμε ὅτι αὐτοί πού σήμερα μᾶς δίνουν τή μία ἤ τήν ἄλλη συμβουλή, πού δέν μᾶς ἀρέσει, ἔχουν τήν ἐξουσία τους κατά παράβαση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καί δέν πράττουν τό θέλημά Του; Σέ καμία περίπτωση!

Μᾶς εἶναι πολύ γνωστοί οἱ βίοι τῶν συγχρόνων Ἁγίων. Ὅλοι τους, παρά τήν ἁγιότητά τους, παρά τό ὅτι τούς σκέπαζε ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί παρά τό ὅτι αὐτοί ἔκαναν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μέ κάθε τρόπο, ἦταν βαρύτατα ἄρρωστοι. Μάλιστα, εἶχαν πολύ σοβαρές καί ἐπικίνδυνες ἀσθένειες. Καί στούς ἰατρούς πήγαιναν καί ὑπακοή ἔκαναν καί στόν Θεό προσεύχονταν γιά νά τούς ἐνισχύσει καί νά τούς δώσει ὑπομονή.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὑπομονετικά ζοῦσε μέ τήν ἀσθένειά του. Ζητοῦσε ἀπό τόν Κύριο νά τόν θεραπεύσει καί μόνο ὅταν ἔλαβε ἀπό τόν Θεό τό μήνυμα ὅτι πρέπει νά τήν ὑπομείνει σταμάτησε νά τό κάνει. Δέν ντρέπεται ὅμως νά μᾶς πεῖ γιά τίς προσπάθειες καί τίς παρακλήσεις του νά τόν θεραπεύσει ὁ Θεός. Μήπως ὅμως ἐνῶ ζητοῦσε θεραπεία ἀπό τόν Θεό ἀδιαφοροῦσε γιά τίς συμβουλές τῶν ἰατρῶν; Πιθανότατα μάλιστα, ὁ εὐαγγ. Λουκᾶς τόν συνόδευε καί μέ τήν ἰδιότητα τοῦ ἰατροῦ. Ἄς θυμηθοῦμε τίς ἰατρικές ὁδηγίες πού δίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν μαθητή του Τιμόθεο: τόν συμβουλεύει μέ πολύ ἀγάπη νά μήν πίνει πολύ νερό, ἀλλά λίγο κρασί γιά νά ἀντιμετωπίζει τά προβλήματα τοῦ στομάχου καί τίς πολλές του ἀσθένειες (Α΄ Τιμόθεον κεφ. 5, στίχος 23). Ἡ συμβουλή αὐτή, ὅσο καί ἄν μᾶς παραξενεύει σήμερα, ἦταν ἀπολύτως σύμφωνη μέ τίς ἰατρικές θεωρίες τῆς ἐποχῆς γιά τήν ἰσορροπία τῶν ὑγρῶν τοῦ σώματος καί, προφανῶς, τήν εἶχε πληροφορηθεῖ ἀπό τόν εὐαγγ. Λουκᾶ, τόν ἰατρό.

Ἄς μάθουμε νά κάνουμε ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καί στήν πολιτεία, ἡ ὁποία, παρά τά προβλήματα καί τίς ἀδυναμίες της, ὅπως κάθε ἀνθρώπινη ἐξουσία ἐξάλλου, προσπαθεῖ νά ἀντιμετωπίσει καταστάσεις πρωτόγνωρες καί σκληρές πού ἀγγίζουν τόν καθένα! Τίποτα δέν συμβαίνει στόν κόσμο μας παρά μόνο ἐάν τό ἐπιτρέψει ὁ Θεός. Ἄς ἐμπιστευθοῦμε αὐτούς πού ἀγωνίζονται γιά νά μᾶς διατηρήσουν ὑγιεῖς καί ἄς μή λησμονοῦμε ὅτι, ὅπως μέ σοφία εἶπε ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος,

«αὐτό πού κινδυνεύει,

δέν εἶναι ἡ πίστη ἀλλά οἱ πιστοί,

δέν εἶναι ὁ Χριστός, ἀλλά οἱ Χριστιανοί μας,

δέν εἶναι ὁ Θεάνθρωπος ἀλλά ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι.»

Ἄς μήν πειράζουμε λοιπόν τόν Θεό μέ τή συμπεριφορά μας!

Ἄς Τόν ἐμπιστευθοῦμε πλήρως καί ὄχι μόνο ὅπου ἐμεῖς νομίζουμε ὅτι μποροῦμε νά Τόν ἐμπιστευθοῦμε!

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,

ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

* * *

Τιμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί καί προσφιλέστατα τέκνα,

Συμπορευόμενοι μέ τήν Παναγίαν Παρθένον, τήν ἐρχομένην «ἀποτεκεῖν ἀπορρήτως» τόν προαιώνιον Λόγον, καί ἀτενίζοντες τήν ἑτοιμαζομένην νά ὑποδεχθῇ τό Θεῖον Βρέφος Βηθλεέμ, ἰδού ἐφθάσαμεν καί πάλιν τά Χριστούγεννα, ἔμπλεοι αἰσθημάτων εὐγνωμοσύνης πρός τόν Θεόν τῆς ἀγάπης. Ἡ πορεία πρός τήν μεγάλην ἑορτήν τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος τοῦ κόσμου ἦτο ἐφέτος διαφορετική ὡς πρός τάς ἐξωτερικάς συνθήκας, λόγῳ τῆς σοβούσης πανδημίας. Καί ἡ ἐκκλησιαστική ζωή, ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν εἰς τάς ἱεράς ἀκολουθίας, ἡ ποιμαντική μέριμνα καί ἡ καλή μαρτυρία ἐν τῷ κόσμῳ, ὑπέστησαν τάς συνεπείας τῶν ὑγειονομικῶν περιορισμῶν. Πάντα ταῦτα ὅμως δέν ἀφοροῦν εἰς τήν ἐσωτάτην σχέσιν τοῦ χριστωνύμου λαοῦ μέ τόν Χριστόν, εἰς τήν πίστιν εἰς τήν πρόνοιαν Αὐτοῦ καί τήν ἀφοσίωσιν εἰς τό «ἕν, οὗ ἐστι χρεία»[1].

Εἰς τάς ἐκκοσμικευμένας κοινωνίας, τά Χριστούγεννα ἔχουν ἀποχρωματισθῆ, κατέστησαν ἡ ἑορτή τῆς ἐπιδεικτικῆς καταναλώσεως καί τῆς κοσμικότητος, χωρίς ὑποψίαν ὅτι κατά τήν ἁγίαν ταύτην ἡμέραν τιμῶμεν τό «ἀεί μυστήριον»[2] τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως. Ὁ χριστιανοπρεπής ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων ἀποτελεῖ σήμερον πρᾶξιν ἀντιστάσεως εἰς τήν ἐκκοσμίκευσιν τῆς ζωῆς καί εἰς τήν ἐξασθένησιν ἤ καί νέκρωσιν τῆς αἰσθήσεως διά τό μυστήριον.

Ἐν τῇ σαρκώσει τοῦ Λόγου ἀποκαλύπτεται τό περιεχόμενον, ἡ κατεύθυνσις καί ὁ σκοπός τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως. Ὁ παντέλειος Θεός ὑπάρχει ὡς τέλειος ἄνθρωπος, διά νά δυνηθῶμεν νά ὑπάρξωμεν «μέ τόν τρόπον τοῦ Θεοῦ». «Ὁ Θεός γάρ ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»[3]. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι, κατά τήν βαθυστόχαστον ἔκφρασιν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, «θεός κεκελευσμένος»[4], «ζῶον θεούμενον»[5]. Αὐτή εἶναι ἡ ὑψίστη τιμή πρός τόν ἄνθρωπον, ἡ ὁποία ἀποδίδει εἰς τήν ὕπαρξίν του ἀνυπέρβλητον ἀξίαν. Ἐν Χριστῷ, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καλοῦνται εἰς τήν σωτηρίαν. Ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ˙ πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», θεολογεῖ θεοπνεύστεως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος[6]. Πρόκειται περί μιᾶς καθοριστικῆς ἀνατροπῆς εἰς τόν χῶρον τῆς ἀνθρωπολογίας, εἰς τήν ἱεράρχησιν τῶν ἀξιῶν, εἰς τήν θεώρησιν τοῦ ἤθους. Ἔκτοτε, ὅστις θίγει τόν ἄνθρωπον, στρέφεται κατά τοῦ Θεοῦ. «Οὐδέν γάρ ὅσον ἄνθρωπος ἱερόν, ᾧ καί φύσεως ἐκοινώνησεν ὁ Θεός»[7].

Χριστούγεννα εἶναι ὅλη ἡ θεανθρωπίνη ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἐν τῇ ὁποίᾳ ὁ Χριστός διηνεκῶς βιοῦται ὡς ὁ Ἦν, ὁ Ὦν καί ὁ Ἐρχόμενος. Ὁ «ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός» εἶναι ὁ «ἐν τοῖς κόλποις τοῦ Πατρός», τό παιδίον Ἰησοῦς εἶναι ὁ σταυρωθείς, ἀναστάς καί ἐν δόξῃ ἀναληφθείς εἰς τούς οὐρανούς, ὁ δίκαιος κριτής καί ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης. Αὐτό τό ἀνέκφαντον μυστήριον δοξάζομεν ἐν ψαλμοῖς καί ὕμνοις, αὐτό διακονοῦμεν, διακονηθέντες καί διακονούμενοι συγχρόνως ὑπ᾿ αὐτοῦ. Αὐτό διετύπωσε θεοπνεύστως, «ἑπομένη τοῖς Ἁγίοις Πατράσιν», ἡ ἐν Χαλκηδόνι Δ’ Οἰκουμενική Σύνοδος. Τό «δόγμα τῆς Χαλκηδόνος», τόν ὑπέρ λόγον καί ἔννοιαν τρόπον τῆς προσλήψεως τῆς σαρκός τοῦ κόσμου ὑπό τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, «ψάλλει» διά τῆς ἀρχιτεκτονικῆς ἐκφραστικῆς, τῆς ὀργανώσεως τοῦ ἱεροῦ χώρου, τοῦ ἐντυπωσιακοῦ τρούλλου, ὁ ὁποῖος ἀπεικονίζει τήν τά πάντα συνέχουσαν θείαν φιλανθρωπίαν καί συνάπτει τά οὐράνια καί τά ἐπίγεια, διά τῶν εἰκόνων καί τοῦ διακόσμου, διά τῆς μοναδικῆς θεολογικῆς γλώσσης τῆς ἐκπάγλου φωτοχυσίας, ὁ πανίερος ναός τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας ἐν τῇ Πόλει τῶν Πόλεων, τό καύχημα τῆς Ὀρθοδοξίας καί τό κλέϊσμα τῆς οἰκουμένης.

Ἐν μέσῳ περιστάσεων καί θλίψεων πολλῶν, ἠχεῖ σήμερον ἡ λιγυρά φωνή τοῦ «ἀγγέλου Κυρίου», τοῦ «εὐαγγελιζομένου χαράν μεγάλην… παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστός Κύριος»[8]. Ἑορτάζομεν τά Χριστούγεννα, προσευχόμενοι διά τούς ἐν κινδύνοις καί ἀσθενείαις ἀδελφούς ἡμῶν. Θαυμάζομεν τήν αὐτοθυσίαν τῶν ἰατρῶν καί τῶν νοσηλευτῶν καί πάντων τῶν συμβαλλόντων εἰς τήν ἀντιμετώπισιν τῆς πανδημίας. Χαίρομεν διαπιστοῦντες, ὅτι ὁ ἀσθενῶν προσεγγίζεται ὑπ᾿ αὐτῶν ὡς ἱερόν πρόσωπον καί δέν μετατρέπεται εἰς ἀριθμόν, περιστατικόν, ἀντικείμενον, ἀπρόσωπον βιολογικήν μονάδα. Ὡς ἐλέχθη προσφυέστατα, ἡ «λευκή μπλούζα» τῶν ἰατρῶν εἶναι «ἕνα ἄσπρο ράσο», ἐκφράζει τήν παραίτησιν ἀπό τό «ἐμόν» χάριν τοῦ ἀδελφοῦ, τό «ζητεῖν τά τοῦ ἑτέρου»[9], τήν ὁλικήν ἀφιέρωσιν εἰς τόν πάσχοντα. Εἰς αὐτό τό «ἄσπρο ράσο» καί εἰς τό ράσον τοῦ κληρικοῦ, σύμβολον ἀμφότερα θυσίας καί διακονικοῦ πνεύματος, ἡ ἔμπνευσις καί ἡ κινητήριος δύναμις εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι πάντοτε δῶρον τῆς θείας χάριτος, ποτέ ἀποκλειστικῶς ἰδικόν μας κατόρθωμα.

Ἡ ἐπικίνδυνος πανδημία ἐκλόνισε πολλά αὐτονόητα, ἀπεκάλυψε τά ὅρια τοῦ τιτανισμοῦ τοῦ συγχρόνου «ἀνθρωποθεοῦ» καί ἀνέδειξε τήν δύναμιν τῆς ἀλληλεγγύης. Ὁμοῦ μέ τήν ἀδιαμφισβήτητον ἀλήθειαν, ὅτι ὁ κόσμος μας ἀποτελεῖ ἑνότητα, ὅτι τά προβλήματά μας εἶναι κοινά, καί ἡ λύσις των ἀπαιτεῖ σύμπραξιν καί συμπόρευσιν, ἀνεδείχθη ἐξόχως ἡ ἀξία τῆς προσωπικῆς συμβολῆς, τῆς ἀγάπης τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, ἡ ὁποία ὑπερβαίνει τό ἀνθρώπινον μέτρον. Ἡ Ἐκκλησία συμπαρίσταται ἐνεργῶς, ἔργῳ καί λόγῳ, πρός τούς ἐμπεριστάτους ἀδελφούς καί προσεύχεται διά τήν ἐνίσχυσιν αὐτῶν, τῶν συγγενῶν καί τῶν ὑπευθύνων διά τήν περίθαλψιν, διακηρύττουσα συγχρόνως, ὅτι ἡ θεραπεία τοῦ ἀσθενοῦς, ὡς προσωρινή νίκη ἐπί τοῦ θανάτου, παραπέμπει εἰς τήν ἐν Χριστῷ ὑπέρβασιν καί τελικήν κατάργησιν αὐτοῦ.

Δυστυχῶς, ἡ ὑγειονομική κρίσις δέν ἐπέτρεψε τήν ἀνάπτυξιν τῶν δράσεων, αἱ ὁποῖαι εἶχον προβλεφθῆ διά τό 2020, «ἔτος ποιμαντικοῦ ἀνακαινισμοῦ καί ὀφειλετικῆς μερίμνης διά τήν νεολαίαν». Ἐλπίζομεν, ὅτι κατά τό ἐπερχόμενον ἔτος θά καταστῇ δυνατή ἡ πραγματοποίησις τῶν προγραμματισθεισῶν ἐκδηλώσεων διά τήν νέαν γενεάν. Γνωρίζομεν ἐκ πείρας ὅτι, ἐφ᾿ ὅσον οἱ νέοι καί αἱ νέαι προσεγγισθοῦν μέ κατανόησιν καί ἀγάπην, ἀποκαλύπτουν τάς δημιουργικάς των δυνάμεις καί συμμετέχουν μέ ἐνθουσιασμόν εἰς τά δρώμενα. Τελικῶς, ἡ νεότης εἶναι μία ἰδιαιτέρως «θρησκευτική» περίοδος τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς, μέ ὄνειρα, ὁράματα καί βαθείας ὑπαρξιακάς ἀναζητήσεις, μέ ζῶσαν τήν ἐλπίδα ἑνός νέου κόσμου ἀδελφοσύνης. Αὐτήν τήν «καινήν κτίσιν»[10], τούς «καινούς οὐρανούς καί γῆν καινήν … ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ»[11], εὐαγγελίζεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, αὐτήν εἰκονίζει ἐν τῇ πορείᾳ πρός τά Ἔσχατα.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί εὐλογημένα τέκνα,

Ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὁ ἄνθρωπος ἀνακαινοῦται ὅλος, δέν «βοηθεῖται» ἁπλῶς, ἀλλά «ἀληθεύει», βιώνει τόν ἔνθεον προορισμόν του. Ὡς διεκήρυξεν ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς τήν Ἐκκλησίαν «ἕκαστος ἄνθρωπος ἀποτελεῖ μοναδικήν ὀντότητα, προωρισμένην εἰς προσωπικήν κοινωνίαν μετά τοῦ Θεοῦ»[12]. Ἔχομεν τήν θεόσδοτον βεβαιότητα, ὅτι ὁ παρών βίος δέν εἶναι ὁλόκληρος ἡ ζωή μας, ὅτι τό κακόν καί αἱ ἀρνητικότητες δέν ἔχουν τόν τελευταῖον λόγον εἰς τήν ἱστορίαν. Ὁ Σωτήρ ἡμῶν δέν εἶναι ἕνας «ἀπό μηχανῆς Θεός», ὁ ὁποῖος παρεμβαίνει καί ἐξαφανίζει τά δεινά, ἐνῶ ταυτοχρόνως καταλύει τήν ἐλευθερίαν μας, ὡσάν αὕτη νά ἦτο «καταδίκη», ἐκ τῆς ὁποίας χρήζομεν ἀπαλλαγῆς. Δι᾿ ἡμᾶς τούς Χριστιανούς ἰσχύει τό ἀπαράμιλλον Πατερικόν: «Βουλομένων γάρ, οὐ τυραννουμένων τό τῆς σωτηρίας μυστήριον»[13]. Ἡ ἀλήθεια τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας δοκιμάζεται διά τοῦ Σταυροῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὁδός πρός τήν Ἀνάστασιν.

Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, συνεορτάζοντες μετά πάντων ὑμῶν ἐν θεαρέστῳ φρονήματι τά Χριστούγεννα καί τάς λοιπάς ἑορτάς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου, εὐχόμεθα ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν Κέντρου τοῦ Φαναρίου, ὅπως ὁ συγκαταβάς τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Σωτήρ χαρίζηται ὑμῖν ὑγιείαν, τήν πρός ἀλλήλους ἀγάπην, προκοπήν ἐν παντί ἔργῳ ἀγαθῷ, καί πᾶσαν ἄνωθεν εὐλογίαν, ἐν τῷ ἀνατέλλοντι νέῳ ἔτει καί ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις τῆς ζωῆς ὑμῶν. Γένοιτο!                      

                  Χριστούγεννα ‚βκ’

           † Ὁ Κωνσταντινουπόλεως

διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

[1] Πρβλ. Λουκ. ι’, 42.

[2] Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Κεφάλαια διάφορα Θεολογικά καί Οἰκονομικά περί ἀρετῆς καί κακίας, ἑκατοντάς πρώτη, ΙΒ’, PG 90, 1184.

[3] Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, Περί ἐνανθρωπήσεως, 54.

[4] Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς τόν Μέγαν Βασίλειον Ἐπιτάφιος, PG 36, 560.

[5] Τοῦ αὐτοῦ, Λόγος ΜΕ’, Εἰς τό Ἅγιον Πάσχα, PG 36, 632.

[6] Γαλ. γ’, 28.

[7] Νικολάου Καβάσιλα, Περί τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ΣΤ’, PG 150, 649.

[8] Λουκ. β’, 9-11.

[9]   Α’ Κορ. ι’, 24.

[10]   Β’ Κορ. ε’, 17.

[11]   Β’ Πέτρ. γ’, 13.

[12]   Ἐγκύκλιος, § 12.

[13]   Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Εἰς τήν προσευχήν τοῦ Πάτερ ἡμῶν, PG 90, 880.

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,

ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

* * *

Τιμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί καί προσφιλέστατα τέκνα,

Συμπορευόμενοι μέ τήν Παναγίαν Παρθένον, τήν ἐρχομένην «ἀποτεκεῖν ἀπορρήτως» τόν προαιώνιον Λόγον, καί ἀτενίζοντες τήν ἑτοιμαζομένην νά ὑποδεχθῇ τό Θεῖον Βρέφος Βηθλεέμ, ἰδού ἐφθάσαμεν καί πάλιν τά Χριστούγεννα, ἔμπλεοι αἰσθημάτων εὐγνωμοσύνης πρός τόν Θεόν τῆς ἀγάπης. Ἡ πορεία πρός τήν μεγάλην ἑορτήν τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος τοῦ κόσμου ἦτο ἐφέτος διαφορετική ὡς πρός τάς ἐξωτερικάς συνθήκας, λόγῳ τῆς σοβούσης πανδημίας. Καί ἡ ἐκκλησιαστική ζωή, ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν εἰς τάς ἱεράς ἀκολουθίας, ἡ ποιμαντική μέριμνα καί ἡ καλή μαρτυρία ἐν τῷ κόσμῳ, ὑπέστησαν τάς συνεπείας τῶν ὑγειονομικῶν περιορισμῶν. Πάντα ταῦτα ὅμως δέν ἀφοροῦν εἰς τήν ἐσωτάτην σχέσιν τοῦ χριστωνύμου λαοῦ μέ τόν Χριστόν, εἰς τήν πίστιν εἰς τήν πρόνοιαν Αὐτοῦ καί τήν ἀφοσίωσιν εἰς τό «ἕν, οὗ ἐστι χρεία»[1].

Εἰς τάς ἐκκοσμικευμένας κοινωνίας, τά Χριστούγεννα ἔχουν ἀποχρωματισθῆ, κατέστησαν ἡ ἑορτή τῆς ἐπιδεικτικῆς καταναλώσεως καί τῆς κοσμικότητος, χωρίς ὑποψίαν ὅτι κατά τήν ἁγίαν ταύτην ἡμέραν τιμῶμεν τό «ἀεί μυστήριον»[2] τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως. Ὁ χριστιανοπρεπής ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων ἀποτελεῖ σήμερον πρᾶξιν ἀντιστάσεως εἰς τήν ἐκκοσμίκευσιν τῆς ζωῆς καί εἰς τήν ἐξασθένησιν ἤ καί νέκρωσιν τῆς αἰσθήσεως διά τό μυστήριον.

Ἐν τῇ σαρκώσει τοῦ Λόγου ἀποκαλύπτεται τό περιεχόμενον, ἡ κατεύθυνσις καί ὁ σκοπός τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως. Ὁ παντέλειος Θεός ὑπάρχει ὡς τέλειος ἄνθρωπος, διά νά δυνηθῶμεν νά ὑπάρξωμεν «μέ τόν τρόπον τοῦ Θεοῦ». «Ὁ Θεός γάρ ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»[3]. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι, κατά τήν βαθυστόχαστον ἔκφρασιν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, «θεός κεκελευσμένος»[4], «ζῶον θεούμενον»[5]. Αὐτή εἶναι ἡ ὑψίστη τιμή πρός τόν ἄνθρωπον, ἡ ὁποία ἀποδίδει εἰς τήν ὕπαρξίν του ἀνυπέρβλητον ἀξίαν. Ἐν Χριστῷ, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καλοῦνται εἰς τήν σωτηρίαν. Ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ˙ πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», θεολογεῖ θεοπνεύστεως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος[6]. Πρόκειται περί μιᾶς καθοριστικῆς ἀνατροπῆς εἰς τόν χῶρον τῆς ἀνθρωπολογίας, εἰς τήν ἱεράρχησιν τῶν ἀξιῶν, εἰς τήν θεώρησιν τοῦ ἤθους. Ἔκτοτε, ὅστις θίγει τόν ἄνθρωπον, στρέφεται κατά τοῦ Θεοῦ. «Οὐδέν γάρ ὅσον ἄνθρωπος ἱερόν, ᾧ καί φύσεως ἐκοινώνησεν ὁ Θεός»[7].

Χριστούγεννα εἶναι ὅλη ἡ θεανθρωπίνη ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἐν τῇ ὁποίᾳ ὁ Χριστός διηνεκῶς βιοῦται ὡς ὁ Ἦν, ὁ Ὦν καί ὁ Ἐρχόμενος. Ὁ «ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός» εἶναι ὁ «ἐν τοῖς κόλποις τοῦ Πατρός», τό παιδίον Ἰησοῦς εἶναι ὁ σταυρωθείς, ἀναστάς καί ἐν δόξῃ ἀναληφθείς εἰς τούς οὐρανούς, ὁ δίκαιος κριτής καί ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης. Αὐτό τό ἀνέκφαντον μυστήριον δοξάζομεν ἐν ψαλμοῖς καί ὕμνοις, αὐτό διακονοῦμεν, διακονηθέντες καί διακονούμενοι συγχρόνως ὑπ᾿ αὐτοῦ. Αὐτό διετύπωσε θεοπνεύστως, «ἑπομένη τοῖς Ἁγίοις Πατράσιν», ἡ ἐν Χαλκηδόνι Δ’ Οἰκουμενική Σύνοδος. Τό «δόγμα τῆς Χαλκηδόνος», τόν ὑπέρ λόγον καί ἔννοιαν τρόπον τῆς προσλήψεως τῆς σαρκός τοῦ κόσμου ὑπό τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, «ψάλλει» διά τῆς ἀρχιτεκτονικῆς ἐκφραστικῆς, τῆς ὀργανώσεως τοῦ ἱεροῦ χώρου, τοῦ ἐντυπωσιακοῦ τρούλλου, ὁ ὁποῖος ἀπεικονίζει τήν τά πάντα συνέχουσαν θείαν φιλανθρωπίαν καί συνάπτει τά οὐράνια καί τά ἐπίγεια, διά τῶν εἰκόνων καί τοῦ διακόσμου, διά τῆς μοναδικῆς θεολογικῆς γλώσσης τῆς ἐκπάγλου φωτοχυσίας, ὁ πανίερος ναός τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας ἐν τῇ Πόλει τῶν Πόλεων, τό καύχημα τῆς Ὀρθοδοξίας καί τό κλέϊσμα τῆς οἰκουμένης.

Ἐν μέσῳ περιστάσεων καί θλίψεων πολλῶν, ἠχεῖ σήμερον ἡ λιγυρά φωνή τοῦ «ἀγγέλου Κυρίου», τοῦ «εὐαγγελιζομένου χαράν μεγάλην… παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστός Κύριος»[8]. Ἑορτάζομεν τά Χριστούγεννα, προσευχόμενοι διά τούς ἐν κινδύνοις καί ἀσθενείαις ἀδελφούς ἡμῶν. Θαυμάζομεν τήν αὐτοθυσίαν τῶν ἰατρῶν καί τῶν νοσηλευτῶν καί πάντων τῶν συμβαλλόντων εἰς τήν ἀντιμετώπισιν τῆς πανδημίας. Χαίρομεν διαπιστοῦντες, ὅτι ὁ ἀσθενῶν προσεγγίζεται ὑπ᾿ αὐτῶν ὡς ἱερόν πρόσωπον καί δέν μετατρέπεται εἰς ἀριθμόν, περιστατικόν, ἀντικείμενον, ἀπρόσωπον βιολογικήν μονάδα. Ὡς ἐλέχθη προσφυέστατα, ἡ «λευκή μπλούζα» τῶν ἰατρῶν εἶναι «ἕνα ἄσπρο ράσο», ἐκφράζει τήν παραίτησιν ἀπό τό «ἐμόν» χάριν τοῦ ἀδελφοῦ, τό «ζητεῖν τά τοῦ ἑτέρου»[9], τήν ὁλικήν ἀφιέρωσιν εἰς τόν πάσχοντα. Εἰς αὐτό τό «ἄσπρο ράσο» καί εἰς τό ράσον τοῦ κληρικοῦ, σύμβολον ἀμφότερα θυσίας καί διακονικοῦ πνεύματος, ἡ ἔμπνευσις καί ἡ κινητήριος δύναμις εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι πάντοτε δῶρον τῆς θείας χάριτος, ποτέ ἀποκλειστικῶς ἰδικόν μας κατόρθωμα.

Ἡ ἐπικίνδυνος πανδημία ἐκλόνισε πολλά αὐτονόητα, ἀπεκάλυψε τά ὅρια τοῦ τιτανισμοῦ τοῦ συγχρόνου «ἀνθρωποθεοῦ» καί ἀνέδειξε τήν δύναμιν τῆς ἀλληλεγγύης. Ὁμοῦ μέ τήν ἀδιαμφισβήτητον ἀλήθειαν, ὅτι ὁ κόσμος μας ἀποτελεῖ ἑνότητα, ὅτι τά προβλήματά μας εἶναι κοινά, καί ἡ λύσις των ἀπαιτεῖ σύμπραξιν καί συμπόρευσιν, ἀνεδείχθη ἐξόχως ἡ ἀξία τῆς προσωπικῆς συμβολῆς, τῆς ἀγάπης τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, ἡ ὁποία ὑπερβαίνει τό ἀνθρώπινον μέτρον. Ἡ Ἐκκλησία συμπαρίσταται ἐνεργῶς, ἔργῳ καί λόγῳ, πρός τούς ἐμπεριστάτους ἀδελφούς καί προσεύχεται διά τήν ἐνίσχυσιν αὐτῶν, τῶν συγγενῶν καί τῶν ὑπευθύνων διά τήν περίθαλψιν, διακηρύττουσα συγχρόνως, ὅτι ἡ θεραπεία τοῦ ἀσθενοῦς, ὡς προσωρινή νίκη ἐπί τοῦ θανάτου, παραπέμπει εἰς τήν ἐν Χριστῷ ὑπέρβασιν καί τελικήν κατάργησιν αὐτοῦ.

Δυστυχῶς, ἡ ὑγειονομική κρίσις δέν ἐπέτρεψε τήν ἀνάπτυξιν τῶν δράσεων, αἱ ὁποῖαι εἶχον προβλεφθῆ διά τό 2020, «ἔτος ποιμαντικοῦ ἀνακαινισμοῦ καί ὀφειλετικῆς μερίμνης διά τήν νεολαίαν». Ἐλπίζομεν, ὅτι κατά τό ἐπερχόμενον ἔτος θά καταστῇ δυνατή ἡ πραγματοποίησις τῶν προγραμματισθεισῶν ἐκδηλώσεων διά τήν νέαν γενεάν. Γνωρίζομεν ἐκ πείρας ὅτι, ἐφ᾿ ὅσον οἱ νέοι καί αἱ νέαι προσεγγισθοῦν μέ κατανόησιν καί ἀγάπην, ἀποκαλύπτουν τάς δημιουργικάς των δυνάμεις καί συμμετέχουν μέ ἐνθουσιασμόν εἰς τά δρώμενα. Τελικῶς, ἡ νεότης εἶναι μία ἰδιαιτέρως «θρησκευτική» περίοδος τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς, μέ ὄνειρα, ὁράματα καί βαθείας ὑπαρξιακάς ἀναζητήσεις, μέ ζῶσαν τήν ἐλπίδα ἑνός νέου κόσμου ἀδελφοσύνης. Αὐτήν τήν «καινήν κτίσιν»[10], τούς «καινούς οὐρανούς καί γῆν καινήν … ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ»[11], εὐαγγελίζεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, αὐτήν εἰκονίζει ἐν τῇ πορείᾳ πρός τά Ἔσχατα.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί εὐλογημένα τέκνα,

Ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὁ ἄνθρωπος ἀνακαινοῦται ὅλος, δέν «βοηθεῖται» ἁπλῶς, ἀλλά «ἀληθεύει», βιώνει τόν ἔνθεον προορισμόν του. Ὡς διεκήρυξεν ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς τήν Ἐκκλησίαν «ἕκαστος ἄνθρωπος ἀποτελεῖ μοναδικήν ὀντότητα, προωρισμένην εἰς προσωπικήν κοινωνίαν μετά τοῦ Θεοῦ»[12]. Ἔχομεν τήν θεόσδοτον βεβαιότητα, ὅτι ὁ παρών βίος δέν εἶναι ὁλόκληρος ἡ ζωή μας, ὅτι τό κακόν καί αἱ ἀρνητικότητες δέν ἔχουν τόν τελευταῖον λόγον εἰς τήν ἱστορίαν. Ὁ Σωτήρ ἡμῶν δέν εἶναι ἕνας «ἀπό μηχανῆς Θεός», ὁ ὁποῖος παρεμβαίνει καί ἐξαφανίζει τά δεινά, ἐνῶ ταυτοχρόνως καταλύει τήν ἐλευθερίαν μας, ὡσάν αὕτη νά ἦτο «καταδίκη», ἐκ τῆς ὁποίας χρήζομεν ἀπαλλαγῆς. Δι᾿ ἡμᾶς τούς Χριστιανούς ἰσχύει τό ἀπαράμιλλον Πατερικόν: «Βουλομένων γάρ, οὐ τυραννουμένων τό τῆς σωτηρίας μυστήριον»[13]. Ἡ ἀλήθεια τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας δοκιμάζεται διά τοῦ Σταυροῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὁδός πρός τήν Ἀνάστασιν.

Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, συνεορτάζοντες μετά πάντων ὑμῶν ἐν θεαρέστῳ φρονήματι τά Χριστούγεννα καί τάς λοιπάς ἑορτάς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου, εὐχόμεθα ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν Κέντρου τοῦ Φαναρίου, ὅπως ὁ συγκαταβάς τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Σωτήρ χαρίζηται ὑμῖν ὑγιείαν, τήν πρός ἀλλήλους ἀγάπην, προκοπήν ἐν παντί ἔργῳ ἀγαθῷ, καί πᾶσαν ἄνωθεν εὐλογίαν, ἐν τῷ ἀνατέλλοντι νέῳ ἔτει καί ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις τῆς ζωῆς ὑμῶν. Γένοιτο!

                 Χριστούγεννα ‚βκ’

           † Ὁ Κωνσταντινουπόλεως

διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

[1] Πρβλ. Λουκ. ι’, 42.

[2] Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Κεφάλαια διάφορα Θεολογικά καί Οἰκονομικά περί ἀρετῆς καί κακίας, ἑκατοντάς πρώτη, ΙΒ’, PG 90, 1184.

[3] Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, Περί ἐνανθρωπήσεως, 54.

[4] Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς τόν Μέγαν Βασίλειον Ἐπιτάφιος, PG 36, 560.

[5] Τοῦ αὐτοῦ, Λόγος ΜΕ’, Εἰς τό Ἅγιον Πάσχα, PG 36, 632.

[6] Γαλ. γ’, 28.

[7] Νικολάου Καβάσιλα, Περί τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ΣΤ’, PG 150, 649.

[8] Λουκ. β’, 9-11.

[9]   Α’ Κορ. ι’, 24.

[10]   Β’ Κορ. ε’, 17.

[11]   Β’ Πέτρ. γ’, 13.

[12]   Ἐγκύκλιος, § 12.

[13]   Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Εἰς τήν προσευχήν τοῦ Πάτερ ἡμῶν, PG 90, 880.

Τό Ἐνθρονιστήριο Γράμμα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ πρός τήν Καθηγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νεκταρίου Κῶ, Εὐπραξία μοναχή.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙΩΝ

KAI ΘΕΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ

ΑΓΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ 2020-2021

ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ

ΑΓΚΥΡΑΣ κ.κ. ΙΕΡΕΜΙΟΥ

καί

ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ κ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ

   20 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ἱερός Ναός Ἀσωμάτων Ἀσφενδιοῦ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ................................... ὥρα 07:00 π.μ.

   24 Δεκεμβρίου: ΠΕΜΠΤΗ - ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ὄρθρος, Μεγάλες Ὧρες, Μέγας Ἑσπερινός τῶν Χριστουγέννων μετά τῆς Θείας Λειτουργίας Μεγάλου Βασιλείου

Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ πόλεως Κῶ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ................................... ὥρα 07:00 π.μ.

   25 Δεκεμβρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Α. Ἱ. Ναός Τιμίου Σταυροῦ πόλεως Κῶ, Σεβ. Μητρ. Ἀγκύρας κ.κ. Ἱερεμίας .............................. ὥρα 06:00 π.μ.

Β. Ἱ. Μ. Ν. Παναγίας Ποταμητίσσης Νισύρου, Σεβ. Μητρ. Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ..... ὥρα 06:00 π.μ.

   26 Δεκεμβρίου: ΣΑΒΒΑΤΟ - Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ἱερός Ναός Ἁγίων Ἀποστόλων Πάλων Νισύρου

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ......................................... ὥρα 07:00 π.μ.

   27 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ - ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ - ΑΓΙΩΝ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

Ἱερά Μονή Παναγίας Σπηλιανῆς Νισύρου

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ............................................ ὥρα 07:00 π.μ.

   1 Ἰανουαρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Η ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ - ΜΝΗΜΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Α. Ἱ. Ναός Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ, Σεβ. Μητρ. Ἀγκύρας κ.κ. Ἱερεμίας ................................. ὥρα 07:00 π.μ.

     ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΗ 1^η ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ Ἱ. Ναός Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ ...................... ὥρα 10:30 π.μ.

Β. Ἱ. Ν. Εἰσοδίων Θεοτόκου Κεφάλου, Σεβ. Μητρ. Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ................. ὥρα 07:00 π.μ.

     ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΗ 1η ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ Ἱ. Ναός Εἰσοδίων Θεοτόκου Κεφάλου ................. ὥρα 10:30 π.μ.

    3 Ἰανουαρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ - ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία

Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ........................................... ὥρα 07:00 π.μ.

   5 Ἰανουαρίου: ΤΡΙΤΗ - ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Ὄρθρος, Μεγάλες Ὧρες, Μέγας Ἑσπερινός Θεοφανείων μετά τῆς Θείας Λειτουργίας Μεγάλου Βασιλείου - Μέγας Ἁγιασμός

Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ πόλεως Κῶ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ .......................................... ὥρα 07:00 π.μ.

    6 Ἰανουαρίου: ΤΕΤΑΡΤΗ - ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία καί Μέγας Ἁγιασμός

Α. Ἱ. Ν. Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ, Σεβ. Μητρ. Ἀγκύρας κ.κ. Ἱερεμίας ........................................ ὥρα 07:00 π.μ.

Β. Ἱ. Ν. Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου Μαστιχαρίου, Σεβ. Μητρ. Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ... ὥρα 07:00 π.μ.

    7 Ἰανουαρίου: ΠΕΜΠΤΗ - ΣΥΝΑΞΙΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ

Ἱερός Ναός Ἁγίας Αἰκατερίνης πόλεως Κῶ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ......................................... ὥρα 07:00 π.μ.

Εὐφρόσυνα Χριστούγεννα! Αἴσιον καί Εὐλογημένον τό Νέον Ἔτος 2021

Π Ρ Ο Κ Η Ρ Υ Ξ Ι Σ

Ἔχοντες ὑπ’ ὄψιν τό ἄρθρον 15 τοῦ Κανονισμοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 1/2013 Περί Ἐφημερίων καί Διακόνων τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης (Φ.Ε.Κ. τ. Α’, 65/12-3-2013), ἔχοντος ἐφαρμογήν εἰς τάς Μητροπόλεις Δωδεκανήσου διά τοῦ ἄρθρου 6, παρ. 3β τοῦ Ν. 4218/2013 (Φ.Ε.Κ. τ. Α’, 268/10-12-2013), καί προκειμένου νά πληρώσωμεν τήν κενήν ὀργανικήν θέσιν Ἐφημερίου-Διακόνου τῆς Ἐνορίας

Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀντιμαχείας Κῶ

καλοῦμεν τούς βουλομένους καί ἔχοντας τά κανονικά καί νόμιμα προσόντα, ὅπως ἐντός δέκα (10) ἡμερῶν ἀπό τῆς δημοσιεύσεως τῆς παρούσης ὑποβάλωσιν ἡμῖν τά ἀπαιτούμενα δικαιολογητικά, διά τήν κατάληψιν τῆς ἀνωτέρω κενῆς θέσεως.

Ἐν Κῷ, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει τῇ 16ῃ Δεκεμβρίου 2020

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ ΝΑΘΑΝΑΗΛ

Π Ρ Ο Κ Η Ρ Υ Ξ Ι Σ

Ἔχοντες ὑπ’ ὄψιν τό ἄρθρον 15 τοῦ Κανονισμοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 1/2013 Περί Ἐφημερίων καί Διακόνων τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης (Φ.Ε.Κ. τ. Α’, 65/12-3-2013), ἔχοντος ἐφαρμογήν εἰς τάς Μητροπόλεις Δωδεκανήσου διά τοῦ ἄρθρου 6, παρ. 3β τοῦ Ν. 4218/2013 (Φ.Ε.Κ. τ. Α’, 268/10-12-2013), καί προκειμένου νά πληρώσωμεν τήν κενήν ὀργανικήν θέσιν Ἐφημερίου τῆς Ἐνορίας

Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ

καλοῦμεν τούς βουλομένους καί ἔχοντας τά κανονικά καί νόμιμα προσόντα, ὅπως ἐντός δέκα (10) ἡμερῶν ἀπό τῆς δημοσιεύσεως τῆς παρούσης ὑποβάλωσιν ἡμῖν τά ἀπαιτούμενα δικαιολογητικά, διά τήν κατάληψιν τῆς ἀνωτέρω κενῆς θέσεως.

Ἐν Κῷ, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει τῇ 27ῃ Νοεμβρίου 2020

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ ΝΑΘΑΝΑΗΛ

Προσφάτως ζήσαμε μέ κατ᾿ ἄνθρωπον θλίψη μεγάλη, ἀλλά καί χριστιανική ἐλπίδα καί χαρά, τήν ἐκδημία τῆς Μοναχῆς Μαριάμ, Καθηγουμένης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Νεκταρίου Κῶ, ἡ ὁποία, ἀκολουθώντας τίς προτροπές καί τηρώντας τίς σοφές ἐπιταγές τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Κώου κυροῦ Ναθαναήλ (Δικαίου τοῦ ἐξ Ἴμβρου), διακόνησε γιά περισσότερα ἀπό πενήντα χρόνια τήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καί τήν τοπική μας Ἐκκλησία μέσα ἀπό τήν κατήχηση, τή στήριξη σέ ἀνθρώπους πού εἶχαν ἀνάγκη καί προσφέροντας τή δυνατότητα στούς πολλούς προσκυνητές τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, ὅπως ἐξάλλου ἔπραττε καί ὁ μακαριστός ἱδρυτής της, καί ὁ πνευματικός του Υἱός καί Γέροντάς μου Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρπάθου καί Κάσου κ.κ. Ἀμβρόσιος, νά ἀναπαύονται πνευματικά καί νά ζοῦν τή χαρά τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ μεταστᾶσα ἄν καί ταλαιπωρήθηκε ἐπί πολλά ἔτη ἀπό πολλά καί σοβαρά προβλήματα ὑγείας, δέν ἔχασε τήν πίστη της οὔτε ὑπέστειλε τή σημαία τοῦ ἀγῶνα γιά τή Μονή καί τίς μοναχές, πού τίς ἀποκαλοῦσε «κόρες» καί τίς ἀντιμετώπιζε ὡς παιδιά της.
Ἡ ἀείμνηστη Μοναχή Μαριάμ, ὅπως τόνισα καί κατά τήν Ἐξόδιο Ἀκολουθία, ἦταν ἰδιαιτέρως ἀγαπητή, ἔχοντας στηρίξει τήν Ἐκκλησία καί τόν Λαό τοῦ Θεοῦ μέ ὅλες της τίς δυνάμεις καί ἔχοντας βοηθήσει πολλούς νέους οἱ ὁποῖοι σήμερα εἶναι Ἐπίσκοποι, Ἡγούμενοι καί Κληρικοί, οἰκογενειάρχες καί εὐσεβεῖς πιστοί, γιά τήν ὁποία προσεύχομαστε ὅλοι νά ἀναπαυθεῖ ἐν Κυρίῳ, ἐν χώρᾳ ζώντων καί σκηναῖς δικαίων.
Ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος μόλις πληροφορήθηκε, μετά ἀπό ἐπιστολή μου, τήν κοίμηση τῆς Μοναχῆς Μαριάμ, ἀπέστειλε τό κάτωθι θερμό πατρικό Συλλυπητήριο Γράμμα.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι οἱ δραστηριότητές της ἐναρμονίζονται μέ τίς ἀποφάσεις πού λαμβάνει καί τίς ἐντολές πού ἐκδίδει ἡ Κυβέρνηση σέ σχέση μέ τήν ἀντιμετώπιση τοῦ κορωνοϊοῦ (Covid-19) θεωρώντας ὡς ὑποχρέωσή της τήν προστασία τῶν συνανθρώπων μας, καθώς ὅπως λέγει ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης

κ.κ. Βαρθολομαῖος

"αὐτό πού κινδυνεύει,
δέν εἶναι ἡ πίστη ἀλλά οἱ πιστοί,
δέν εἶναι ὁ Χριστός, ἀλλά οἱ Χριστιανοί μας,
δέν εἶναι ὁ Θεάνθρωπος ἀλλά ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι".

Τό ἀπόγευμα τῆς Τρίτης 3 Νοεμβρίου 2020 στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Γεωργίου Νέας Ἁλικαρνασσοῦ πραγματοποιήθηκε δέηση γιά τό πρῶτο χτύπημα τῶν καμπανῶν.

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ ἀνέγνωσε τή σχετική εὐχή καί ἐν συνεχείᾳ τελέσθηκε Ἀρτοκλασία.

Κατά τήν ὁμιλία του ὁ Σεβασμιώτατος μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου καί τόνισε ὅτι ἡ Νέα Ἁλικαρνασσός στήν Κῶ ἀποτελεῖ τή νέα πόλη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Εὐχαρίστησε τούς παρισταμένους, τούς Δημάρχους καί ὅσους ἄλλους βοήθησαν καί βοηθοῦν στήν ἀνέγερση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ὑπογραμμίζοντας ὅτι ἡ Ἐκκλησία διασώζει τήν ψυχή τῶν ἀνθρώπων καί αὐτό εἶναι πάντοτε ἀναγκαῖο.

Στή συνέχεια ὁμίλησαν ὁ κ. Ἐμμανουήλ Τσιγαρᾶς, Ἐπίτιμος Πρόεδρος τοῦ Συλλόγου Μικρασιατῶν Κῶ, ὁ κ. Ἀλέξανδρος Μαρκόγλου, Πρόεδρος τοῦ Συλλόγου Μικρασιατῶν Κῶ, καί ὁ κ. Θεοδόσιος Νικηταρᾶς, Δήμαρχος Κῶ, ἐνῶ ἡ τελετή ὁλοκληρώθηκε μέ τίς εὐχές τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀγκύρας κ.κ. Ἱερεμίου.

Στήν τελετή παρευρέθησαν, ἐκτός ἀπό τούς προαναφερθέντες, κληρικοί τῆς πόλης τῆς Κῶ, ἐκπρόσωπος τοῦ Λιμενάρχου Κῶ καί πλῆθος κόσμου.

Πρέπει νά σημειωθεῖ ὅτι τή δαπάνη γιά τήν ἐγκατάσταση τῶν κωδώνων ἀνέλαβε ὁ Ἀθηναῖος ἐπιχειρηματίας, μέ μικρασιατικές ρίζες, κ. Μιλτιάδης Ζυμαρίδης.