
Μητρόπολη
Ἀνακοινωθέν Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σχετικά μέ τήν παράταση τῶν μέτρων περιορισμοῦ τῆς διασπορᾶς τοῦ Κορωνοϊοῦ (31 Μαρτίου 2020)
Μέ τό Ἀνακοινωθέν τῆς 18ης λήγοντος μηνός Μαρτίου, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο κοινοποίησε τήν ἀπόφαση ἀναστολῆς ὅλων τῶν ἐκκλησιαστικῶν τελετῶν καί ἐκδηλώσεων στό κλῖμα του, μέχρι τό τέλος τοῦ μηνός, καθώς καί τήν πρόθεσή του νά ἐπανέλθει στό θέμα, ἐφ᾿ ὅσον αὐτό θά καθίστατο ἀναγκαῖο ἀπό τίς τρέχουσες ἐξελίξεις.
Ἤδη, ἐπειδή τά κρούσματα ἀπό τόν ἰό Covid-19 πολλαπλασιάζονται δραματικά σέ ὅλο τόν κόσμο, μέ πολλά θύματα, καί ἐπειδή, γι᾿ αὐτό, συνεχίζεται -καί δικαίως- ἡ ἐπιβολή αὐστηρῶν περιοριστικῶν μέτρων σχεδόν σέ ὅλες τίς χῶρες, ἡ παραπάνω ἀπαγορευτική ἀπόφαση γιά τό Ἱερό Κέντρο τοῦ Φαναρίου καί γιά τίς Ἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἀνά τήν ὑφήλιο ἀναγκαστικά θά ἐξακολουθεῖ νά ἰσχύει μέχρι νεωτέρας, ἀνάλογα πρός τήν πορεία τῆς πανδημίας.
Ἡ Μητέρα Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως προσεύχεται καί εὔχεται νά βρεθεῖ σύντομα τό κατάλληλο ἀποτελεσματικό φάρμακο γιά τήν καταπολέμηση τῆς νόσου, ὥστε νά ξεπερασθεῖ ἡ μεγάλη αὐτή κρίση καί νά ἀντιμετωπισθοῦν οἱ ἐπιπτώσεις της στήν κοινωνία καί τήν οἰκονομία.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου
-----------------------
31 Μαρτίου 2020
Τρισάγιο στό Ἡρῶο τῆς Κῶ καί στό Μνημεῖο τῶν Ἀρχιεπισκόπων Κώου
Τό πρωί τῆς Τετάρτης 25ης Μαρτίου 2020 ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ λειτούργησε, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν μέ τήν παρουσία τῆς Δημοτικῆς Τηλεόρασης, στό ἑορτάζον Μητροπολιτικό Παρεκκλήσιο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου.
Στή συνέχεια, ἔψαλε ἐπιμνημόσυνη δέηση στό Ἡρῶο τῆς Κῶ καί στό Μνημεῖο τῶν δύο Ἀρχιεπισκόπων Κώου, Ζαχαρία καί Γερασίμου, ψάλλοντας τόν Ἐθνικό Ὕμνο καί καταθέτοντας, ὡς ἔνδειξη τιμῆς καί δόξας, κλαδί δάφνης.
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κώου Ζαχαρίας (1790-1798) ἦταν ἔνθερμος πατριώτης καὶ ὡς μέλος τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας δραστηριοποιοῦνταν ἐπαναστατικά μέ σκοπό τήν ἀπευλευθέρωση. Αὐτή ἡ δραστηριότητά του ἔγινε ἀντιληπτή ἀπό τούς Ὀθωμανούς. Τήν ἄνοιξη τοῦ 1798 ὁ Ὀθωμανός ναύαρχος τοῦ στόλου πού βρισκόταν στά ἀνοιχτά τῆς Κῶ τόν κάλεσε στή ναυαρχίδα καί τόν ὑπέβαλε σέ βασανιστήρια προκειμένου νά ἀποκαλύψει τούς συνεργάτες του. Τήν ἄρνησή του ἀκολούθησε μαρτυρικός θάνατος καί ρίψη τοῦ σώματος του στή θάλασσα.
Μετά τή ναυμαχία τοῦ Γέροντα (29 Αὐγούστου 1824), στήν ὁποία ὁ ἑλληνικός στόλος νίκησε κατά κράτος τήν τουρκοαιγυπτιακή ἀρμάδα, αὐτή κατέπλευσε στό λιμάνι τῆς Κῶ καί ἐπακολούθησαν φοβερές ὠμότητες ἐναντίον τοῦ τοπικοῦ ἄμαχου πληθυσμοῦ. Βλέποντας ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Κώου Γεράσιμος Β΄ (1801-1838) τό ποίμνιό του νά σφαγιάζεται ἄγρια καί τό αἷμα νά τρέχει στούς δρόμους τῆς Κῶ, διακινδυνεύοντας τήν ἴδια του τή ζωή, παρουσιάστηκε στόν Τοῦρκο διοικητή καί «γονυπετής», ὅπως μᾶς λέει ὁ Ἰάκωβος Ζαρράφτης, παρακάλεσε μέ ταπείνωση τόν πασά νά δείξει ἔλεος. Ἐκεῖνος βλέποντας τή στάση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κάμφθηκε, σταμάτησε τή σφαγή καί μέ αὐτόν τόν τρόπο διασώθηκαν οἱ Κῶοι.
Το Φρούριο του Ιφ, η πανδημία του κορωνοϊού και ο εγκλεισμός
Ένα κείμενο από την Ελένη Ζαρίφη, Θεολόγο του 1ου ΓΕ.Λ. Κω "Ιπποκράτειο", που δημοσιεύθηκε στο ιστολόγιό της Θρησκευτικά από την Κω.
Ο εγκλεισμός, λόγω του καινούργιου ιού, με βρήκε να διαβάζω τον Κόμη Μόντε Κρίστο, του Αλέξανδρου Δουμά, σε μία πλήρη δίτομη έκδοση.
Στο μυαλό μου έγινε αυτόματα ένας παραλληλισμός: του άδικα φυλακισμένου Νταντές, στο σκληρό φρούριο του Ιφ όπου τον έστειλε η αδικία των συνανθρώπων του, με όλους εμάς που είμαστε «φυλακισμένοι» με πολλούς και διάφορους τρόπους.
Ισχύει, άραγε, αυτός ο παραλληλισμός;
Κι εκείνος κι εμείς είμαστε περιορισμένοι χωρίς να το έχουμε επιδιώξει, χωρίς να μάς αξίζει, δεν γνωρίζουμε καλά-καλά την αιτία του περιορισμού μας, αισθανόμαστε αδικημένοι, να απειλούμαστε. Είμαστε μακριά από τις εργασίες μας, δεν μπορούμε να συναντήσουμε φιλικά και συγγενικά πρόσωπα, δεν μπορούμε να κυκλοφορήσουμε όπως είχαμε συνηθίσει, δεν μπορούμε να πάμε ούτε καν στην Εκκλησία. Γύρω μας υπάρχει ερημιά, αβεβαιότητα για το μέλλον και διάχυτη στενοχώρια!
Νιώθω ότι ζούμε μία ανάλογη περίοδο με αυτή που πέρασε ο Νταντές τα πρώτα χρόνια της φυλάκισής του, όταν τη διαμαρτυρία και την οργή την ακολούθησε η απόγνωση και η παραίτηση, κι έφτασε στο σημείο να μη θέλει πια τη ζωή του.
Αυτό που άλλαξε τη στάση του θρυλικού φυλακισμένου ήταν η συνάντηση με τον άλλο, που τον βρήκε στο πρόσωπο του αββά Φαρία, του σοφού, επίσης αδικημένου, κληρικού. Αυτός ήταν η αφορμή για ελπίδα, προσπάθεια και αγώνα. Μαζί του αγωνίστηκε για να ξανακερδίσει την ελευθερία του, όχι μόνο με τα σχέδια απόδρασης, αλλά κυρίως με τη σχέση που καλλιέργησε μ᾿ αυτόν. Να υπογραμμίσουμε ότι τα προβλήματά του δεν λύθηκαν αυτόματα μόλις γνώρισε τον αββά Φαρία, αλλά πέρασαν χρόνια πολλά μέχρι να αποκτήσει την ελευθερία του, να βρει τον θησαυρό και να πραγματοποιήσει τις επιδιώξεις του.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο καλούμαστε όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά να βρούμε όχι απλά έναν παραλληλισμό για να έχουμε θέμα συζήτησης, αλλά έναυσμα και αφορμή για μια συνάντηση που θα αλλάξει τα πάντα. Καλούμαστε λοιπόν, ως ορθόδοξοι πιστοί, όπως υποστηρίζουμε ότι είμαστε, να συναντήσουμε το πρόσωπο του Χριστού και των συνανθρώπων μας.
Μα πώς, εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος, θα γίνει αυτό εφ᾿ όσον είμαστε έγκλειστοι και δεν μπορούμε να πάμε πουθενά;
Η απάντηση είναι απλή και έρχεται μέσα από την ίδια την παράδοσή μας, από τον ίδιο τον εαυτό μας, αν τον αφήσουμε να δει τα πράγματα ελεύθερα, με μια ελευθερία που μας έδωσε ο ίδιος ο Θεός από τη στιγμή που μας δημιούργησε.
Ο Θεός κατά τη δημιουργία προίκισε μόνο τον άνθρωπο με την εικόνα Του, το αυτεξούσιο όπως το λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας. Την απόλυτη δηλαδή ελευθερία που ο άνθρωπος μπορεί να τη διαχειριστεί είτε για να έρθει κοντά στον Θεό και στους ανθρώπους είτε να κλειστεί στον εαυτό του και να χαθεί από μοναξιά και απελπισία.
Τώρα λοιπόν που, όσο και αν μας πονά αυτό, ακόμα και οι ναοί μας είναι κλειστοί δε θα ήταν περίεργο ο νους μας να πάει στον διάλογο του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα, η οποία όταν τον ρωτά πού πρέπει να λατρεύουμε τον Θεό παίρνει την απάντηση «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν», και θα πάρουμε θάρρος και την απάντηση που ζητάμε.
Η Σαμαρείτισσα λοιπόν κάνει τολμηρές ερωτήσεις και παίρνει μια τολμηρή απάντηση που δίνει λύση και στο τωρινό πρόβλημα: η λατρεία του Θεού δεν δεσμεύεται από τον τόπο, αρκεί να τελείται με πίστη.
Μήπως έχουμε ξεχάσει αυτό το μεγάλο όπλο που λέγεται προσευχή;
Μήπως βολευτήκαμε με την καλοπέραση τόσων χρόνων και είπαμε : «δεν βαριέσαι ποιος ασχολείται τώρα;»
Μήπως όμως είναι η ώρα να τη θυμηθούμε και να πάψουμε τις γκρίνιες για τους κλειστούς ναούς γιατί όπως είπε ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης Βαρθολομαίος «δεν κινδυνεύει η πίστη αλλά οι πιστοί»;
Έτσι λοιπόν, ως άνθρωποι που θέλουμε να είμαστε αυτεξούσια πρόσωπα και όχι τυχαίες μονάδες ενός συστήματος ας αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές που μας δίνει ο εγκλεισμός. Ναι, ο εγκλεισμός! Ας προσευχηθούμε θερμά για όλους τους ανθρώπους του κόσμου που υποφέρουν, που έχασαν τους δικούς τους, που ταλαιπωρούνται ως ασθενείς, τα μωράκια που γεννιούνται αυτό το διάστημα, όπως και για τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας, στα φαρμακεία και στα καταστήματα τροφίμων. Έτσι ουσιαστικά θα αρχίσουμε να νοιαζόμαστε για τους άλλους και να «βγαίνουμε» από το «κελί» του εγωισμού μας, να γινόμαστε ζωντανά και απολύτως ενεργά μέλη της Εκκλησίας.
Καθώς έχει περάσει παραπάνω από μια εβδομάδα που είμαστε περιορισμένοι και τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά σε όλον τον κόσμο, πρέπει ίσως να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να πράττουμε όπως ο Εντμόν Νταντές αφού συνάντησε τον αββά Φαρία. Γιατί τότε αυτός βγήκε από το τέλμα που τον είχε βυθίσει η απόγνωση και άρχισε να ελπίζει. Ο αββάς για να τον αφυπνήσει του πρότεινε να τον βοηθήσει σκάβοντας προς την ελευθερία, και αυτός θα του μετέδιδε τις γνώσεις που κατείχε. Έτσι, ο απελπισμένος Νταντές, ανακάλυψε μέσα στη φυλακή και το σκοτάδι τη δύναμη και το φως της γνώσης.
Άραγε σκεφτήκαμε να αξιοποιήσουμε τον εγκλεισμό μας προκειμένου να μάθουμε καινούρια πράγματα; Να διαβάσουμε τα ξεχασμένα βιβλία της βιβλιοθήκης μας; Να διαβάσουμε και να μάθουμε πράγματα που θέλαμε πάντοτε και δεν είχαμε χρόνο λόγω των αυξημένων καθημερινών υποχρεώσεών μας;
Δεν είναι ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο, όχι μόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά για να γνωρίσουμε άλλες χρήσεις του και να καταφέρουμε να διδαχθούμε αλλά και να διδάξουμε (όσοι είμαστε δάσκαλοι) και να επικοινωνήσουμε έτσι με τους συνανθρώπους μας διαφορετικά;
Δεν είναι ώρα να πάψουμε να γκρινιάζουμε για το όποιο κράτος και σύστημα και να δείξουμε την υπευθυνότητα που ταιριάζει σε ώριμους και ελεύθερους ανθρώπους;
Δεν είναι ευκαιρία να κάνουμε τις οικογενειακές μας σχέσεις πιο στενές και πιο ουσιαστικές; Δεν είναι ευκαιρία να ζητήσουμε συγνώμη για τα λάθη μας; Δεν είναι μεγάλη ευκαιρία να ασχοληθούμε πιο πολύ με τους συζύγους και τα παιδιά μας; Να παίξουμε, να μαγειρέψουμε, να αστειευτούμε, να διαβάσουμε μαζί τους;
Βέβαια εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε μια μεγάλη διαφορά, που επιβάλλεται να έχουμε εμείς, ως έγκλειστοι, από τον φυλακισμένο του φρουρίου του Ιφ.
Αυτή η διαφορά είναι ο απώτερος σκοπός για τον οποίο εργαζόταν ο Εντμόν Νταντές και ο δικός μας σκοπός. Εκείνος εργαζόταν πυρετωδώς μέσα στη φυλακή, ασκούνταν στα όπλα και μάθαινε ξένες γλώσσες, μαθηματικά μέχρι και φιλοσοφία καταστρώνοντας ένα σχέδιο εκδίκησης. Ο δικός μας σκοπός δεν θα είναι η εκδίκηση αλλά η ετοιμότητα και η όσο το δυνατόν επάρκεια και όχι μόνο γνωστικά, αλλά κυρίως καρδιακά. Ώστε όταν βγούμε από αυτή τη μεγάλη δυσκολία και τον προσωρινό εγκλεισμό να έχουμε αποκτήσει τον… πραγματικό «θησαυρό του νησιού Μόντε Κρίστο» που θα είναι η αγάπη προς τον πλησίον, η έγνοιά μας να προστατεύσουμε τον διπλανό μας, η φροντίδα μας να μη δυσκολέψουμε το έργο του γιατρού του Νοσοκομείου της πόλης μας, να ξεκουράσουμε με την ευγένειά μας τον υπάλληλο του σουπερμάρκετ που ψωνίζουμε…
Κι τότε ας είμαστε σίγουροι ότι αυτός ο θησαυρός δεν θα μας κάνει πιο πλούσιους στην τσέπη, αλλά στην καρδιά και στα εφόδια που θα αποκομίσουμε όλον αυτόν τον καιρό και έτσι θα είμαστε έτοιμοι να λειτουργήσουμε ξανά ως κοινωνία προσώπων, με αγάπη, ελπίδα, υπομονή, επιμονή και γνώση.
Μήνυμα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ γιά τήν ἐορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ
«Η ΤΕΛΕΙΑ ΑΓΑΠΗ ΝΙΚΑ ΤΟΝ ΦΟΒΟ»
Μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ φθάσαμε καὶ ἐφέτος στὴ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Στὴν ἑορτὴ ποὺ δείχνει τὴ μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν κόσμο καὶ γιὰ τὸ πλάσμα του ποὺ ζοῦσε μόνο του καὶ ἦταν πολύ, μὰ πολὺ φοβισμένο. Κι ἔτσι ἔρχεται ἡ εὐλογημένη στιγμὴ ποὺ ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ πλησιάζει τὴ νεαρὴ Παναγία στὴ Ναζαρὲτ καὶ τῆς ἀνακοινώνει ὅτι μὲ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ γεννήσει τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Ἡ Μαριὰμ ἀποδέχεται μὲ ταπείνωση τὸν λόγο τοῦ Ἀρχαγγέλου κι ἔτσι ξεκινᾶ ἡ τελευταία φάση τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ βάζει τὶς βάσεις γιὰ νὰ διώξει τελείως τὸν φόβο ἀπὸ τὶς καρδιὲς καὶ τὴ ζωή μας.
Πῶς τὸ πετυχαίνει αὐτό;
Μὲ πολὺ ἁπλὸ καὶ οὐσιαστικὸ τρόπο! Ἡ Θεοτόκος δείχνει ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὸν λόγο τοῦ Γαβριὴλ καί, φυσικά, στὸν Θεὸ ποὺ τὸν ἔχει στείλει!
Ἡ δυνατότητα αὐτὴ τῆς ἀπόλυτης ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό, ὅπως τὴ διαπιστώνουμε μέσα ἀπὸ τὴν ταπεινὴ ἀποδοχὴ τῆς Παναγίας ἐξασφαλίζει σὲ ὅλους μας τὴ δυνατότητα νὰ διώξουμε τὸν φόβο καὶ νὰ τὸν ἀντικαταστήσουμε ἀπὸ τὴν ἀγάπη.
Ἡ ἀγάπη διώχνει κάθε σκιὰ ποὺ μεγαλοποιεῖ τὴν εὐθύνη τοῦ ἄλλου. Ἡ ἀγάπη δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ φερόμαστε ὡς ἐὰν ὁ διπλανός μας, ποὺ παραμένει ὁ πλησίον, νὰ φορᾶ τὰ κουδουνάκια ποὺ κατὰ τὸν Μεσαίωνα φοροῦσε ὅποιος ἦταν λεπρός, γιὰ νὰ μὴν τὸν πλησιάζουν οἱ ἄλλοι, ὅπως ὅριζε ἡ συνήθεια τῆς ἐποχῆς.
Μέχρι νὰ τελειώσει ὅλη αὐτὴ ἡ κατάσταση ποὺ μᾶς ταλαιπωρεῖ καὶ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸν ἀδελφό μας, ἂς μὴ βλέπουμε τὸν διπλανό μας ὡς κίνδυνο! Ἂς τοῦ δείξουμε ἐμπιστοσύνη καὶ ἀγάπη!
Ἂς παραμερίσουμε τὸν φόβο μας ἀπέναντι στὸν ἄλλο! Ἂς μὴν περάσουμε τὶς ἡμέρες τῆς ζωῆς μας φοβισμένοι, ἀλλὰ ἀγαπώντας!
Ἂς μάθουμε νὰ χαιρόμαστε τὴν παρουσία τοῦ συνανθρώπου μας γιὰ νὰ μὴν βαρύνουμε τὴ ζωή μας μὲ τὸ βάρος τοῦ πένθους καὶ τὸν φόβο τοῦ θανάτου!
Ἀναφερόμενος στὸ πρόβλημα τοῦ ἰοῦ ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος μᾶς παρηγορεῖ μὲ λόγια ἀγάπης καὶ μᾶς στηρίζει μὲ σοφία τονίζοντας ὅτι «καὶ αὐτὴ ἡ δοκιμασία θὰ περάσει. Θὰ φύγουν τὰ σύννεφα, καὶ ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης θὰ ἐξαλείψει τὴ θανατηφόρα ἐπίδραση τοῦ ἰοῦ. Ὅμως ἡ ζωή μας θὰ ἔχει ἀλλάξει. Καὶ ἡ δοκιμασία εἶναι μία εὐκαιρία νὰ ἀλλάξει πρὸς τὸ καλύτερο. Πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς ἑδραίωσης τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀλληλεγγύης».
Παίρνοντας, λοιπόν, θάρρος καὶ δύναμη ἀπὸ τὶς πατρικὲς προτροπὲς τοῦ Πατριάρχου μας, ἂς ἀκολουθήσουμε τὸ παράδειγμα τῆς Παναγίας μας, ἡ ὁποία μὲ τὴν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη της στὸν Θεὸ ἔσωσε τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν φόβο, ἔδιωξε τὴ σκιὰ τοῦ θανάτου καὶ γέννησε τὴν ἀληθινὴ ζωή!
Ἀμήν! Γένοιτο!
Μὲ ἀγάπη ἀνυπόκριτη καὶ εὐχὲς πατρικές!
+ Ο ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ ΝΑΘΑΝΑΗΛ
Μήνυμα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου προς το πλήρωμα της Εκκλησίας για την πανδημία από τον Κορονοϊό
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω,
Από το Φανάρι, από την καρδιά της Βασιλεύουσας Πόλης, από την πόλη της Αγιά Σοφιάς, της Μεγάλης Εκκλησίας, επικοινωνώ με τα προσφιλή προσωπά σας, με την κάθε μια και τον κάθε ένα, με αφορμή τις πρωτοφανείς συνθήκες, τη δοκιμασία, που διερχόμαστε ως ανθρώπινο γένος, εξαιτίας της παγκόσμιας απειλής που προκαλεί η πανδημία του νέου κορωνοϊου, γνωστού ως Covid-19.
Ο λόγος της Εκκλησίας, της Μητρός Εκκλησίας, δεν είναι δυνατόν να απουσιάζει. Ο λόγος μας, λοιπόν, είναι έτσι όπως έχουμε μάθει από την εμπειρία των αιώνων: ευχαριστιακος, διδακτικός, ενισχυτικός και παρηγορητικός.
Ευχαριστούμε με ειλικρίνεια όλους όσοι αγωνίζονται με αυτοθυσία, και μάλιστα παραμελώντας τους εαυτούς τους και τις οικογένειες τους,
- το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που βρίσκεται στο προσκεφάλι των συνανθρώπων μας που νοσούν,
- τους ερευνητές και τους ειδικούς επιστήμονες που αναζητούν την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία και το εμβόλιο σωτηρίας από τον ιό,
- αλλά και όλους όσοι απασχολούνται ενεργά για την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας.
Η προσφορά σας, αγαπητοί, είναι ανεκτίμητη. Είναι προσφορά προς όλη την κοινωνία. Είναι θυσία, και αξίζει κάθε τιμή και ευγνωμοσύνη.
Σας ευχαριστούμε και όλοι μαζί σας χειροκροτούμε, όχι μόνο από τα μπαλκόνια των σπιτιών μας, αλλά κάθε στιγμή από την καρδιά μας. Η σκέψη μας και οι προσευχές μας είναι κοντά σας.
Στον αγώνα αυτόν, οι συντεταγμένες πολιτείες, τα κράτη και οι αρμόδιες υγειονομικές Αρχές, έχουν την κυρίαρχη ευθύνη για τον σχεδιασμό, την ορθή αντιμετώπιση και την υπέρβαση αυτής της κρίσης. Θα μπορούσε να τους χαρακτηρίσει κάποιος ως Στρατηγούς στη μάχη για την αντιμετώπιση του αόρατου, αλλά γνωστού πια, εχθρού. Ενός εχθρού που στρέφεται κατά της ανθρωπότητος.
Η ευθυνη αυτή, που σηκώνουν στους ώμους τους, απαιτεί απαραίτητα τη συνεργασία όλων μας. Είναι ώρα ατομικής και κοινωνικής, συλλογικής, ευθύνης.
Γι’αυτο παιδιά μου, όπου γης, σας προτρέπω πατρικά να ανταποκρίνεστε με ακρίβεια και υπομονή σε όλα τα δύσκολα, αλλά απαραίτητα, μέτρα που λαμβάνουν οι υγειονομικές υπηρεσίες και τα κράτη. Όλα γίνονται για την προστασία μας, για το κοινό καλό, για τον περιορισμό της διασποράς του ιού. Άρα, η απαλλαγή μας από την οδύνη του εξαρτάται απόλυτα από τη δική μας συνεργασία.
Ίσως κάποιοι από εσάς αισθάνθηκαν ότι με τα δραστικά αυτά μέτρα υποτιμάται ή θίγεται η πίστη.
Όμως αυτό που κινδυνεύει,
δεν είναι η πίστη αλλά οι πιστοί,
δεν είναι ο Χριστός, αλλά οι Χριστιανοί μας,
δεν είναι ο Θεάνθρωπος αλλά εμείς οι άνθρωποι.
Η πίστη μας είναι βαθιά θεμελιωμένη στις ρίζες του πολιτισμού μας. Η πίστη μας είναι ζωντανή, και καμμία έκτακτη κατάσταση δεν μπορεί να την περιορίσει. Εκείνο που ειναι ανάγκη να περιοριστεί είναι οι συναθροίσεις, οι μεγάλες συγκεντρώσεις προσώπων, λόγω των έκτακτων συνθηκών. Να μείνουμε στο σπίτι. Να προφυλαχθούμε και να προφυλάξουμε τους γύρω μας. Εκεί, η κάθε μία και ο κάθε ένας να προσευχηθεί για όλη την ανθρωπότητα, στηριζόμενοι στη δύναμη της πνευματικής μας ενότητας.
Θα βιώσουμε αυτή την περίοδο ως πορεία στην έρημο για να φθάσουμε με ασφάλεια στη Γη της Επαγγελίας, όταν η επιστήμη, με τη χάρη του Θεού, κερδίσει τη μάχη με τον ιό. Γιατί είμαστε βέβαιοι ότι, και με τις δικές μας προσευχές, θα την κερδίσει. Τότε, λοιπόν, καλό είναι να είμαστε όλοι μαζί, εδώ, ενωμένοι πνευματικά, συνεχίζοντας τον αγώνα της μετανοίας και του αγιασμού.
Βλέπουμε συνανθρώπους μας να υποφέρουν από τις συνέπειες του ιού, άλλοι ήδη υπέκυψαν και έφυγαν από δίπλα μας. Η Εκκλησία μας εύχεται και προσεύχεται για την αποθεραπεία των ασθενών, για την ανάπαυση των ψυχών των θυμάτων, αλλά και για την ενίσχυση και ενδυνάμωση των οικογενειών αυτών που επλήγησαν.
Και αυτη η δοκιμασία θα περάσει. Θα φυγουν τα σύννεφα, και ο Ήλιος της Δικαιοσύνης θα εξαλείψει τη θανατηφόρα επίδραση του ιού. Όμως η ζωή μας θα έχει αλλάξει. Και η δοκιμασία είναι μία ευκαιρία να αλλάξει προς το καλύτερο. Προς την κατεύθυνση της εδραίωσης της αγάπης και της αλληλεγγύης.
Η ευλογία του Κυρίου, τέκνα εν Κυρίω, με τις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Ευαγγελιστρίας, να είναι παρούσα στην πορεία όλων μας, να μετατρέπει την εκούσια απομόνωση σε αληθινή κοινωνία, να γίνει η προσευχή και ο προορισμός μας, να γίνει το νόημα και η επιστροφή μας σε ο,τι αληθινό, σε ο,τι Θεω ευάρεστον!
Καλή δύναμη! Ο Θεός μαζί μας!
Ἀνακοινωθέν Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σχετικά μέ νέα μέτρα περιορισμοῦ τῆς διασπορᾶς τοῦ Κορωνοϊοῦ (18 Μαρτίου 2020)
Καθώς συνεχίζεται σέ παγκόσμια κλίμακα, καί δή καί ἐπιτείνεται, ἡ κρίσις τοῦ κορωνοϊοῦ, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο παρακολουθεῖ τήν κατάστασι μέ ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης ἔναντι τῶν πιστῶν του καί ἔναντι ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν ἀνθρώπων καί, σέ συνέχεια τοῦ Ἀνακοινωθέντος τῆς 11ης Μαρτίου ἐ. ἔ., κατόπιν συσκέψεως τῶν Ἱεραρχῶν του στήν Πόλη, ἀνακοινώνει τά ἑξῆς:
1) Ἐπαναλαμβάνει μέ ἔμφασι τήν ἔκκλησί του πρός ὅλους νά περιορίσουν στό ἐλάχιστο τίς ἐξόδους καί τίς μετακινήσεις τους καί νά μένουν στά σπίτια τους, γιά τή δική τους προφύλαξι καί γιά τήν προστασία τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου.
2) Ἐξαίρει τό πνεῦμα αὐτοθυσίας μέ τό ὁποῖο ἐργάζονται οἱ ὑπεύθυνοι στόν τομέα τῆς ὑγείας καί τούς ἐκφράζει τήν εὐγνωμοσύνη του, τόσο γιά τίς ὑπεράνθρωπες καί ἐξαντλητικές προσπάθειές τους νά βοηθήσουν τούς πάσχοντας συνανθρώπους, ὅσο καί γιά τόν κίνδυνο τόν ὁποῖο ἐν γνώσει τους διατρέχουν, συγχρωτιζόμενοι μέ τούς προσβληθέντες ἀπό τόν ἰό covid 19.
3) Ὑπογραμμίζει τήν ἀνάγκη νά ὑπακούουν ὅλοι στίς ἀποφάσεις καί ἐντολές τῶν ἁρμοδίων ὑγειονομικῶν ἀρχῶν γιά τό κοινό καλό.
4) Σέ συνέχεια τῶν σχετικῶν ἀποφάσεων πού ἤδη πῆραν μερικές ἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, σήμερα γενικεύεται γιά ὅλες τίς ἐπαρχίες του ἡ ἐκκλησιαστική ἀπόφασις καί ἐντολή νά ἀνασταλοῦν ὅλες οἱ θρησκευτικές ἱερουργίες, ἐκδηλώσεις καί τελετές, μέχρι τέλους Μαρτίου, ἐκτός ἀπό τήν προσωπική προσευχή τῶν Χριστιανῶν στούς ναούς πού θά παραμείνουν ἀνοικτοί ὅπως μέχρι τώρα. Ἡ ἀπαγόρευσις αὐτή θά ἀναθεωρηθῇ ἀργότερα, σύμφωνα μέ τήν ἐξέλιξι τῆς πανδημίας πού προκάλεσε ὁ ἰός.
5) Στά ἁπανταχοῦ Πατριαρχικά καί Σταυροπηγιακά Μοναστήρια θά τελοῦνται κανονικά οἱ ἱερές ἀκολουθίες ἀπό τίς Ἀδελφότητές τους, δέν θά γίνωνται ὅμως δεκτοί προσκυνηταί ἐκ τοῦ κόσμου.
6) Μέσα σ᾿ αὐτά τά πλαίσια, ἀναστέλλεται μέχρι νεωτέρας ἀποφάσεως καί ἡ λειτουργία τῶν Πατριαρχικῶν Γραφείων στό Φανάρι, ὅπου ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης καί οἱ κληρικοί τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς θά τελοῦν τίς νενομισμένες ἱερές ἀκολουθίες καί θά προσεύχωνται, γιά ὅλο τόν κόσμο καί γιά τήν ταχεῖα παρέλευσι τῆς δοκιμασίας.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου
Ἀνακοινωθέν Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου διά τόν ἰόν Covid-19 (κορωνοϊόν)
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ
Ἀρ. Πρωτ.: δ. ἀ. π.
Διαβιβάζοντες διά τῆς παρούσης τό, σήμερον (11ην Μαρτίου 2020) ἐκδοθέν, Ἀνακοινωθέν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου διά τόν ἰόν Covid-19 (κορωνοϊόν), παρακαλοῦμεν ὅπως χρησιμοποιήσετε αὐτό ὅπου δεῖ.
Ἐπί δέ τούτοις, εὐχόμενοι αἴσιον καί ὑγιές τό ὑπόλοιπον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, διατελοῦμεν μετά πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης ἀνυποκρίτου.
Ἐν Κῷ, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει, τῇ 11ῃ Μαρτίου 2020
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ ΝΑΘΑΝΑΗΛ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
Ανακοινωθέν
Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου συνήλθε υπό τήν προεδρεία της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και μελέτησε διεξοδικώς, μεταξύ άλλων, τα δεδομένα του ιού Covid-19 (κορωνοϊού), με αίσθημα δε ποιμαντικής ευθύνης, επισημαίνει τα εξής:
α) Παρά τη σοβαρότητα της καταστάσεως συνιστάται σύνεση, υπομονή και αποφυγή εκδηλώσεων πανικού.
β) Η Εκκλησία μας σεβόταν και σέβεται την ιατρική επιστήμη. Γι΄αυτό προτρέπει όλους τους πιστούς να εναρμονίζονται προς τις υγειονομικές οδηγίες τόσο του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας όσο και προς τις σχετικές υποδείξεις και νομοθετικές διατάξεις των κατά τόπους Κρατών.
γ) Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκφράζει ευχαριστίες προς όλους όσοι εργάζονται με αυτοθυσία σε κάθε τομέα υγείας, ιατρικό, νοσηλευτικό και ερευνητικό, προκειμένου να αντιμετωπισθεί και να θεραπευθεί η νέα αυτή πανδημία.
δ) Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, γνωρίζει εμπειρικώς μέσα από τη δισχιλιετή πορεία της, ότι η Θεία Κοινωνία είναι "αντίδοτον του μη αποθανείν" και μένει στη μέχρι τώρα Ορθόδοξη διδασκαλία περί της Θείας Μεταλήψεως.
ε) Αυτονόητο θεωρείται, ότι η πίστη στο Θεό, ως υπέρβαση και όχι ως κατάργηση της ανθρώπινης λογικής, καθώς και η προσευχή ενισχύουν τον πνευματικό αγώνα του Χριστιανού. Ως εκ τούτου, η Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως προτρέπει τα ανά τον κόσμον πνευματικά της παιδιά να εντείνουν τις προσευχές τους ώστε με την ενίσχυση και τον φωτισμό του Θεού να ξεπερασθεί και αυτή η σύγχρονη δοκιμασία.
11 Μαρτίου 2020
Εκ της Αρχιγραμματείας
της Αγίας και Ιεράς Συνόδου
Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας: Κατανυκτικός Ἑσπερινός καί ὁμιλία Ὁμ. Καθηγητοῦ Λαογραφίας Μηνᾶ Ἀλ. Ἀλεξιάδη
Τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς 8 Μαρτίου 2020 στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ ἐψάλη ὁ Κατανυκτικός Ἑσπερινός καί ἀμέσως μετά πραγματοποιήθηκε ὁμιλία ἀπό τόν Ἐντιμολογιώτατο κ. Μηνᾶ Ἀλ. Ἀλεξιάδη, Ἄρχοντα Ὑπομνηματογράφο τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί Ὁμότιμο Καθηγητή Λαογραφίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μέ θέμα «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ. Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ».
Στήν ὁμιλία του ὁ Ἐντιμολογιώτατος Ἄρχοντας ἀφοῦ ἀναφέρθηκε στή σημασία τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς Ἀναστηλώσεως τῶν Εἰκόνων, τόνισε τή δισχιλιετῆ σχέση τῶν Δωδεκανήσων, καί ἐν προκειμένῳ, τῆς Κῶ καί τῆς Νισύρου, μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί παρουσίασε πολλά στοιχεῖα ἀπό τήν κοινή ἱστορία τους πού ὑπογραμμίζουν τόν στενώτατο δεσμό τους.
Ὁ ὁμιλητής ὁλοκλήρωσε τήν ὁμιλία του μέ ἐκτενῆ ἀναφορά στόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, ὁ ὁποῖος πρωτοπορεῖ μέ τίς οἰκολογικές του πρωτοβουλίες καί προσφέρει σέ ὅλο τόν κόσμο τόν σχετικό ὀρθόδοξο λόγο γιά σεβασμό καί προστασία τοῦ περιβάλλοντος.
Ἡ ἐκδήλωση ὁλοκληρώθηκε μέ τή φήμη τοῦ Παναγιωτάτου, ἡ ὁποία ἐψάλη ἀπό τόν Σεβασμιώτατο, τούς Ἱεροψάλτες καί τό σύνολο τοῦ παρισταμένου κλήρου καί λαοῦ.
Παρέστη ὁ κ. Θεοδόσιος Νικηταρᾶς, Δήμαρχος Κῶ, ἡ κ. Σέβη Βλάχου, Ἀντιδήμαρχος Πολιτισμοῦ καί Ἀθλητισμοῦ, ἐκπρόσωποι τοῦ Ταξιάρχου καί φορέων.
Ἐν συνεχείᾳ παραθέτουμε τό κείμενο τῆς ὁμιλίας τοῦ Ἐντιμολογιωτάτου Καθηγητοῦ, τό ὁποῖο εὐγενῶς μᾶς παραχώρησε.
ΜΗΝΑΣ ΑΛ. ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ
Ἄρχων Ὑπομνηματογράφος τῆς Μ.τ.Χ.Ἐ.
Ὁμότιμος Καθηγητής Λαογραφίας ΕΚΠΑ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ευχαριστώ θερμά και από τη θέση αυτή τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κώου και Νισύρου Κύριο Ναθαναήλ για την πρόσκλησή του, να έλθω στην Αποστολική Σας Μητρόπολη, και να μιλήσω με θέμα «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ. Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ». Θέμα όχι μόνο επίκαιρο λόγῳ του Πανορθόδοξου εορτασμού της σημερινής ημέρας, αλλά και ιστορικά ελκυστικό, αφού σχετίζεται με την Αγιωτάτη Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, καθώς επίσης και τον «μακρόκοσμο των μικροκόσμων» της Δωδεκανησιακής πολυνησίας, που αποτελεί κάστρο της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
Τα Δροσοδωδεκάνησά μας, όπως τα χαρακτήρισε εύστοχα ο μεγάλος μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, είναι το τμήμα εκείνο της Ελληνικής Επικράτειας, που δεν αποχωρίστηκε ποτέ από τη Μητέρα Εκκλησία και γι᾿ αυτό εορτάζουν πανηγυρικά σήμερα τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Θεολογίας εναντίον της γνωστής και αστήρικτης αίρεσης της Εικονομαχίας, που αναδύθηκε σε μία περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Και εδώ στην Αποστολική Μητρόπολη της Κω ο εμπνευσμένος Ιεράρχης της είναι η συνισταμένη των Πανηγυρικών Εορτασμών.
Δεν θα ήθελα να σας κουράσω με γνωστές ιστορικές ειδήσεις γύρω από την Εικονομαχία, τις οποίες μπορείτε να αναζητήσετε σε γνωστά εγχειρίδια της Βυζαντινής Ιστορίας. Θα ήθελα μόνο να σας πω, ότι οι εικονομάχοι αυτοκράτορες, για πολιτικούς κυρίως λόγους προσπάθησαν να αλλοιώσουν τα δόγματα που θεσπίστηκαν από τις Οικουμενικές Συνόδους, με στόχο τον πολιτικό εξευμενισμό αιρετικών των ανατολικών επαρχιών. Αυτή η τάση ορισμένων ηγετών του Βυζαντίου οδηγήθηκε στο απόγειό της με τη δυναστεία των Ισαύρων (8.-9. αι.) και αποκλήθηκε Εικονομαχία, όπως όλοι γνωρίζουμε. Έτσι κατέστρεφαν τις εικόνες και απέρριπταν τη δυνατότητα που έχει η άκτιστη χάρη του Θεού, η οποία με τα Μυστήρια της Εκκλησίας διαχέεται στη Δημιουργία, να αγιάζει τον άνθρωπο και την άλογη κτίση.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η αντίδραση της Εκκλησίας ήταν άμεση και δυναμική. Οι μοναχοί, πολλοί από τους οποίους ήταν φορείς της θείας χάριτος, δηλαδή Άγιοι, πρωτοστάτησαν σε αυτή. Πώς ήταν δυνατό να μην απεικονίζουν τον Χριστό, τον Σαρκωμένο Λόγο, που έγινε άνθρωπος και με τον θάνατο και την ανάστασή Του μας έσωσε από τη φθορά;
Πώς ήταν δυνατό να αρνηθούν τη δυνατότητα τού δημιουργημένου από τον Θεό κόσμου να μετέχει στη Χάρη του Άκτιστου Θεού;
Τη στάση των ασκητών και των Αγίων σύντομα ακολούθησε ο πιστός λαός του Θεού αντιδρώντας στην πλάνη και διακηρύσσοντας την ορθή διδασκαλία της Εκκλησίας, η οποία, τελικά, εθριάμβευσε. Στον θρίαμβο αυτόν της Αλήθειας, στην οριστική Αναστήλωση των Εικόνων, το έτος 843, αφού πέρασαν περισσότερα από εκατό χρόνια προβλημάτων και διωγμών (726-843), πρωτοστάτησε ο θεματοφύλακας της Αλήθειας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με τον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη και μετέπειτα Άγιο, Μεθόδιο, και η Αγία Θεοδώρα, η Αυτοκράτειρα.
Έκτοτε, σε ανάμνηση της αναστήλωσης των Ιερών Εικόνων, γινόταν στην Βασιλίδα των Πόλεων και σε άλλες πόλεις της Αυτοκρατορίας πανηγυρική τελετή με πρωτοστάτες τους κληρικούς και τους μοναχούς η λεγόμενη «παννύχιος υμνολογία», δηλαδή μία δοξολογική και χαρμόσυνη ακολουθία, στην Παναγία Βλαχερνών και λαμπρή λιτανεία με την παρουσία του Αυτοκράτορα.
Σήμερα, για το σημαντικό αυτό θεολογικό γεγονός, εορτάζεται σε όλες τις Εκκλησίες η επονομαζόμενη Κυριακή της Ορθοδοξίας. Αυτό συμβαίνει την Α΄ Κυριακή των Νηστειών, 42 ημέρες δηλαδή πριν από το Πάσχα.
Στην Ελλάδα καθιερώθηκε από την εποχή της Βασιλείας του Γεωργίου του Α΄, την Κυριακή της Ορθοδοξίας να προσέρχεται ο Αρχηγός του Κράτους στην Μητρόπολη των Αθηνών και να αναγιγνώσκει το Σύμβολο της Πίστεως.
Το μήνυμα που στέλλει η Εκκλησία με τη σημερινή Εορτή είναι ότι πρέπει, με κάθε τρόπο, να αποφεύγουμε την αλλοίωση της θεϊκής Αποκάλυψης, την οποία η Εκκλησία θεωρεί και διαφυλάσσει ως πολύτιμο θησαυρό.
Πρώτο και κύριο ρόλο στον αγώνα τής Εκκλησίας για τη διαφύλαξη της πίστης της διαδραματίζει, αιώνες τώρα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Μητέρα Εκκλησία, που σε όλη τη μακρόχρονη ιστορική πορεία διακηρύσσει το λόγο του Χριστού.
Με κάθε τρόπο, με κάθε μέσον, σε αντίξοες και σκληρές συνθήκες, πάντοτε διωκόμενο, προστατεύει τα τέκνα του και μεριμνά για την πνευματική τους πορεία και ανάταση!
* * *
Αν ανατρέξουμε την ιστορία των Δωδεκανήσων τώρα, θα διαπιστώσουμε ότι η μέριμνα και η φροντίδα αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη και εμφανής!
Παρά το γεγονός ότι το Πατριαρχείο υποδουλώθηκε και αυτό το 1453, συνέχισε να φροντίζει με πατρική αγάπη τις επαρχίες του. Τα εμπόδια ωστόσο ήταν πολλά, που προκαλούσαν οι κατά καιρούς κατακτητές των Δωδεκανήσων, τα οποία ήδη από το 1309 πέρασαν στην ηγεμονία (ορισμένα από αυτά) του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη.
Το Πατριαρχείο συνέχισε να εκλέγει Επισκόπους, τους οποίους έστελλε στα υπόδουλα νησιά. Όταν αυτό δεν ήταν πάντοτε δυνατό, παραχωρούσε «κατ᾿ επίδοσιν» τις επαρχίες του, για παράδειγμα εδώ στην Κω, σε επισκόπους άλλων περιοχών για τη διαποίμανσή τους, την άσκηση του λατρευτικού έργου τους και, κυρίως, τη χειροτονία κληρικών για τις πόλεις και τα απομακρυσμένα χωριά.
Αυτή η προσπάθεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου είχε δύο προφανείς και ιδιαιτέρως σημαντικούς στόχους: πρώτα να διατηρηθεί η πίστη των Ορθοδόξων, καθώς οι Ιππότες μεθόδευαν τον εκλατινισμό τους, και κατόπιν να διατηρηθεί η Ελληνική συνείδηση των κατοίκων. Και οι στόχοι αυτοί είχαν απόλυτη επιτυχία!
Στα τέλη του 1522 και εξής ένα ένα τα Δωδεκάνησα πέρασαν στην Οθωμανική κυριαρχία. Αλλαγή κατακτητή, τα ίδια όμως προβλήματα. Παρότι δεν υπήρχε πλέον ο κίνδυνος του εκλατινισμού, οι διωγμοί όμως εντάθηκαν. Από την πρώτη στιγμή το υπόδουλο Οικουμενικό Πατριαρχείο συνέχισε να αγωνίζεται για τις επαρχίες του. Ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης, επικεφαλής των Ορθοδόξων της Αυτοκρατορίας, και η Σύνοδος του Πατριαρχείου μπορούσαν πλέον να εκλέγουν, να χειροτονούν και να αποστέλλουν Επισκόπους στα νησιά μας, οι κάτοικοι των οποίων είχαν να αντιμετωπίσουν σοβαρότατα προβλήματα: απηνείς διωγμούς, φτώχεια, πειρατεία, βαρύτατη φορολόγηση.
Πάντοτε ο Οικουμενικός Πατριάρχης λειτούργησε ως κυματοθραύστης για τα προβλήματα αυτά, προσπαθώντας, όπου ήταν δυνατό, να τα επιλύσει ή τουλάχιστον να περιορίσει τις συνέπειές τους στο ποίμνιό του. Σε αυτό το πλαίσιο, και παρά τις εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες διόριζε επισκόπους, οι οποίοι πέρα από το καθαρά πνευματικό τους έργο, είχαν αναλάβει και τη φροντίδα της εκπαίδευσης των κληρικών.
Το δύσκολο, αλλά τόσο σημαντικό, έργο της καλλιέργειας της Παιδείας ενισχύθηκε με τη συνεχή ίδρυση σχολείων, την έκδοση βιβλίων στο Πατριαρχικό Τυπογραφείο και αλλού, τη δημιουργία βιβλιοθηκών στις μονές, στις μητροπόλεις και στα σπουδαιότερα σχολεία, την κατάρτιση και αποστολή ιεροκηρύκων, ως και την οικονομική ενίσχυση νέων να επισκεφθούν τα μεγάλα μορφωτικά κέντρα της Εσπερίας για να μορφωθούν και έπειτα, επιστρέφοντας στην υπόδουλη πατρίδα, να μεταφέρουν τις γνώσεις που είχαν αποκτήσει στους συμπατριώτες τους.
Πολλοί ναοί προσέφεραν μέρος από τα έσοδά τους για τη λειτουργία σχολείων και για την πρόσληψη δασκάλων. Από συζητήσεις με τον Σεβασμιότατο γνωρίζω, ότι αυτό συνέβαινε και εδώ στην Κω. Ναοί όπως η Αγία Μαρίνα διέθεταν τα έσοδα από την καλλιέργεια των κτημάτων τους για τη λειτουργία των σχολείων της Κω.
Αυτή η πρακτική δεν θα είχε ευδοκιμήσει και δεν θα έφερνε ουσιαστικά αποτελέσματα, εάν δεν είχε τον συντονισμό από την Πατριαρχική Αρχή!
Με την ίδια φροντίδα και διάκριση κινήθηκε η Μητέρα Εκκλησία και κατά την περίοδο της Ιταλοκρατίας. Οι Ιταλοί, αρχικά, αντιμετωπίστηκαν ως απελευθερωτές, αλλά σύντομα έγινε σαφές ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Ο στόχος και αυτών ήταν η αλλοίωση της Ορθόδοξης συνείδησης των Δωδεκανησίων και, σε βάθος χρόνου, ο ολοκληρωτικός αφελληνισμός των νησιών. Και πάλι όμως, οι Δωδεκανήσιοι δεν ήταν μόνοι τους. Είχαν προστάτη και φρουρό ακοίμητο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο αναπτέρωνε συνεχώς την ορθόδοξη συνείδηση των κατοίκων και ετόνωνε την Ελληνικότητά τους.
Από τα πρώτα χρόνια της Ιταλικής Κατοχής ετέθη από τον Κυβερνήτη τής Δωδεκανήσου, Mario Lago (1922-1936), οποίος ακολουθούσε τις εντολές της Ιταλικής Κυβέρνησης, το θέμα του Αυτοκεφάλου των Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργούσε στα Δωδεκάνησα ένα εκκλησιαστικό μόρφωμα, το οποίο θα ήταν αδύναμο και εύκολα θα αντιμετώπιζε η Ιταλική Κυβέρνηση, αφού θα ήταν αποκομμένο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Με πολιτικές πιέσεις, παρελκυστικές τακτικές και υποσχέσεις, αλλά και ευθείες απειλές οι Ιταλοί προσπάθησαν να αποσπάσουν τη σύμφωνη γνώμη των επισκόπων των νησιών του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος, με απώτερο στόχο να παρουσιαστεί η ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου ως αίτημα των Μητροπολιτών και του Δωδεκανησιακού λαού. Το εγχείρημα όμως αυτό απέτυχε.
Οι Μητροπολίτες έμειναν πιστοί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο με σύνεση κατόρθωσε επιτυχώς, για πολλά χρόνια να οργανώσει την απάντησή του. Όταν, μετά από αρκετές περιπέτειες και πολλά προβλήματα, η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποστήριξε ότι για μια τέτοια απόφαση επιβάλλεται να γίνει δημοψήφισμα. Οι Ιταλοί, τότε, που γνώριζαν ποια θα ήταν η απόφαση των Δωδεκανησίων, κατάλαβαν ότι το σχέδιό τους είχε αποτύχει και το εγκατέλειψαν. Στη συνέχεια διέκοψαν κάθε συζήτηση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ με κυβερνητικά διατάγματα κατάργησαν όλα τα προνόμια που διατηρούσαν μέχρι τότε οι Μητροπολίτες.
Οι Ιταλοί απροκάλυπτα πλέον άρχισαν τους διωγμούς και τις πιέσεις για να επιτύχουν των εξιταλισμό των νησιών με εισηγήσεις του στυγνού Διοικητή Cesare Maria De Vecchi (1936-1941). Έτσι την περίοδο 1938-1943 έλαβαν πολλά και σκληρά μέτρα. Επέβαλαν την ιταλική γλώσσα, διόρισαν Ιταλούς δασκάλους στα σχολεία και απαγόρευσαν τη χειροτονία Επισκόπων. Ξανά εδώ, και πάλι, αναδύθηκαν τα Κρυφά Σχολειά! Εδώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν πάντα μπροστά και είχε τις απαντήσεις του!
Μάλιστα, εδώ στην Κω, όπως γνωρίζετε κι εσείς, το καλοκαίρι του 1924 απεβίωσε ο Μητροπολίτης Αγαθάγγελος και οι Ιταλοί κατακτητές, για να πιέσουν τους Ορθοδόξους προς την υιοθέτηση της λύσης τού Αυτοκεφάλου, δεν επέτρεψαν την τοποθέτηση νέου Επισκόπου. Γι᾿ αυτό ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ΄ όρισε Πατριαρχικό Επίτροπο τον Αρχιμανδρίτη Φιλήμονα Φωτόπουλο εξασφαλίζοντας έτσι την απρόσκοπτη λειτουργία της Εκκλησίας της Κω. Ο Αρχιμανδρίτης Φιλήμων, που για ένα διάστημα, διετέλεσε Πατριαρχικός Επίτροπος και της Μητροπόλεως Λέρου και της Μητροπόλεως Ρόδου, αντιμετώπιζε κάθε πρόβλημα.
Έτσι πέρασαν περισσότερα από 23 χρόνια μέχρι τη χειροτονία και την άφιξη, το έτος 1947, του πρώτου μετά την Απελευθέρωση Επισκόπου, του Μητροπολίτου Κώου Εμμανουήλ Καρπαθίου, ο οποίος καταγόταν από την ιδιαίτερη πατρίδα μου Κάρπαθο και τη Νίσυρο.
* * *
Μετά την Άλωση το Οικουμενικό Πατριαρχείο, πέρα από τα Εκκλησιαστικά του καθήκοντα και τις πνευματικές του αρμοδιότητες, ανέλαβε και τον ρόλο τού υπερασπιστή και προστάτη των υπόδουλων ορθοδόξων και ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης τον καίριο, για την επιβίωσή μας, όπως διαπιστώνουμε μελετώντας την εκκλησιαστική ιστορία της Δωδεκανήσου και της Κω, ρόλο τού ηγέτη τού Γένους.
Αναμφίβολα, η Πρωτόθρονη Εκκλησία πλήρωσε με διώξεις και πόνο αυτόν τον ρόλο και τη γενναία στάση της για την προστασία του Γένους μας.
Αν έχουμε σήμερα παιδεία, αν μιλάμε ακόμη την Ελληνική γλώσσα και γνωρίζουμε την ιστορία μας το οφείλουμε στην ομπρέλα προστασίας που άπλωσε και απλώνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο επάνω από τα νησιά μας!
Είναι μάλιστα, πολύ σημαντικό ότι η μητρική αυτή στάση απέναντί μας συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καθώς στον Οικουμενικό Θρόνο βρίσκεται μία μεγάλη μορφή της Παγκόσμιας Ορθοδοξίας, η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος συνεχίζει επαξίως το έργο των προκατόχων του και στηρίζει, ευλογεί και αγιάζει τον λαό του Θεού με σύνεση και σοφία.
Με πολλή φρόνηση και διορατικότητα δραστηριοποιείται, από τα πρώτα έτη της Πατριαρχίας του, δυναμικά στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης των λαών σχετικά με την ανάγκη προστασίας τού περιβάλλοντος και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Οικουμενική καταλλαγή και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που βασανίζουν τον σύγχρονο κόσμο.
Σας διαβάζω εδώ ένα απόσπασμα από λόγο του Πατριάρχου του Γένους που αναδεικνύει πτυχές του μεγάλου έργου του Παναγιωτάτου:
Αναφερόμενος στο οικολογικό πρόβλημα αποκαλύπτει ότι ο κόσμος μας αποτελεί ενότητα, ότι τα προβλήματά μας είναι παγκόσμια και κοινά και προσθέτει:
«Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, είναι ευρέως γνωστή δια τις οικολογικές της πρωτοβουλίες. Μία από τις πιο έντονες αγωνίες μας κατά τη διάρκεια της σχεδόν τριακονταετούς Πατριαρχικής διακονίας μας, ήταν η ευαισθητοποίηση κάθε ανθρώπου για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και για τις συνέπειες που προκύπτουν από τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση της φύσης, αλλά και η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης. Η οικολογική μας δέσμευση απορρέει από την ίδια την ουσία της πίστης μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η θεολογική μας διδασκαλία για τη σχέση μεταξύ του Ανθρώπου και της Δημιουργίας μπορεί όχι μόνο να βοηθήσει στην ανακάλυψη κρυφών διαστάσεων της οικολογικής κρίσης, αλλά και να αποκαλύψει δυνατότητες αντιμετώπισής της. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν το πρώτο που υπογράμμισε τις πνευματικές και ηθικές διαστάσεις του οικολογικού προβλήματος, επισημαίνοντας τη σημασία της θρησκείας στην αντιμετώπιση τους.»
* * *
Καταλήγοντας θα ήθελα να αναφερθώ στη σημασία της χθεσινής ιστορικής ημερομηνίας της 7. Μαρτίου 1948. Πέρασαν ήδη 72 χρόνια από την Ενσωμάτωση στον Εθνικό κορμό. Έκτοτε οι Δωδεκανήσιοι αναπτύχθηκαν σε όλους τους τομείς με κορυφαία περίπτωση τον τουρισμό και την επιστήμη. Και το μέλλον τούς ανήκει μαζί με τους φωτοδότες Ιεράρχες του Πρωτόθρονου Πατριαρχείου.
Με αυτές τις σκέψεις, και έχοντας παρουσιάσει με κάθε συντομία τη μακραίωνη παράδοση και τους στενότατους προαιώνιους δεσμούς ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στα νησιά μας, επιτρέψτε μου να σημειώσω πως νιώθουμε τη βεβαιότητα ότι και στο μέλλον θα είμαστε ενωμένοι με την Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως, ως γνήσια τέκνα της και θα προσφέρουμε χαρά στη Μητέρα Εκκλησία με τον σεβασμό, την πρόοδο και την ανυπόκριτη αγάπη μας!
Κατανυκτικός Ἑσπερινός καί Ἐκδήλωση τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι τήν
Κυριακή 8η Μαρτίου 2020 στίς 5.00 μ.μ.
θά ψαλεῖ στόν Ἱ. Ναό Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ
ὁ Κατανυκτικός Ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ
Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ.
Μετά τό πέρας τοῦ Ἑσπερινοῦ θά ἀκολουθήσει ὁμιλία τοῦ Ἄρχοντος Ὑπομνηματογράφου τῆς Μ.τ.Χ.Ἐ.
Ἐντιμολογιωτάτου κ. Μηνᾶ Ἀλ. Ἀλεξιάδη,
Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μέ θέμα
«ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ. Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»
ὥστε νά ἀναδειχθεῖ τό νόημα τῆς ἑορτῆς καί νά τονισθεῖ ἡ σχέση τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.
Ἡ παροῦσα ἀνακοίνωση ἔχει θέση προσκλήσεως
Λόγος Κατηχητήριος ἐπὶ τῇ ἐνάρξει τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (2020)
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ-ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ
* * *
Εὐχαριστήριον ὕμνον ἀναπέμποντες τῷ Θεῷ τῆς ἀγάπης, εἰσερχόμεθα καί πάλιν εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, εἰς τό στάδιον τῶν ἀσκητικῶν ἀγώνων, τῆς νηστείας καί τῆς ἐγκρατείας, τῆς νήψεως καί τῆς πνευματικῆς ἐγρηγόρσεως, τῆς φυλακῆς τῶν αἰσθήσεων καί τῆς προσευχῆς, τῆς ταπεινώσεως καί τῆς αὐτογνωσίας. Ἄρχεται ἡ νέα εὐλογημένη προσκυνηματική πορεία πρός τό Ἅγιον Πάσχα, τό ὁποῖον «ἤνοιξεν ἡμῖν παραδείσου τάς πύλας». Ἐν Ἐκκλησίᾳ καί ὡς Ἐκκλησία, ἀτενίζοντες τόν Ἀναστάντα Κύριον τῆς δόξης, συμπορευόμεθα ἅπαντες εἰς τήν ὁδόν τῆς κατά χάριν θεώσεως, τήν ὁδηγοῦσαν πρός τά ὑπερουράνια ἀγαθά, «ἅ ἡτοίμασεν ὁ Θεός τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Α’ Κορ. β´, 9).
Ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὅπου τελεσιουργεῖται «τό ἀεί μυστήριον» τῆς Θείας Οἰκονομίας, τά πάντα ἔχουν ἄσειστον θεολογικόν θεμέλιον καί ἀκραιφνῆ σωτηριολογικήν ἀναφοράν. Ἡ ἐνανθρώπησις τοῦ Θεοῦ καί ἡ θέωσις τοῦ ἀνθρώπου εἶναι οἱ πυλῶνες τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Πορευόμεθα πρός τόν αἰώνιον ἡμῶν προορισμόν, μέσα εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ «ἀεί ὑπέρ ἡμῶν», δέν εἶναι μία «ἀνωτέρα δύναμις», κεκλεισμένη εἰς τήν ὑπερβατικότητα καί τό μεγαλεῖον τῆς παντοδυναμίας καί τῆς ἁγιότητός της, ἀλλά «ὁ ἡμετέραν μορφήν ἀναλαβών» προαιώνιος Λόγος τοῦ Θεοῦ, διά νά καλέσῃ τήν ἀνθρωπότητα εἰς τήν κοινωνίαν τῆς ἁγιότητός Του, εἰς τήν ἀληθῆ ἐλευθερίαν. Ὁ ἐξ ἀρχῆς «ἐλευθερίᾳ τετιμημένος» ἄνθρωπος, καλεῖται νά ἀποδεχθῇ ἐλευθέρως τήν θείαν ταύτην δωρεάν. Εἰς τό θεανδρικόν μυστήριον τῆς σωτηρίας, ἡ συνεργία τοῦ ἀνθρώπου λειτουργεῖ καί ὡς μαρτυρία ἐν τῷ κόσμῳ περί τῆς βιωθείσης εὐεργεσίας -«τί δέ ἔχεις ὅ οὐκ ἔλαβες;» (Α’ Κορ. δ’, 7)- διά τῆς «οὑ ζητούσης τά ἑαυτῆς» ἀγάπης πρός τόν «ἀδελφόν».
Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι κατ᾿ ἐξοχήν καιρός βιώσεως αὐτῆς τῆς Χριστοδωρήτου ἐλευθερίας. Ἡ νηστεία καί ἡ ἄσκησις δέν εἶναι ἔξωθεν ἐπιβληθεῖσα πειθαρχία καί ἑτερονομία, ἀλλά ἑκούσιος σεβασμός τῆς ἐκκλησιαστικῆς πρακτικῆς, ὑπακοή εἰς τήν Παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία δέν ἀποτελεῖ νεκρόν γράμμα, ἀλλά παρουσίαν ζῶσαν καί ζωοποιόν, διαχρονικήν ἔκφρασιν τῆς ἑνότητος, τῆς ἁγιότητος, τῆς καθολικότητος καί τῆς ἀποστολικότητος τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ γλῶσσα τῆς θεολογίας καί τῆς ὑμνολογίας ἀναφέρεται εἰς τό «χαροποιόν πένθος» καί εἰς τό «ἔαρ τῆς νηστείας». Ὁ γνήσιος ἀσκητισμός εἶναι πάντοτε χαροποιός, ἐαρινός καί φωτεινός. Δέν γνωρίζει δυϊσμούς καί διχασμούς, δέν ὑποτιμᾷ τήν ζωήν καί τόν κόσμον. Ἡ «καταθλιπτική ἄσκησις», ἡ ὁποία ὀδηγεῖ εἰς «ἀποξήρανσιν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως», οὐδεμίαν ἔχει σχέσιν μέ τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπου ἡ ἀσκητική ζωή καί ἡ πνευματικότης διαποτίζονται ἀπό ἀναστάσιμον εὐφροσύνην. Ἐν τῇ ἐννοίᾳ ταύτῃ, ἡ νηστεία καί ἡ ἄσκησις ἐμπεριέχουν μίαν ἐναλλακτικήν πρότασιν ζωῆς ἀπέναντι εἰς τόν ὑποσχόμενον ψευδεῖς παραδείσους εὐδαιμονισμόν καί εἰς τόν μηδενιστικόν πεσιμισμόν.
Οὐσιῶδες στοιχεῖον τῆς ὀρθοδόξου ἀσκητικῆς πνευματικότητος εἶναι καί ὁ κοινωνικός χαρακτήρ της. Ὁ Θεός τῆς πίστεώς μας εἶναι «ὁ πιό κοινωνικός Θεός», «Θεός σχέσεων». Προσφυέστατα ἐλέχθη ὅτι ἡ Ἁγία Τριάς εἶναι «ἡ ἄρνησις τῆς μοναξιᾶς». Ἡ ἐξατομίκευσις τῆς σωτηρίας καί τῆς εὐσεβείας, ἡ μετατροπή τῆς ἀσκήσεως εἰς ἀτομικόν κατόρθωμα, ἀγνοοῦν τήν τριαδοκεντρικήν ὑφήν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος. Ὅταν νηστεύωμεν διά τόν ἑαυτόν μας καί κατά τό ἰδικόν μας μέτρον, τότε ἡ νηστεία δέν ἐκφράζει τό πνεῦμα τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως. Ἡ πνευματικότης εἶναι ζείδωρος παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον εἶναι πάντοτε «πνεῦμα κοινωνίας». Ἡ γνησία ὀρθόδοξος πνευματική ζωή ἀναφέρεται πάντοτε εἰς τήν ἐκκλησιαστικοποίησιν τῆς ὑπάρξεώς μας καί ὄχι εἰς μίαν «πνευματικήν αὐτοπραγμάτωσιν».
Στοιχοῦντες τῇ ἀφιερώσει τοῦ τρέχοντος ἔτος ὑπό τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας εἰς «τόν ποιμαντικόν ἀνακαινισμόν καί τήν ὀφειλετικήν μέριμναν διά τήν νεολαίαν», καλοῦμεν τούς ὀρθοδόξους νέους καί τάς νέας νά συμμετάσχουν εἰς τούς πνευματικούς ἀγῶνας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, διά νά βιώσουν τό ἀνθρωπολογικόν βάθος καί τό ἀπελευθερωτικόν πνεῦμα της, νά κατανοήσουν ὅτι ὁ ὁρθόδοξος ἀσκητισμός εἶναι ὁδός ἐλευθερίας καί ὑπαρξιακῆς ὁλοκληρώσεως ἐν τῷ πλαισίῳ τῆς εὐλογημένης ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, πυρήν τῆς ὁποίας εἶναι τό «ἀληθεύειν ἐν ἀγάπῃ». Ἡ ὀρθόδοξος νεότης καλεῖται νά ἀνακαλύψῃ τόν ὁλιστικόν χαρακτῆρα τῆς νηστείας, ἡ ὁποία εἰς τό Τριώδιον ὑμνεῖται ὡς «πνευματικῶν ἀγώνων ἀρχή», ὡς «τροφή ψυχῆς», ὡς «μήτηρ τῶν ἀγαθῶν ἁπάντων καί πασῶν τῶν ἀρετῶν». Δέν εἶναι ἁπλῶς ἀποχή ἀπό καθωρισμένας τροφάς, ἀλλά ἀγών κατά τῆς φιλαυτίας καί τῆς αὐταρεσκείας, εὐαισθησία διά τόν πάσχοντα συνάνθρωπον καί ἔμπρακτος βοήθεια πρός αὐτόν, εὐχαριστιακή χρῆσις τῆς δημιουργίας, ὑπαρξιακή πληρότης, κοινωνία ζωῆς καί ἀλληλεγγύη. Ἡ ἄσκησις, ἡ νηστεία, ἡ προσευχή, ἡ ταπείνωσις ἀναδίδουν τό ἄρωμα καί τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ἀπό τήν ὁποίαν ἀντλοῦν νόημα καί κατεύθυνσιν. Αὐτή, ὡς ἡ πεμπτουσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί τοῦ ἐσχατολογικοῦ προσανατολισμοῦ της, συνδέει ἀρρήκτως τήν ζωήν τῆς ἀσκήσεως μέ τήν Θείαν Εὐχαριστίαν, τό μυστήριον τῆς προγεύσεως τῆς ἀνεκλαλήτου χαρᾶς τῆς Βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό γεγονός ὅτι εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν ἡ Θεία Εὐχαριστία διετηρήθη ὡς κέντρον τῆς ζωῆς της, συνδέεται μέ τό ὅτι ἡ Ἀνάστασις εἶναι τό θεμέλιον τῆς πίστεώς της καί ὁ φωτεινός ὁρίζων τῆς ἀσκητικῆς πνευματικότητος καί τῆς καλῆς μαρτυρίας ἐν τῷ κόσμῳ.
Μέ αὐτάς τάς σκέψεις, ἐπικαλούμεθα ἐν ταπεινώσει τό ἔλεος καί τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης, διά νά διατρέξωμεν εὐσεβοφρόνως τόν δόλιχον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, νά φθάσωμεν τό σωτήριον Πάθος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ καί, δοξάζοντες τήν ἄφατον Αὐτοῦ μακροθυμίαν, νά λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει τῆς λαμπροφόρου Ἐγέρσεως Αὐτοῦ, τῆς ἀγαγούσης ἡμᾶς ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ἄληκτον Ζωήν.
Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, βκ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν