Ἀριθμ. Πρωτ. 1123

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΟΙΣ

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
* * *

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοὶ καὶ πεφιλημένα τέκνα,

Χάριτι Θεοῦ ἠξιώθημεν νὰ φθάσωμεν καὶ πάλιν εἰς τὴν μεγάλην ἑορτὴν τῆς κατὰ σάρκα Γεννήσεως τοῦ Θείου Λόγου, τοῦ ἐλθόντος εἰς τὸν κόσμον διὰ νὰ μᾶς χαρίσῃ τὸ «εὖ εἶναι»{1}, τὴν ἀπαλλαγὴν ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν, ἀπὸ τὴν δουλείαν εἰς τὰ ἔργα τοῦ νόμου καὶ ἀπὸ τὸν θάνατον, νὰ μᾶς δωρήσῃ δὲ τὴν κατ᾿ ἀλήθειαν ζωὴν καὶ τὴν χαρὰν τὴν μεγάλην, ἣν «οὐδεὶς αἴρει ἀφ᾿ ἡμῶν»{2}.

Ὑποδεχόμεθα τὸν «παντέλειον Θεόν»{3}, τὸν ὁποῖον «ἀγάπη κεκόμικεν εἰς τὴν γῆν»{4}, ὁ ὁποῖος καθίσταται ἡμῖν «καὶ ἡμῶν αὐτῶν συγγενέστερος»{5}. Ὁ κενωθεὶς Θεὸς Λόγος συγκαταβαίνει εἰς τὸ πλανηθὲν πλάσμα αὐτοῦ «συγκατάβασιν ἄφραστόν τε καὶ ἀκατάληπτον»{6}. Ὁ «ἀχώρητος παντὶ» χωρεῖται ἐν τῇ γαστρὶ τῆς Παρθένου, ὁ μέγας ὑπάρχει ἐν σμικροῖς. Τὸ μέγα τοῦτο κεφάλαιον τῆς πίστεώς μας, τὸ πῶς ὁ ὑπερούσιος Θεὸς «ὑπὲρ ἄνθρωπον γέγονεν ἄνθρωπος»{7}, παραμένει «ἀνέκφαντον» μυστήριον. «Τὸ μέγα τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως μυστήριον, ἀεὶ μένει μυστήριον»{8}.

Αὐτὸ τὸ ξένον καὶ παράδοξον γεγονὸς «τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν»{9}, εἶναι τὸ θεμέλιον τῆς κατὰ χάριν θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου. «Οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία∙ οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς»{10}.

Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑψίστη σωτηριώδης ἀλήθεια διὰ τὸν ἄνθρωπον. Ἀνήκομεν εἰς τὸν Χριστόν. Τὰ πάντα εἶναι ἡνωμένα ἐν Χριστῷ. Ἐν Χριστῷ ἀναπλάθεται ἡ φθαρεῖσα φύσις μας, ἀποκαθίσταται τὸ κατ᾿ εἰκόνα καὶ ἀνοίγεται εἰς πάντας τοὺς ἀνθρώπους ἡ ὁδὸς τοῦ καθ᾿ ὁμοίωσιν. Διὰ τῆς προσλήψεως ὑπὸ τοῦ Θείου Λόγου τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, διὰ τοῦ κοινοῦ θείου προορισμοῦ καὶ τῆς κοινῆς σωτηρίας θεμελιοῦται ἡ ἑνότης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Δὲν σώζεται ὅμως μόνον ἡ ἀνθρωπότης, ἀλλὰ σύμπασα ἡ κτῖσις. Ὡς ἡ πτῶσις τῶν πρωτοπλάστων συμπαρασύρει ὅλην τὴν πλᾶσιν, οὕτω καὶ ἡ Ἐνανθρώπησις τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀφορᾷ εἰς ὁλόκληρον τὴν δημιουργίαν. «Ἐλευθέρα μὲν ἡ κτῖσις γνωρίζεται, υἱοὶ δὲ φωτὸς οἱ πρὶν ἐσκοτισμένοι»{11}. Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς καλεῖ νὰ ἑορτάσωμεν τὴν ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Γέννησιν ὡς τὴν «κοινὴν ἑορτὴν πάσης τῆς κτίσεως», ὡς « τὰ σωτήρια τοῦ κόσμου, τήν γενέθλιον ἡμέραν τῆς ἀνθρωπότητος»{12}.

Τὸ «Χριστὸς γεννᾶται» ἀκούεται, δυστυχῶς, καὶ πάλιν εἰς ἕνα κόσμον πλήρη βιαιοτήτων, ἐπικινδύνων ἀνταγωνισμῶν, κοινωνικῆς ἀνισότητος καὶ καταπατήσεως τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Τὸ 2018 συμπληροῦνται ἑβδομήκοντα ἔτη ἀπὸ τὴν Οἰκουμενικὴν Διακήρυξιν τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία, μετὰ ἀπὸ τὰς φοβερὰς ἐμπειρίας καὶ καταστροφὰς τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ἀνέδειξε τὰ κοινὰ ὑψηλὰ ἰδανικά, τὰ ὁποῖα ὀφείλουν νὰ σέβωνται ἀπαρεγκλίτως ὅλοι οἱ λαοὶ καὶ τὰ κράτη. Ὅμως, ἡ ἀθέτησις τῆς Διακηρύξεως αὐτῆς συνεχίζεται, ποικίλαι δὲ καταχρήσεις καὶ σκόπιμοι παρερμηνεῖαι τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου ὑποσκάπτουν τὸν σεβασμὸν καὶ τὴν πραγμάτωσίν των. Συνεχίζομεν νὰ μὴ διδασκώμεθα ἀπὸ τὴν ἱστορίαν ἢ νὰ μὴ θέλωμεν νὰ διδαχθῶμεν. Οὔτε αἱ τραγικαὶ ἐμπειρίαι βίας καὶ ἡ καταρράκωσις τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, οὔτε ἡ διακήρυξις ὑψηλῶν ἰδανικῶν, ἀπέτρεψε τὴν συνέχισιν τῆς βίας καὶ τῶν πολέμων, τὴν ἀποθέωσιν τῆς ἰσχύος καὶ τὴν ἐκμετάλλευσιν τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον. Οὔτε, βεβαίως, ἡ ἰσχὺς τῶν τεχνικῶν μέσων καὶ αἱ ἐκπληκτικαὶ κατακτήσεις τῆς ἐπιστήμης, οὔτε ἡ οἰκονομικὴ πρόοδος, ἔφερον κοινωνικὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν πολυπόθητον εἰρήνην. Τοὐναντίον, εἰς τὴν ἐποχὴν μας ὁ εὐδαιμονισμὸς τῶν κατεχόντων αὐξάνεται καὶ ἡ παγκοσμιοποίησις καταστρέφει τοὺς ὅρους τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς καὶ εἰρήνης.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀγνοήσῃ αὐτὰς τὰς ἀπειλὰς κατὰ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. «Οὐδὲν γὰρ ὅσον ἄνθρωπος ἱερόν, ᾧ καὶ φύσεως ἐκοινώνησεν ὁ Θεός»{13}. Ἀγωνιζόμεθα διὰ τὸν ἄνθρωπον, διὰ τὴν προστασίαν τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς δικαιοσύνης, ἐν ἐπιγνώσει ὅτι «ἡ ὄντως εἰρήνη παρὰ Θεοῦ»{14}, ὅτι τὸ ὑπέρλογον μυστήριον τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ τῆς κατὰ χάριν θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀποκαλύπτει τὴν ἀλήθειαν περὶ τῆς ἐλευθερίας καὶ τοῦ θείου προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου.

Ζῶμεν ἐν Ἐκκλησίᾳ τὴν ἐλευθερίαν, ἐκ Χριστοῦ, ἐν Χριστῷ καὶ εἰς Χριστόν. Εἰς τὸν πυρῆνα αὐτῆς τῆς ἐλευθερίας ἀνήκει ἡ ἀγάπη, ἥτις «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς»{15}, ἡ ἀγάπη «ἐκ καθαρᾶς καρδίας»{16}. Ἐνῶ ὁ αὐτόνομος, ὁ αὐτογνώμων καὶ αὐτάρκης, ὁ αὐτοθεούμενος καὶ αὐτομακαριζόμενος ἄνθρωπος περιστρέφεται γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτὸν του καὶ τὴν ἀτομικὴν του αὐτάρεσκον εὐδαιμονίαν καὶ βλέπει τὸν συνάνθρωπον ὡς περιορισμὸν τῆς ἐλευθερίας του, ἡ ἐν Χριστῷ ἐλευθερία ἔχει κατεύθυνσιν πρὸς τὸν ἀδελφὸν, κινεῖται πρὸς τὸν πλησίον, ἀληθεύει ἐν ἀγάπῃ. Τὸ μέλημα τοῦ πιστοῦ δὲν εἶναι ἡ διεκδίκησις δικαιωμάτων, ἀλλὰ τὸ «ποιεῖν τε καὶ πράττειν τὰ δικαιώματα Χριστοῦ»{17}, ἐν ταπεινώσει καὶ εὐχαριστίᾳ.

Αὐτὴ ἡ ἀλήθεια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, τῆς ἐλευθερίας ὡς ἀγάπης καὶ τῆς ἀγάπης ὡς ἐλευθερίας, εἶναι ὁ θεμέλιος λίθος καί ἡ ἐγγύησις διὰ τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος. Στηριζόμενοι ἐπ᾿ αὐτοῦ τοῦ ἐνθέου ἤθους δυνάμεθα νά ἀντιμετωπίσωμεν τὰς μεγάλας προκλήσεις τοῦ παρόντος, αἱ ὁποῖαι ἀπειλοῦν ὄχι μόνον τὸ εὖ ζῆν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο τὸ ζῆν τῆς ἀνθρωπότητος.

Τὴν ἀλήθειαν τοῦ «Θεανθρώπου» ὡς ἀπάντησιν εἰς τὸν σύγχρονον «ἀνθρωποθεὸν» καὶ πρὸς ἀνάδειξιν τοῦ αἰωνίου προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἐξῇρε καὶ ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη, 2016): «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἔναντι τοῦ συγχρόνου «ἀνθρωποθεοῦ», προβάλλει τόν «Θεάνθρωπον» ὡς ἔσχατον μέτρον τῶν πάντων: «Οὐκ ἄνθρωπον ἀποθεωθέντα λέγομεν, ἀλλὰ Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα»{18}. Ἀναδεικνύει δὲ τὴν σωτηριώδη ἀλήθειαν τοῦ Θεανθρώπου καὶ τὸ Σῶμα Του, τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς τόπον καὶ τρόπον τῆς ἐν ἐλευθερίᾳ ζωῆς, ὡς "ἀληθεύειν ἐν ἀγάπῃ"{19} καὶ ὡς μετοχήν, ἤδη ἐπὶ τῆς γῆς, εἰς τὴν ζωὴν τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ»{20}.

Ἡ Σάρκωσις τοῦ Θεοῦ Λόγου εἶναι ἡ βεβαίωσις καὶ ἡ βεβαιότης ὅτι τὴν ἱστορίαν, ὡς πορείαν πρός τὴν Βασιλείαν τῶν Ἐσχάτων, κατευθύνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Βεβαίως, ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὴν Βασιλείαν, ἡ ὁποία δὲν συντελεῖται μακρὰν ἤ ἀνεξαρτήτως τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος, τῶν ἀντιφάσεων καὶ τῶν περιπετειῶν αὐτῆς, ποτὲ δὲν ὑπῆρξεν ἄνευ δυσκολιῶν. Ἐν μέσῳ αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία μαρτυρεῖ περὶ τῆς ἀληθείας καὶ ἐπιτελεῖ τὸ ἁγιαστικὸν, ποιμαντικὸν καὶ μεταμορφωτικὸν ἔργον αὐτῆς. «Ἡ γὰρ ἀλήθειά ἐστι τῆς Ἐκκλησίας καὶ στῦλος καὶ ἑδραίωμα...Στῦλός ἐστι τῆς οἰκουμένης ἡ Ἐκκλησία...καὶ μυστήριόν ἐστι, καὶ μέγα, καὶ εὐσεβείας μυστήριον»{21}.

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Ἂς συνεορτάσωμεν, εὐδοκίᾳ τοῦ σκηνώσαντος ἐν ἡμῖν Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἐν ἀγαλλιάσει καὶ χαρᾷ πεπληρωμένῃ, τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου. Εὐχόμεθα ἐκ Φαναρίου, ὅπως ὁ σαρκωθεὶς καὶ συγκαταβὰς τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Κύριος καὶ Σωτὴρ ἡμῶν, χαρίζηται εἰς ὅλους κατὰ τὸν νέον ἐνιαυτὸν τῆς χρηστότητος Αὐτοῦ, ὑγιείαν κατ᾿ ἄμφω, εἰρήνην καὶ τὴν πρὸς ἀλλήλους ἀγάπην, διαφυλάττῃ δὲ καλῶς τὴν Ἁγίαν Αὐτοῦ Ἐκκλησίαν καὶ εὐλογῇ τὰ ἔργα διακονίας αὐτῆς, ἵνα δοξάζηται τὸ ὑπεράγιον καὶ ὑπερύμνητον ὄνομα Αὐτοῦ.

Χριστούγεννα ‚βιζ΄
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

----------------------------------------------
{1} Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Λόγος ΛΗ´, εἰς τὰ Θεοφάνια, εἴτουν τὰ Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος, Γ’, PG 36, 313.
{2} Ἰωάν. ι´, 18.
{3} Δοξαστικὸν Ἀποστίχων Μεγάλου Ἑσπερινοῦ Χριστουγέννων.
{4} Νικολάου Καβάσιλα, Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ΣΤ´, PG 150, 657.
{5} Ὅ. π. , ΣΤ´, PG 150, 660.
{6} Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, Γ´, α´ PG 94, 984.
{7} Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Κεφάλαια διάφορα Θεολογικά τε καὶ Οἰκονομικὰ περὶ ἀρετῆς καὶ κακίας, ἑκατοντὰς πρώτη, ιβ´, PG 90, 1184.
{8} Ὅ. π.
{9} Κολ. α´, 26.
{10} Πράξ. δ´,12.
{11} Ἰαμβικὴ Καταβασία τῶν Θεοφανείων, ὠδὴ Η´.
{12} Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ὁμιλία εἰς τὴν Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Γέννησιν, PG 31, 1472-73.
{13} Νικολάου Καβάσιλα, Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ΣΤ´, PG 150, 649.
{14} Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν πρὸς Κορινθίους Α´, Ὁμιλία Α´, α´, PG 61, 14.
{15} Α´ Κορ. ιγ´, 5.
{16} Α´ Τιμ. α´, 5.
{17} Θεοτοκίον τῶν Ἀποστίχων τῶν Αἴνων 12ης Ὀκτωβρίου.
{18} Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, «Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως», Γ’, β’. PG 94, 988.
{19} πρβλ. Ἐφεσ. δ’, 15.
{20} Ἐγκύκλιος τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, § 10.
{21} Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν πρὸς Τιμόθεον Α´, Ὁμιλία ΙΑ´, PG 62, 554.

----------------------------------------------
Ἀναγνωσθήτω ἐπ᾿ ἐκκλησίας κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, μετὰ τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον.

22 Δεκεμβρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ – ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
(Ὄρθρος, Μεγάλαι Ὧραι, τῶν Χριστουγέννων) Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ --------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

24 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ– ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἀσωμάτων Ἀσφενδιοῦ -------------------------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

(Μέγας Ἑσπερινός τῶν Χριστουγέννων) Ἱ. Μητρ/τικός Ναός Παναγίας Ποταμητίσσης Νισύρου ὥρα 06:00 μ.μ.

25 Δεκεμβρίου: ΔΕΥΤΕΡΑ- Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία-Μεγ. Βασιλείου)
Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Ποταμητίσσης Νισύρου ------ ὥρα 06:00 π.μ.

26 Δεκεμβρίου: ΤΡΙΤΗ- Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἁγίων Ἀποστόλων Πάλλων Νισύρου -------------- ὥρα 07:00 π.μ.

27 Δεκεμβρίου: ΤΕΤΑΡΤΗ – ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερά Μονή Παναγίας Σπηλιανῆς Νισύρου ----------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

31 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἁγίων Πάντων ---------------------------------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

1 Ἰανουαρίου: ΔΕΥΤΕΡΑ- Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ – ΜΝΗΜΗ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου Κῶ------------------------------------- ὥρα 07:00 π.μ.
ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ Τῌ 1ῃ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου Κῶ-- ὥρα 10:30 π.μ.

5 Ἰανουαρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
(Ὄρθρος, Μεγάλαι Ὧραι, Μέγας Ἑσπερινός τῶν Φώτων, Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου –ΑΓΙΑΣΜΟΣ)
Ἱερός Ναός Τιμίου Σταυροῦ ------------------------------------------ ὥρα 06:00 π.μ.

6 Ἰανουαρίου: ΣΑΒΒΑΤΟΝ - ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία, ΜΕΓΑΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ) Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου Κῶ ---------------- ὥρα 07:00 π.μ.
Μετά τό πέρας ἡ Ἱερά πομπή ἐκκινεῖ διά τήν ΚΑΤΑΔΥΣΙΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
εἰς τήν ξυλίνην Προβλῆτα περιοχῆς ΔΕΗ------------------------------------------------------ ὥρα 10.30 π.μ.

7 Ἰανουαρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ - ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἁγίας Αἰκατερίνης --------------------------------- ὥρα 07.00 π.μ.

Εὐφρόσυνα Χριστούγεννα! Αἴσιον καί εὐλογημένον τό Νέον Ἔτος 2018!

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι, ὁλοκληρώθηκε ἡ ἀποκαστάσταση τοῦ τοιχίου πού κατακρημνίστηκε κατά τόν σεισμό τῆς 21ης Ἰουλίου 2017, μέ ἐπιστασία τῆς 4ης Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων καί ἔξοδα, μέριμνα καί φροντίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Ἀπό τήν Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2017 θά ἐπαναλειτουργήσῃ τό Ἐκκλησιαστικό Μουσεῖο της, τό ὁποῖο στεγάζεται στήν Παλαιά Μητροπολιτική Οἰκία (ἐπί τῆς ὁδοῦ Ἱπποκράτους).
Οἱ ὧρες λειτουργίας τοῦ Μουσείου εἶναι:
• ΤΡΙΤΗ 10.00 π.μ. - 2.00 μ.μ. καὶ 5.00 μ.μ. - 8.00 μ.μ.
• ΠΕΜΠΤΗ 10.00 π.μ. - 2.00 μ.μ. καὶ 5.00 μ.μ. - 8.00 μ.μ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Τό πρωί τῆς 6ης Δεκεμβρίου, ἑορτή τοῦ Πολιούχου τῆς Κῶ Ἁγίου Νικολάου, τελέσθηκε Ὄρθρος καί Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Ναθαναήλ. Λόγῳ τῶν ζημιῶν πού ἔχει ὑποστεῖ ὁ Μητροπολιτικός Ναός ἀπό τόν σεισμό τῆς 21ης Ἰουλίου ὁ Ὄρθρος καί ἡ Θεία Λειτουργία τελέσθηκαν στό Παρεκκλήσιο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἔναντι τοῦ Νοσοκομείου Κῶ.

Μετά τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας ἐψἀλη Δοξολογία καί ἀμέσως ἀκολούθησε Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας στήν πόλη τῆς Κῶ.

Παρόντες ἦταν ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης, ὁ Ἔπαρχος Κῶ-Νισύρου κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Διοικητής τῆς 80 ΑΔΤΕ Ταξίαρχος Δημήτριος Χούπης, ὁ Διοικητής τοῦ ΝΑΣ Κῶ κ. Ἰωάννης Καρδαρᾶς, ὁ ὁποῖος ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικό τῆς ἡμέρας, ὁ Λιμενάρχης Κῶ κ. Κ. Γιαλελῆς, ὁ Διοικητής τοῦ 5ου ΣΑ Κῶ κ. Γ. Παπαδάκης, ὁ Ἀστυνομικός Διευθυντής κ. Κων. Κοκορόσκος, ἡ Δημ. Σύμβουλος κ. Ἰωάννα Ρούφα, ὁ Δημ. Σύμβουλος κ. Ἀριστοτέλης Παυλίδης, Δημοτικοί καί Περιφερειακοί Σύμβουλοι, ἐκπρόσωποι φορέων καί συλλόγων, πλῆθος κόσμου καί οἱ λοιπές πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές.

Τό ἀπόγευμα τῆς Τρίτης 5 Δεκεμβρίου ἐψάλη ὁ Πανηγυρικός Ἑσπερινός γιά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Νικολάου στήν πόλη τῆς Κῶ. Λόγῳ τῶν ζημιῶν πού ἔχει ὑποστεῖ ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου ἀπό τόν σεισμό τῆς 21ης Ἰουλίου ἡ Ἀκολουθία ἐψάλη στό Παρεκκλήσιο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἔναντι τοῦ Νοσοκομείου Κῶ.
Στόν Ἑσπερινό χοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Ναθαναήλ. Κατά τό κήρυγμα μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, ἀνεφέρθη στόν βίο τοῦ Ἁγίου Νικολάου καί τόν εὐχαρίστησε πού προστάτευσε τήν Κῶ κατά τόν σεισμό τῆς 21ης Ἰουλίου.
Ἀνάμεσα στοὺς προσκυνητές ἦταν ὁ Ἔπαρχος Κῶ-Νισύρου κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Δήμαρχος κ. Γεώργιος Κυρίτσης, ὁ Ταξίαρχος κ. Δημήτριος Χούπης, Διοικητής τῆς 80 ΑΔΤΕ, ὁ Διοικητής τοῦ ΝΑΣ Κῶ κ. Ἰωάννης Καρδαρᾶς, ὁ Ἀστυνομικός Διευθυντής κ. Κωνσταντῖνος Κοκορόσκος, Δημοτικοί καί Περιφερειακοί Σύμβουλοι καί οἱ λοιπές πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές.

Τήν 6ην Δεκεμβρίου πανηγυρίζει ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου, Πολιούχου τῆς Νήσου Κῶ.
Τό Ἑσπέρας τῆς 5ης Δεκεμβρίου καί περί ὥραν 6ην μ.μ. θά ψαλῇ Μέγας Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ.
Τήν πρωίαν τῆς 6ης Δεκεμβρίου καί περί ὥραν 7.00 π.μ. θά τελεσθῇ Ὄρθρος καί Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ.
Περί ὥραν 10.30 π.μ. θά ψαλῇ Δοξολογία ἐπί τῇ Ἑορτῇ τοῦ Προστάτου τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ καί τοῦ Λιμενικοῦ Σώματος καί, ἐν συνεχείᾳ, θά γίνῃ ἡ Λιτάνευσις τῆς Ἱερᾶς Είκόνος τοῦ Ἁγίου Νικολάου.
• Αἱ Ἀκολουθίαι θά ψαλλοῦν εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου ἀγωνιοῦσα γιὰ τὴν κατήχηση τοῦ ποιμνίου της διοργανώνει καὶ ἐφέτος κατηχητικὲς συνάξεις ἐνηλίκων, παιδιῶν καὶ ἐφήβων.

Α) Ἡ κατήχηση τῶν ἐνηλίκων θὰ πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κώου καὶ Νισύρου κ. Ναθαναήλ, στὴν Πνευματικὴ Ἑστία, κάθε Τετάρτη μὲ δύο διαδοχικὲς συναντήσεις ἡ πρώτη στὶς 5.00-6.00 μ.μ. γιὰ ἐνήλικες καὶ ἡ δεύτερη στὶς 6.00-7.00 μ.μ. γιὰ νέους καὶ νέα ζευγάρια.
Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Τετάρτη 18 Ὀκτωβρίου.

Οἱ κατηχητικὲς συγκεντρώσεις ἐφήβων, οἱ ὁποῖες ἀπευθύνονται σὲ μαθητὲς Γυμνασίου καὶ Λυκείου θὰ γίνονται κάθε Κυριακὴ ἀπὸ τὶς 12.00 μέχρι τὴ 1.00 μετὰ τὸ μεσημέρι στὴν Πνευματικὴ Ἑστία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Κυριακὴ 22 Ὀκτωβρίου.

Β) Στήν ἐνορία τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς τό κατηχητικό γιά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ θά πραγματοποιεῖται κάθε Κυριακή ἀμέσως μετά τή Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης. Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Κυριακὴ 22 Ὀκτωβρίου.

Γ) Στήν ἐνορία Ἁγίου Παύλου πόλεως Κῶ τό κατηχητικό γιά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ θά πραγματοποιεῖται στόν Ἱερό Ναό κάθε Κυριακή 11.30 μέ 12.30. Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Κυριακὴ 22 Ὀκτωβρίου.

Δ) Στήν ἐνορία Ἁγίου Ἀθανασίου καί Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ Πλατανίου τό κατηχητικό γιά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ θά πραγματοποιεῖται κάθε Κυριακή 11.00 μέ 12.00. Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Κυριακὴ 22 Ὀκτωβρίου.

Ε) Γιά νά ἐνημερωθεῖτε γιά τά Κατηχητικά πού πραγματοποιοῦνται στίς ὑπόλοιπες ἐνορίες σᾶς παρακαλοῦμε νά ἀπευθύνεστε στούς ἐφημερίους.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἡ κατήχηση τῶν ἐνηλίκων θὰ πραγματοποιεῖται καί ἐφέτος ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας στὴν Πνευματικὴ Ἑστία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως κάθε Τετάρτη μὲ δύο διαδοχικὲς συναντήσεις ἡ πρώτη στὶς 5.00-6.00 μ.μ. γιὰ ἐνήλικες καὶ ἡ δεύτερη στὶς 6.00-7.00 μ.μ. γιὰ νέους καὶ νέα ζευγάρια.

Οἱ κατηχητικὲς συναντήσεις θὰ ξεκινήσουν τὴν Τετάρτη 18 Ὀκτωβρίου.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Παραθέτουμε τό πρόγραμμα τῶν ἁγιασμῶν στά σχολεῖα τῆς Κῶ πού θά τελέσει τή Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας:

Στό 7ο Δημοτικό Σχολεῖο Κῶ στίς 8.00 π.μ.

Στό 2ο Δημοτικό Σχολεῖο Κῶ στίς 8.30 π.μ.

Στό 1ο Δημοτικό Σχολεῖο Κῶ στίς 9.00 π.μ.

Στό 4ο Δημοτικό Σχολεῖο Κῶ στίς 9.30 π.μ.

Στό 2ο Γυμνάσιο Κῶ στίς 10.00 π.μ.

Στό ΕΠΑΛ Κῶ στίς 10.30 π.μ.

Στό 2ο Λύκειο Κῶ στίς 12.00 μ.μ. Ὁ Ἁγιασμός θά τελεστεῖ στό 4ο Δημοτικό Σχολεῖο.

Στό 1ο Γυμνάσιο Κῶ στίς 12.30 μ.μ. Ὁ Ἁγιασμός θά τελεστεῖ στό 1ο Δημοτικό Σχολεῖο.

Στό 1ο Λύκειο Κῶ στίς 13.00. Ὁ Ἁγιασμός θά τελεστεῖ στό 7ο Δημοτικό Σχολεῖο.

Στό Ἑσπερινό Γυμνάσιο Κῶ στό Πυλί στίς 20.00.

Ἀριθμ. Πρωτ. 702

† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ
ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
---

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Χάριτι Θεοῦ εἰσερχόμεθα σήμερον εἰς τὸ νέον ἐκκλησιαστικὸν ἔτος, συνεχίζοντες «διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς»{1} συμμαρτυρεῖν καὶ λόγον διδόναι «περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος»{2}, ζῶντες ἐν Ἐκκλησίᾳ, ἐν Χριστῷ καὶ κατὰ Χριστόν, ὁ Ὁποῖος ἐπηγγείλατο νὰ εἶναι μαζί μας «πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος»{3}.

Παρῆλθον εἰκοσιοκτὼ ἔτη ἀπὸ τήν, συνοδικῇ ἀποφάσει, καθιέρωσιν ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τῆς ἑορτῆς τῆς Ἰνδίκτου ὡς «Ἡμέρας προστασίας τοῦ περιβάλλοντος», κατὰ τὴν ὁποίαν ἐν τῷ Ἱερῷ Κέντρῳ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀναπέμπονται εὐχαὶ καὶ ἱκεσίαι «ὑπὲρ τῆς ὅλης δημιουργίας». Ἡ σχετικὴ πατριαρχικὴ ἐγκύκλιος ἐκάλεσε σύμπαντα τὸν ὀρθόδοξον καὶ τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον, ὅπως ἀναπέμπῃ κατὰ τὴν ἡμέραν αὐτὴν εὐχαριστηρίους δεήσεις πρὸς τὸν Κτίστην τῶν ὅλων διὰ τὸ «μέγα δῶρον τῆς Δημιουργίας»{4} καὶ ἱκεσίας διὰ τὴν προστασίαν αὐτῆς.

Ἐκφράζομεν τὴν χαρὰν καὶ τὴν ἱκανοποίησιν τῆς ἡμετέρας Μετριότητος διὰ τὴν ἀπήχησιν καὶ τὴν πλουσίαν καρποφορίαν τῆς ἐν λόγῳ πρωτοβουλίας τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας. Ἀνεδείξαμεν τὰς πνευματικὰς ρίζας τῆς οἰκολογικῆς κρίσεως καὶ τὴν ἀνάγκην μετα-νοίας καὶ ἐπανιεραρχήσεως τῶν ἀξιῶν τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου. Ἐβεβαιώθη, ὅτι ἡ ἐκμετάλλευσις καὶ ἡ καταστροφὴ τῆς κτίσεως ἀποτελοῦν διαστρέβλωσιν καὶ κακὴν ἀλλοίωσιν τοῦ χριστιανικοῦ ἤθους καὶ ὄχι ἀναγκαίαν συνέπειαν τῆς βιβλικῆς ἐντολῆς «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε...»{5}, ὅτι ἡ ἀντιοικολογικὴ συμπεριφορὰ εἶναι προσβολὴ τοῦ Δημιουργοῦ καὶ ἀθέτησις τῶν ἐντολῶν Του, καὶ ὅτι λειτουργεῖ κατὰ τοῦ ἀληθοῦς προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξῃ βιώσιμος ἀνάπτυξις εἰς βάρος τῶν πνευματικῶν ἀξιῶν καὶ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος.

Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία προέβαλε καὶ προβάλλει τὸ οἰκοφιλικὸν δυναμικὸν τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως, ἀναδεικνύουσα τὴν εὐχαριστιακὴν χρῆσιν τῆς κτίσεως, τὴν λειτουργίαν τοῦ πιστοῦ ὡς «ἱερέως» τῆς Δημιουργίας, ὁ ὁποῖος ἀδιαλείπτως ἀναφέρει αὐτὴν εἰς τὸν Κτίστην τῶν ἁπάντων, καὶ τὴν ἀνυπέρβλητον ἀξίαν τοῦ ἀσκητικοῦ πνεύματος, ὡς ἀντιδότου κατὰ τοῦ συγχρόνου εὐδαιμονισμοῦ. Ὄντως, ὁ σεβασμὸς τῆς δημιουργίας ἀνήκει εἰς τὸν πυρῆνα τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως.

Προκαλεῖ ἰδιαιτέραν ἀνησυχίαν τὸ γεγονὸς ὅτι, ἐνῶ εἶναι βέβαιον ὅτι ἡ οἰκολογικὴ κρίσις συνεχῶς ἐπιτείνεται, ἡ ἀνθρωπότης, ἐν ὀνόματι τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως καὶ τῶν τεχνολογικῶν ἐφαρμογῶν, κωφεύει εἰς τὰς πανταχόθεν ἐκκλήσεις πρὸς ριζικὴν ἀλλαγὴν συμπεριφορᾶς ἀπέναντι εἰς τὴν κτίσιν. Εἶναι προφανὲς ὅτι ἡ προϊοῦσα ἀλλοίωσις τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος ἀποτελεῖ συνέπειαν ἑνὸς συγκεκριμένου προτύπου οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως, τὸ ὁποῖον ἀδιαφορεῖ διὰ τὰς ἀντιοικολογικὰς ἐπιπτώσεις του. Τὰ βραχυπρόθεσμα ὀφέλη ἀπὸ τὴν ἄνοδον τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου εἰς ὡρισμένας περιοχὰς τῆς ὑφηλίου, ἁπλῶς ἐπικαλύπτουν τὴν ἀλογίαν τῆς ἐκμεταλλεύσεως καὶ συλήσεως τῆς δημιουργίας. Ἡ οἰκονομικὴ δραστηριότης, ἡ ὁποία δὲν σέβεται τὸν οἶκον τῆς ζωῆς, εἶναι οἰκο-ανομία καὶ ὄχι οἰκο-νομία. Ὁ ἄκρατος οἰκονομισμὸς τῆς παγκοσμιοποιήσεως συμπορεύεται σήμερον μὲ τὴν ἁλματώδη ἀνάπτυξιν τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας, ἡ ὁποία, παρὰ τὰ πολλὰ εὐεργετήματά της, συνοδεύεται ἀπὸ ἔπαρσιν ἔναντι τῆς φύσεως καὶ ὁδηγεῖ εἰς ποικιλομόρφους ἐκμεταλλεύσεις αὐτῆς. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος γνωρίζει, ἀλλὰ δρᾷ ὡς νὰ μὴ ἐγνώριζε. Γνωρίζει ὅτι ἡ φύσις δὲν αὐτοανακαινίζεται εἰς τὸ διηνεκές, ἀδιαφορεῖ ὅμως διὰ τὰς ἀρνητικὰς συνεπείας τοῦ «τεχνοπωλίου» διὰ τὸ περιβάλλον. Αὐτὸ τὸ ὄντως ἐκρηκτικὸν μῖγμα τοῦ ἀκράτου οἰκονομισμοῦ καὶ τοῦ ἐπιστημονισμοῦ, ἤτοι τῆς ἀπεριορίστου ἐμπιστοσύνης εἰς τὴν δύναμιν τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας, ἐπιτείνει τοὺς κινδύνους διὰ τὴν ἀκεραιότητα τῆς δημιουργίας καὶ διὰ τὸν ἄνθρωπον.

Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σοφῶς καὶ σαφῶς κατωνόμασε τοὺς κινδύνους τῆς «ἰδιονομίας τῆς οἰκονομίας», τῆς αὐτονομήσεως αὐτῆς ἀπὸ τὰς ζωτικὰς ἀνάγκας τοῦ ἀνθρώπου, αἱ ὁποῖαι ὑπηρετοῦνται μόνον ἐντὸς βιωσίμου φυσικοῦ περιβάλλοντος, καὶ προέτεινε μίαν οἰκονομίαν «τεθεμελιωμένην εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ Εὐαγγελίου»{6} καὶ τὴν ἀντιμετώπισιν τοῦ συγχρόνου οἰκολογικοῦ προβλήματος «ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ἀρχῶν τῆς χριστιανικῆς παραδόσεως»{7}. Ἡ παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας ἀπαιτεῖ, ἐνώπιον τῶν συγχρόνων ἀπειλῶν, «ριζικὴν ἀλλαγὴν νοοτροπίας καὶ συμπεριφορᾶς» ἀπέναντι εἰς τὴν κτίσιν, πνεῦμα ἀσκητισμοῦ, «ὀλιγαρκείας καὶ ἐγκρατείας»{8}, ἔναντι τῆς «ἀπληστίας»{9}, τῆς «θεοποιήσεως τῶν ἀναγκῶν καὶ τῆς κτητικῆς στάσεως»{10}. Ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος ἀνεφέρθη μετ᾿ ἐμφάσεως καὶ εἰς τὰς «κοινωνικὰς διαστάσεις καὶ τὰς τραγικὰς ἐπιπτώσεις τῆς καταστροφῆς τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος»{11}.

Ἀκολουθοῦντες τὰς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου ταύτης, ὑπογραμμίζομεν, εἰς τὴν παροῦσαν ἐγκύκλιόν μας, τὴν στενὴν συνάφειαν τῶν περιβαλλοντικῶν καὶ τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων καὶ τὴν κοινὴν ρίζαν αὐτῶν ἐν τῇ χωρὶς Θεὸν «ἄφρονι καρδίᾳ», ἐν τῇ πτώσει καὶ ἁμαρτίᾳ, ἐν τῇ κακῇ χρήσει τῆς θεοσδότου ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου. Τῆς καταστροφῆς τῆς φύσεως καὶ τῆς κοινωνίας προηγεῖται πάντοτε μία ἐσωτερικὴ «ἀνατροπὴ τῶν ἀξιῶν», μία πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ καταστροφή. Ὅταν τὸ ἔχειν κυριεύσῃ τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν μας, τότε ἡ στάσις μας τόσον ἔναντι τοῦ συνανθρώπου, ὅσον καὶ πρὸς τὴν κτίσιν, εἶναι ἀναποφεύκτως κτητικὴ καὶ ἀνοίκειος. Τὸ «σαπρὸν δένδρον» ποιεῖ, κατὰ τὸ Βιβλικόν, πάντοτε «καρποὺς πονηρούς»{12}.

Τονίζομεν, ἀντιστοίχως, ὅτι καὶ ὁ σεβασμὸς πρὸς τὴν κτίσιν καὶ πρὸς τὸν ἄνθρωπον ἔχουν τὴν αὐτὴν πνευματικὴν πηγὴν καὶ ἀφετηρίαν, τὴν ἐν Χριστῷ δηλαδὴ ἀνακαίνισιν τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν κεχαριτωμένην ἐλευθερίαν του. Ὡς ἡ καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος καὶ ἡ κοινωνικὴ ἀδικία συμπορεύονται, ἔτσι καὶ ἡ οἰκοφιλικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ κοινωνικὴ ἀλληλεγγύη εἶναι ἀδιαίρετοι.

Εἶναι αὐτονόητον, ὅτι διὰ τὴν ἀντιμετώπισιν τῆς συγχρόνου πολυδιαστάτου κρίσεως τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ πολιτισμού του καὶ τοῦ οἴκου του, ἀπαιτεῖται πολύπλευρος κινητοποίησις καὶ κοινὴ προσπάθεια. Ὅπως ὅλα τὰ μεγάλα προβλήματα, οὕτω καὶ αἱ σοβοῦσαι ἀλληλοπεριχωρούμεναι κρίσεις τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος καὶ τῆς κοινωνίας, εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀντιμετωπισθοῦν χωρὶς τὴν διαχριστιανικὴν καὶ διαθρησκειακὴν συνεργασίαν. Ὁ διάλογος εἶναι ἐδῶ πρόσφορος χῶρος διὰ νὰ ἀναδειχθοῦν αἱ ὑπάρχουσαι οἰκοφιλικαὶ καὶ κοινωνικαὶ παραδόσεις, διὰ οἰκολογικὴν καὶ κοινωνικὴν εὐαισθητοποίησιν, καθὼς καὶ διὰ ἐποικοδομητικὴν κριτικὴν τῆς ἀποκλειστικῶς τεχνολογικῆς καὶ οἰκονομικῆς προόδου καὶ τῶν ἀτομοκεντρικῶν καὶ κοινωνιοκρατικῶν προτύπων, εἰς βάρος τῆς κτίσεως καὶ τοῦ πολιτισμοῦ τοῦ προσώπου.

Κατακλείοντες, ὑπογραμμίζομεν καὶ πάλιν τὸ ἀδιαίρετον τοῦ σεβασμοῦ πρὸς τὴν δημιουργίαν καὶ πρὸς τὸ ἀνθρώπινον πρόσωπον, καλοῦμεν πάντας τοὺς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως εἰς τὸν καλὸν ἀγῶνα διὰ τὴν προστασίαν τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος καὶ τὴν ἑδραίωσιν τῆς ἀλληλεγγύης, καὶ δεόμεθα πρὸς τὸν ἀγαθοδότην Κύριον, πρεσβείαις τῆς Παναγίας τῆς Παμμακαρίστου, νὰ χαρίζῃ εἰς τὰ τέκνα αὐτοῦ «καῦσιν καρδίας ὑπὲρ πάσης τῆς κτίσεως»{13} καὶ «παροξυσμὸν ἀγάπης καὶ καλῶν ἔργων»{14}.

,βιζ’ Σεπτεμβρίου α’
Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν












-----------------------------------------------------------
{1} Ρωμ. η΄, 38
{2} πρβλ. Α΄ Πέτρ. γ΄, 15
{3} Ματθ. κη΄, 20
{4} Ἐγκύκλιος ἐπὶ τῇ ἑορτῇ τῆς Ἰνδίκτου, 1/9/1989
{5} Γεν. α΄, 22
{6} Ἐγκύκλιος, §15
{7} ὅ. π., §15
{8} Ἡ Ἀποστολὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον, §10
{9} ὅ. π., §10
{10} Ἐγκύκλιος, §14
{11} ὅ. π.
{12} Ματθ. ζ’, 17
{13} Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος, Τὰ εὑρεθέντα ἀσκητικά, Λόγος, πα΄
{14} Ἑβρ. ι’, 24