
Μητρόπολη
Ὁ ἑορτασμός τῆς Ὁσίας Μελοῦς στή Βουρρίνα τῆς Κῶ τό Σάββατο 1 Ἰουλίου
Σᾶς ἐνημερώνουμε ὅτι τό Σάββατο 1 Ἰουλίου ἑορτάζει ἡ Ὁσία Μελώ ἡ ἐν Βουρρίνῃ τῆς Κῶ.
Ὅσοι ἐπιθυμοῦν νά συμμετάσχουν εἰς τήν ἑορτήν καί νά παραστοῦν εἰς την τελεσθησομένην Πανηγυρικήν Θείαν Λειτουργίαν λειτουργοῦντος τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχου ἡμῶν κ. Ναθαναήλ, δύνανται νά μεταβοῦν μέ λεωφορεῖο τό ὁποῖον θά ἀναχωρήση στίς 8.00 π.μ. ἀπό τήν ἀφετηρία ΔΗΡΑΣ (Πολεμική Σκάλα).
Ἡ ἐπιστροφή θά γίνῃ στίς 11.30 π.μ.
Ἐκ τοῦ Γραφείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου Νικήτα στή Νίσυρο
Πανηγυρικά ἑορτάστηκε καί ἐφέτος τό διήμερο 20 καί 21 Ἰουνίου ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Νικήτα τοῦ Νισυρίου στή γενέτειρά του τή νῆσο Νίσυρο.
Τό ἀπόγευμα τῆς Τρίτης 20 Ἰουνίου, παραμονή τῆς ἑορτῆς, ἐψάλη Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παϊσίου καί συγχοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ μέ τή συμμετοχή πολλῶν ἱερέων καί πλήθους πιστῶν.
Κατά τήν ὁμιλία του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιος μετάφερε στούς πολυπληθεῖς πιστούς τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, εὐχαρίστησε τόν ἐπιχώριο Μητροπολίτη γιά τήν πρόσκληση καί ἀναφέρθηκε στόν Ἅγιο Νικήτα. Ὁ Ποιμενάρχης μας κατά τήν ἀντιφώνησή του εὐχαρίστησε μέ θερμά λόγια τόν Μητροπολίτη Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιο γιά τήν παρουσία του στό νησί καί τόνισε τήν προσφορά του στή Νίσυρο κατά τήν περίοδο πού ἦταν Πρωτοσύγκελλος στήν Ἱερά Μητρόπολη Ρόδου.
Μετά τό πέρας τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἑσπερινοῦ πραγματοποιήθηκε λιτάνευση τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τοῦ Ἁγίου πρός τόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Ποταμητίσσης.
Νωρίς τό πρωί τῆς κυριωνύμου ἡμέρας τελέστηκε ἀπό τόν Αἰδεσιμ. Οἰκον. π. Χαράλαμπο Χιρμπάκη ὁ Ὄρθρος καί ἡ Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικήτα στό Μανδράκι.
Τό πρωί τῆς Τετάρτης 21ης Ἰουνίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιος χοροστάτησε στόν Ὄρθρο στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Ποταμητίσσης, ὅπου ἐφιλοξενεῖτο ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου μέχρι τήν ἀνέγερση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ του. Ἐν συνεχείᾳ οἱ δύο ἀρχιερεῖς, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιος καί ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, τέλεσαν τήν Θεία Λειτουργία. Στό κήρυγμα ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιος, ἀφοῦ μετέφερε τίς εὐχές καί τίς τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, ἀναφέρθηκε στό παράδειγμα τοῦ Ἁγίου γιά τή ζωή μας καί εὐχαρίστησε γιά τήν φιλοξενία καί ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας τόν εὐχαρίστησε διά καταλλήλων λόγων γιά τή συμμετοχή του στήν ἑορτή.
Μεταξύ τῶν πολυπληθῶν προσκυνητῶν παρέστη ὁ Ἔπαρχος Κῶ-Νισύρου κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Ἀντιδήμαρχος Νισύρου κ. Εὐάγγελος Μελαχροινάκης, ὁ Ταξίαρχος κ. Δημήτριος Χούπης, διοικητής τῆς 80 ΑΔΤΕ, καί ἐκπρόσωποι τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν ἀρχῶν.
Νά σημειώσουμε ὅτι ὅπως κάθε χρόνο ἔτσι καί ἐφέτος κατά τό διήμερο τῆς ἑορτῆς πλήθος προσκυνητῶν κατέφθασε ἀπό τά γύρω νησιά, καί ἰδιαίτερα ἀπό τήν Κῶ μέ πλοῖα πού εἶχαν δρομολογηθεῖ εἰδικά γιά τήν περίσταση.
Ἀνακοίνωση γιά μετάβαση στή Νίσυρο γιά τόν Ἑσπερινό τοῦ Ἁγίου Νικήτα
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι ὅσοι ἐκ τῶν εὐλαβῶν χριστιανῶν ἐπιθυμοῦν νά ταξιδεύσουν εἰς Νίσυρον τήν Τρίτην 20ήν Ἰουνίου, παραμονήν τῆς Ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Νικήτα τοῦ Νισυρίου, διά νά παρακολουθήσουν τόν Μέγα Ἀρχιερατικόν Ἑσπερινόν, δύνανται νά ταξιδεύσουν μέ δωρεάν εἰσιτήριον μετ’ ἐπιστροφῆς, μέ τά πλοῖα:
«ΚΑΠΕΤΑΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ» τοῦ κ. Ἀνθούλη, καί «ΗΡΩ» τοῦ κ. Σαράγια, τά ὁποῖα θά ἀναχωρήσουν ἀπό τήν Καρδάμαινα διά Νίσυρον περί ὥραν 5.30΄ μ.μ. καί ἐπιστροφή ἀπό Νίσυρον διά Καρδάμαινα περί ὥραν 10.00΄ νυκτερινήν τῆς ἰδίας ἡμέρας.
Ἐκ τοῦ Γραφείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης: λίγες σκέψεις
Τὸ κείμενο τοῦ Ἀθ. Μουστάκη ποὺ ἀκολουθεῖ δημοσιεύθηκε στὶς σελίδες 32-34 τοῦ 44ου τεύχους τοῦ ἠλεκτρονικοῦ (πλέον) περιοδικοῦ τοῦ Ζαχαρία Κουζούκα (e-Nῆσος Κῶς).
Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως εἰκοσιπέντε ἐτῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου στὴν Καθέδρα τῆς Πρωτόθρονης Ἐκκλησίας θυμήθηκα ἕνα κείμενο ποὺ μὲ προτροπὴ καὶ καθοδήγηση τοῦ Καθηγητοῦ μας στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ κ. Γεωργίου Ἀντ. Γαλίτη εἶχα γράψει στὸ περιοδικὸ «Ἀνάπλασις» (ἀρ. φύλλου 339 Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 1991, σελ. 152) τὶς ἡμέρες τῆς ἐκλογῆς του.
Σὲ ἐκεῖνο τὸ ἄρθρο ἀνέφερα τὰ ἑξῆς:
«Μὲ τὴν ἐκλογὴ τοῦ νέου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου, κοντὰ στὰ ἄλλα ἀνακινήθηκε καὶ τὸ θέμα τῆς ἐπαναλειτουργίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης.
Ἡ Σχολὴ αὐτή, ποὺ βρίσκεται στὴ νῆσο Χάλκη, ἕνα ἀπὸ τὰ Πριγκιπόννησα, ἱδρύθηκε τὸ 1843 ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Γερμανὸ τὸν Δ΄ στὴν ἀνακαινισθεῖσα ἀπὸ τὸν ἴδιο Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὸ 1844 καὶ ἡ διεύθυνσή της ἀνατέθηκε στὸν Κεφαλλονίτη λόγιο θεολόγο Κωνσταντῖνο Τυπάλδο-Ἰακωβάτο. Ἀρχικὰ ὁ κύκλος σπουδῶν ἦταν τριετής, ἀργότερα ὅμως (1853) ἔγινε ἑπταετής. Περιελάμβανε ἕνα πλῆρες γυμνάσιο καὶ σχεδὸν πλήρη κύκλο θεολογικῶν μαθημάτων. Τὸ πτυχίο τῆς Σχολῆς θεωρεῖται ἰσότιμο τοῦ Πανεπιστημίου. … Τὸ 1971 ἡ Τουρκικὴ κυβέρνηση διέκοψε τὴ λειτουργία της.
Ἡ Σχολὴ κατέχει ἀξιόλογη Βιβλιοθήκη μὲ 40.000 περίπου τόμους, καθὼς καὶ μεγάλο ἀριθμὸ χειρογράφων κωδίκων. Σπουδαία εἶναι ἡ συλλογὴ ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων, ποὺ περιλαμβάνει ἀρχιερατικά, ἱερατικὰ καὶ διακονικὰ ἄμφια, χειρόγραφα καὶ παλαιὰ ἔντυπα Εὐαγγέλια, Ἱερὰ Σκεύη, Σταυροὺς εὐλογίας καὶ πολλὰ ἀξιόλογα προϊόντα τῆς χρυσοκεντητικῆς.
Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀποφοίτους της ἔγιναν Πατριάρχες, κατέλαβαν ἄλλα ἀνώτερα καὶ ἀνώτατα Ἐκκλησιαστικὰ διακονήματα καὶ λάμπρυναν Πανεπιστημιακὲς ἕδρες.
Μέρος τῆς ἱστορίας τῆς Σχολῆς εἶναι καὶ ὁ τελευταῖος Σχολάρχης της, ὁ προσφάτως μεταστὰς [4 Ἰανουαρίου 1991] Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως κυρὸς Μάξιμος [Ρεπανέλλης], ὁ ὁποῖος γιὰ τέσσερις περίπου δεκαετίες βρισκόταν στὸ πηδάλιό της. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του διεκόπη ἡ λειτουργία της καὶ τότε ἄρχισε μὲ ἐλάχιστα μέσα τὸ ἔργο τῆς συντηρήσεως τῶν ἐγκαταστάσεων μέχρι νὰ ἐπαναλειτουργήσει. Εἶναι ἰδιαίτερα σημαντικὸ τὸ ὅτι μετὰ ἀπὸ δύο δεκαετίες «κλεισίματος» [1971-1991] βρίσκεται σὲ ἄριστη κατάσταση, ὥστε σήμερα κάθε στιγμὴ νὰ μπορεῖ νὰ δεχθεῖ πάλι σπουδαστὲς καὶ νὰ διακονήσει τὴν Ἐκκλησία.
Τὸ περιβάλλον τῆς Σχολῆς, τὸ ἐπιβλητικὸ καὶ καλόγουστο κτήριό της, τὸ πολὺ πράσινο τοῦ λόφου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἡ ἠρεμία τοῦ γύρω χώρου καὶ τὸ ὑποβλητικὸ περιβάλλον βοηθοῦν τὸν μελετητὴ νὰ ἐπιδοθεῖ μὲ ὄρεξη στὴν ἔρευνα καὶ στὴν σπουδὴ σὲ ἀντίθεση μὲ ἄλλες Σχολὲς ποὺ ὡς κτήρια καὶ ὡς περιβάλλον ἀπωθοῦν καθηγητὲς καὶ φοιτητές.
Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, πτυχιοῦχος τῆς Χάλκης καὶ γιὰ λίγα χρόνια βοηθὸς Σχολάρχης της, δείχνει ὅτι τὸ ἐνδιαφέρον του θὰ εἶναι ἔντονο γι᾿ αὐτὸ τὸ κεφάλαιο τῆς παιδείας τοῦ Γένους.
Ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση θὰ πρέπει νὰ συνεπικουρήσει, ὥστε σύντομα νὰ δοῦμε νὰ ἀξιοποιοῦνται οἱ χῶροι, ἡ βιβλιοθήκη, ὁ περιβάλλων χῶρος καὶ ἡ παράδοσή της. Θὰ μποροῦσε νὰ λειτουργήσει ὡς καλὰ ὀργανωμένο Πατριαρχικὸ Μεταπτυχιακὸ Θεολογικὸ Σεμινάριο, ὥστε νὰ ἀποφεύγονται οἱ μετακινήσεις τῶν ἐνδιαφερομένων στὴ Δύση. Θὰ μποροῦσε νὰ ἀποτελέσει πόλο ἕλξης γιὰ ἀλλοδαποὺς ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ σπουδάσουν Ὀρθόδοξη Θεολογία. Τὸ μεγαλύτερο πλεονέκτημα ἑνὸς τέτοιου Σεμιναρίου θὰ εἶναι ὅτι οἱ σπουδαστές του, «κοινοβιάζοντας» στὸν ἱερὸ χῶρο τῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, θὰ ἔχουν στενὴ ἐπαφὴ μὲ τὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἀποφεύγοντας ἔτσι τὴν καλλιέργεια Ἀκαδημαϊκῆς μόνο Θεολογίας.
Ὁλοκληρώνοντας τὴ σύντομη αναφορά μας στὴν ἰστορικὴ αὐτὴ Θεολογικὴ Σχολή, μαζὶ μὲ τὶς εὐχές μας γιὰ ὀρθή, σύντομη, δυναμικὴ καὶ ἀποδοτικὴ ἐπαναλειτουργία της, συνάπτουμε καὶ τὶς εὐχές μας γιὰ μακροημέρευση τοῦ νέου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἀπ᾿ τὸν ὁποῖο ὅλοι περιμένουν πολλά.»
Διαβάζοντας αὐτὸ τὸ κείμενο μετὰ ἀπὸ 25 χρόνια μὲ χαρὰ διαπιστώνω ὅτι οἱ βασικὲς γραμμές του εἴτε παραμένουν ἐπίκαιρες εἴτε δικαιώθηκαν ἀπὸ τὰ μέχρι τοῦδε γεγονότα.
Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα πράγματι τὸ ἔργο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου εἶναι μεγάλο τόσο σὲ ἔκταση ὅσο καὶ σὲ ποιότητα. Μὲ τὶς προσπάθειές του ἔχει κατορθώσει νὰ φέρει τὴν Ὀρθοδοξία στὸ ἐπίκεντρο. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του διακηρύχθηκε ἡ ἁγιότητα πολλῶν ἁγίων, συνεκλήθη μὲ ἐπιτυχία ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἱδρύθηκαν πολλὲς νέες μητροπόλεις γιὰ τὴν εὐχερέστερη λειτουργία τῆς ἱεραποστολῆς καὶ τὴν ἀρτιότερη διαποίμανση τῶν ὅπου γῆς Ὀρθοδόξων, χειροτονήθηκαν ἄξιοι καὶ δυναμικοὶ ἱεράρχες, διοργανώθηκαν συνέδρια παγκοσμίου κύρους, προστατεύονται καλύτερα τὰ δίκαια τῶν ὀρθοδόξων τῆς Τουρκίας, ἀνοίγουν ναοὶ καὶ σχολεῖα σὲ περιοχὲς ποὺ ἦταν κλειστὰ γιὰ δεκαετίες καὶ ἄλλα πολλά.
Ἡ ἐπαναλειτουργία τῆς Χάλκης, πράγματι, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ βρέθηκε στὸ ἐπίκεντρο τῶν προσπαθειῶν του. Δημοσιοποίησε τὸ πρόβλημα προβάλλοντας τὴν ἀνάγκη καταρτίσεως στελεχῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ σὲ κάθε εὐκαιρία θέτει τὸ αἴτημα τῆς ἐπαναλειτουργίας της, στὸ ὁποῖο πλέον ἔχει συμπαραστάτες τὴ διεθνὴ κοινὴ γνώμη, ἡγέτες κρατῶν, πολιτικοὺς καὶ προσωπικότητες ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τῆς Τουρκίας. Ἀπὸ τὸν Αὔγουστο τοῦ 2011, μὲ τὴ φροντίδα τοῦ Πατριάρχου, ἡ Σχολὴ ζεῖ μία ἔντυπωσιακὴ ἄνθιση μὲ Ἡγούμενο τὸν Σεβ. Μητρ. Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρο, Καθηγητὴ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: ἐπανδρώνεται μὲ νέους μοναχούς, τελοῦνται οἱ ἡμερήσιες ἀκολουθίες, πραγματοποιοῦνται διεθνῆ συνέδρια, ἐμπλουτίζεται συντηρεῖται καὶ ψηφιοποιεῖται μὲ ἐπιστημονικὸ τρόπο ἡ πολύτιμη βιβλιοθήκη της, σχεδιάζεται ἀνανέωση τῶν ἐγκαταστάσεών της μὲ προσθήκη νέων χώρων, δέχεται πλῆθος ἐπισκεπτῶν μέσα σὲ ἕνα κλίμα ἔντονης ἐξωστρέφειας.
Ἄν καὶ οἱ Τουρκικὲς Κυβερνήσεις ἀναζητοῦν καὶ βρίσκουν διάφορα προσκόμματα γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν ἐπαναλειτουργία της μὲ ὅσα συμβαίνουν ἐκεῖ ἕνα σημαντικὸ μέρος αὐτοῦ τοῦ στόχου ἔχει ἤδη ἐπιτευχθεῖ.
Εἶχα τὴ χαρὰ νὰ ἐπισκεφθῶ μὲ ὅμιλο συσπουδαστῶν μου ἀπὸ τὴν (τότε) Ἀνωτέρα Ἐκκλησιαστικὴ Σχολὴ Ἀθηνῶν τὴ νῆσο Χάλκη καὶ τὴν ἱστορικὴ Σχολὴ τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1988. Στὴν ἐπίσκεψη, μεταξὺ ἄλλων καθηγητῶν, μᾶς συνόδευε καὶ ὁ ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς Καθηγητὴς Κωνσταντῖνος Δεληκωνσταντὴς καὶ μᾶς ὑποδέχθηκε ὁ τότε Σχολάρχης της Μητρ. Σταυρουπόλεως Μάξιμος Ρεπανέλλης, μία ἀρχοντικὴ μορφή. Ἤδη ἡ Σχολὴ ἦταν «κλειστὴ» γιὰ 17 χρόνια. Τίποτα ὅμως δὲν ἔδειχνε παρακμὴ ἢ ἐγκατάλειψη.
Ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδος ἦταν σὲ συνεχῆ χρήση, οἱ αἴθουσες διδασκαλίας διατηροῦνταν καθαρὲς καὶ τακτοποιημένες, τὰ θρανία στὴ θέση τους, οἱ κοιτῶνες περίμεναν τοὺς μαθητὲς μὲ τὰ κρεβάτια στρωμένα, οἱ τραπεζαρίες, σὲ ἄριστη κατάσταση, μᾶς φιλοξένησαν μὲ ζεστασιά, οἱ κῆποι φροντισμένοι καὶ θαλεροί, ἡ βιβλιοθήκη ἐντυπωσιακή. Ὅλα σοῦ ἔδιναν τὴν εἰκόνα τοῦ «κολλεγίου» ποὺ ἦταν ἥσυχο καὶ ἄδειο ἀπὸ μαθητὲς γιὰ τὴν περίοδο τῶν καλοκαιρινῶν διακοπῶν καὶ σὲ λίγες ἡμέρες θὰ ἔσφυζε καὶ πάλι ἀπὸ ζωὴ καὶ νεανικὲς φωνές.
Οἱ προσπάθειες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τοῦ Σχολάρχου Μαξίμου κατόρθωσαν νὰ νικήσουν τὸν χρόνο. Ἡ ἐμπειρία τῆς ἐπισκέψεως στὴ Χάλκη εἶναι ἀξέχαστη. Τὸ ὅλο κλίμα, ὅπως σημείωνα καὶ στὸ κείμενο τοῦ 1991, σὲ ὠθεῖ νὰ ἐργαστεῖς πνευματικά: νὰ διαβάσεις, νὰ μελετήσεις, νὰ ἐρευνήσεις, ἀλλὰ νὰ συμμετάσχεις στὶς ἀκολουθίες τῆς Μονῆς, νὰ προσευχηθεῖς, νὰ «δουλέψεις» τὸν ἑαυτό σου πνευματικά. Κάθε φορὰ ποὺ βλέπω πανεπιστημιακὰ ἱδρύματα στὸ ἐξωτερικὸ μὲ ὄμορφους κήπους, μὲ ζωντανὲς φοιτητικὲς κοινότητες, μὲ ἀνοιχτὲς καὶ φιλικὲς βιβλιοθῆκες καὶ πολλὰ ἄλλα ποὺ λείπουν σὲ ἐμᾶς τοὺς ἀποφοίτους τῶν Ἑλληνικῶν Πανεπιστημίων ὁ νοῦς μου τρέχει στὴ Χάλκη καὶ σὲ αὐτὰ ποὺ ἀπήλαυσαν κατὰ τὸ παρελθὸν καὶ θὰ ἀπολαύσουν στὸ μέλλον ὅσοι φοιτήσουν σὲ αὐτή.
Εὐχή μας εἶναι ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου, κ. κ. Βαρθολομαίου, ὁ ὁποῖος ὡς φοιτητὴς μὲν ὠφελήθηκε ἀπὸ τὴ Σχολὴ ὡς στέλεχός της καὶ ὡς Πατριάρχης δὲ τόσα προσέφερε σὲ αὐτὴ καὶ τόσο τὴν ἀγάπησε, νὰ δοθεῖ ἐπιτέλους ἡ ἄδεια νὰ λειτουργήσει καὶ πάλι γιὰ νὰ λάμψει ὅπως ἔλαμψε κατὰ τὸ παρελθόν στὸν Ὀρθόδοξο καὶ ὄχι μόνο κόσμο.
Κατήχηση: ἀναγκαία καί σήμερα
Μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ Σπορέως εἴθισται νὰ ξεκινᾶ ἡ κατηχητικὴ χρονιά. Βέβαια, γιὰ νὰ εἴμαστε ἀκριβεῖς, ἡ κατήχηση δὲν εἶναι μία διαδικασία ποὺ σταματᾶ ἢ ποὺ χωρίζεται σὲ χρονιὲς κατὰ τὸ σύστημα τῶν Ἀκαδημαϊκῶν ἢ τῶν σχολικῶν ἐτῶν, ἀλλὰ εἶναι ἡ διαρκῆς προσπάθεια τῆς Ἐκκλησίας νὰ μεταγγίζει σὲ ἐμᾶς ποὺ μὲ τὸ βάπτισμα γίναμε μέλη της τὴν «ἀλήθειαν τοῦ Εὐαγγελίου».
Ἡ διαδικασία αὐτὴ εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὴ καθὼς μέσα ἀπὸ τὴν κατήχηση γνωρίζουμε τὴν πίστη μας ὄχι τόσο γνωστικά, ἀλλὰ κυρίως ὡς μία διαφορετικὴ στάση ἀπέναντι στὴ ζώη καὶ στὸν θάνατο.
Ἀπὸ τὰ πρῶτα βήματά της ἡ Ἐκκλησία στήριξε τὸ ἄνοιγμα πρὸς τοὺς ἐκτὸς στὴν κατήχηση, μὲ ἀποτέλεσμα ἱεραποστολὴ καὶ κατήχηση νὰ εἶναι ἔννοιες στενότατα συνδεδεμένες καὶ ἡ δεύτερη νὰ τελειοποιεῖ, νὰ ὁλοκληρώνει καὶ νὰ καλλιεργεῖ ἐπαρκῶς τοὺς σπόρους ποὺ ἔριχνε στοὺς ἀνθρώπους ἡ πρώτη.
Μὲ τὴν πάροδο τῶν ἐτῶν καὶ τὴν καθιέρωση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ἡ διαδικασία ἄλλαξε, ἀλλὰ ἡ σημασία καὶ ἡ ἀναγκαιότητα τῆς κατηχήσεως παρέμειναν ἀμετάλλακτες. Κατὰ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰῶνες ἡ κατήχηση ἦταν μία μακρὰ βιωματικὴ διαδικασία ποὺ διαρκοῦσε πολὺ καὶ δὲν περιοριζόταν στὴ συσσώρευση γνώσεων σχετικῶν μὲ τὸ χριστιανισμό, ἀλλὰ βῆμα βῆμα, μὲ σταθερότητα, σοβαρότητα καὶ συναίσθηση τῆς εὐθύνης ὁδηγοῦσε τὸν κατηχούμενο στὸν ναὸ καὶ στὴν σταδιακὴ ἐπαφὴ μὲ τὴ λατρεία. Ὁ κατηχητὴς προσέφερε στὸν κατηχούμενο θεωρητικὴ γνώση τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, τῆς πίστεως, τοῦ Χριστοῦ, τῶν μυστηρίων καὶ τῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ ταυτόχρονα, μὲ λεπτότητα καὶ διάκριση τὸν χειραγωγοῦσε στὴ λατρεία. Τὰ ἴχνη ἀπὸ τὴν ἔμμεση συμμετοχὴ τῶν κατηχουμένων στὴ λατρεία σώζονται μέχρι σήμερα μὲ τὴ μορφὴ τῶν εὐχῶν ὑπὲρ τῶν κατηχουμένων, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐκφωνήσεως τοῦ διακόνου «Τὰς θύρας, τὰς θύρας», ποὺ σὲ ἐλεύθερη ἀπόδοση σημαίνει «τὸ νοῦ σας στὶς πόρτες μήπως κάποιος ποὺ δὲν ἔχει βαπτιστεῖ ἔμεινε, ἀπὸ αὐτὸ τὸ σημεῖο καὶ ἔπειτα, μέσα στὸν ναό» καὶ παρὰ τὴν προσοχὴ τῶν κληρικῶν κοινωνήσει χωρὶς νὰ ἔχει βαπτιστεῖ, λόγῳ τοῦ μεγάλου πλήθους τῶν πιστῶν.
Οἱ πολὺ σημαντικὲς εὐχὲς ποὺ ἀναφέρονται στοὺς κατηχουμένους μᾶς δείχνουν –μεταξὺ ἄλλων- ὅτι ἡ διαδικασία τῆς κατηχήσεως δὲν ἀφοροῦσε μόνο τοὺς «εἰδικούς», π.χ. τὸν ἐπίσκοπο, τοὺς κληρικοὺς καὶ τοὺς κατηχητές, ἀλλὰ ἦταν καρπὸς προσευχῆς ὅλου τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας· ἦταν ἔκφραση τῆς φροντίδας τῶν πιστῶν γιὰ τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ προετοιμάζονταν γιὰ νὰ λάβουν τὸ Ἅγιο Βάπτισμα.
Ἡ στιγμὴ τοῦ Βαπτίσματος, ποὺ ἀκολουθοῦσε τὴν κατήχηση καὶ ἐρχόταν μετὰ ἀπὸ ἕνα, δύο ἢ καὶ περισσότερα χρόνια, ἦταν καὶ αὐτὴ ἕνα σημαντικὸ ἐκκλησιαστικὸ γεγονός, ὅπως διαπιστώνουμε ἀπὸ τὶς γραπτὲς μαρτυρίες καὶ τὰ σωζόμενα Βαπτιστήρια τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων.
Ἡ δομὴ καὶ ἡ θέση τῶν Βαπτιστηρίων, ὅπως διαπιστώνουμε ἀπὸ τὰ σωζόμενα, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα διατηροῦνται στὴν Κῶ προ(σ)καλώντας τὸν ἐπισκέπτη νὰ τὰ ἀποκρυπτογραφήσει, ἦταν τέτοια, ὥστε νὰ ὑποστηρίζουν τὸ θεολογικὸ καὶ ἐκκλησιολογικὸ ὑπόβαθρο τῆς κατηχητικῆς διαδικασίας. Βρίσκονταν δίπλα στὸν ναό, συνήθως ἑνωμένα μὲ αὐτόν, ὥστε ἀμέσως μετὰ τὸ Βάπτισμα ὅλοι μαζὶ νὰ εἰσέρχονται, ἐν πομπῇ, στὸν χῶρο τῆς χάριτος (ὄχι μόνο πνευματικά, ἀλλὰ καὶ αἰσθητὰ) καὶ νὰ συμμετέχουν γιὰ πρώτη φορὰ στὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ τοῦ Βαπτιστηρίου, ὅπου, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴ δυτική, ὑπῆρχε ὁ Τίμιος Σταυρός, οἱ νεοφώτιστοι ἀνέβαιναν τὰ σκαλοπάτια ἐξερχόμενοι ἀπὸ τὴν κολυμβήθρα καὶ τοὺς ὑποδεχόταν μὲ χαρὰ καὶ ἀγάπη ὁ ἐπίσκοπος. Ἀμέσως μετά, ὅλοι μαζὶ ἐπίσκοπος, κλῆρος, νεόφυτοι καὶ παλαιὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἰσέρχονταν στὸν νὰο γιὰ τὴν προσφορὰ τοῦ μυστηρίου καὶ τὴ συμμετοχή τους σὲ αὐτό.
Στὴν πραγματικότητα, ἂν καὶ πολλὰ ἐξωτερικὰ στοιχεῖα ἔχουν μεταβληθεῖ, τίποτα ἀπὸ τὴ θεολογία τοῦ μυστηρίου τῆς Βαπτίσεως καὶ τὴν ἀναγκαιότητα τῆς κατηχήσεως δὲν ἔχει ἀλλάξει. Ἂν ὁ προσερχόμενος στὸ Βάπτισμα εἶναι σὲ μικρὴ ἡλικία ἀναλαμβάνει ὁ ἀνάδοχος τὴν ὑποχρέωση τῆς κατηχήσεως, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἡ εὐθύνη βαρύνει τὸν βαπτισμένο, ὥστε νὰ γνωρίσει τὴν πίστη του καὶ ἐν συνεχείᾳ νὰ τιμήσει συνειδητὰ τὴν ἀρχικὰ ἀσυνείδητη ἐπιλογὴ τοῦ νὰ εἶναι μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Ἐὰν εἶναι ἐνήλικας ἢ ἔστω ἀρκετὰ μεγάλος γιὰ νὰ ἔχει συνείδηση τῆς ἐπιλογῆς του ἡ πρώτη φάση τῆς κατηχήσεως προηγεῖται τοῦ μυστηρίου, ὅπως ἀκριβῶς στὴν ἀρχαία Ἐκκλησία, καὶ μὲ τὴν ἔνταξή του στὶς τάξεις τῶν πιστῶν ἔχει τὴν ὑποχρέωση νὰ συνεχίσει νὰ κατηχεῖται στὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ συμμετέχει ἐνεργὰ στὰ μυστήρια.
Καὶ στὶς δύο περιπτώσεις ἡ κατήχηση εἶναι ἀπαραίτητη καὶ ἡ Ἐκκλησία καὶ τὰ μέλη της (π.χ. ἡ οἰκογένεια) τὴν προσφέρουν μὲ πολλοὺς τρόπους.
Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ εἶναι θλιβερὴ ἡ διαπίστωση ὅτι πολλοὶ χριστιανοὶ δὲν προσέρχονται στὴν κατήχηση καθὼς δὲν γνωρίζουν τὴ σημασία της καὶ νομίζουν ὅτι μπορεῖ νὰ παρακαμφθεῖ καὶ νὰ ἐξοβελιστεῖ ἀπὸ τὴ χριστιανικὴ ζωή. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ παρατηρεῖται ἔντονο τὸ φαινόμενο πιστῶν ποὺ ἂν καὶ ἐκκλησιάζονται δὲν προσέρχονται οἱ ἴδιοι στὴν κατήχηση καὶ δὲν ὁδηγοῦν τὰ παιδιά τους πρὸς τὴν κατήχηση θεωρώντας την περιττή, ἀνούσια ἢ ὅ,τι ἄλλο.
Ἡ κατήχηση εἶναι ἄκρως σημαντικὴ γιὰ τὴν πνευματική μας ζωή. Ἡ κατήχηση εἶναι προσφορὰ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς πράξης τῆς Ἐκκλησίας. Κατήχηση χρειαζόμαστε ὅλοι.
Δυστυχῶς, λάθος ἐπιλογὲς στὴν κατήχηση ἔχουν δημιουργήσει μία ψευδὴ καὶ ἐσφαλμένη εἰκόνα της στοὺς πολλούς γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ὁποίας γίνονται πολλὲς καὶ σοβαρὲς προσπάθειες ἐκ μέρους τῆς ποιμαίνουσας Ἐκκλησίας. Ἡ λατρεία καὶ ἡ κατήχηση εἶναι οἱ δύο δυνατότητες ποὺ ἔχουμε νὰ ζήσουμε τὸ γεγονὸς τῆς Ἐκκλησίας στὴν καθημερινότητά μας καί, ἐπιτέλους, νὰ μεταμορφώσουμε τὴ ζωή μας ἐν Χριστῷ.
Πραγματοποιήθηκε ἡ τελετή ἀπονομῆς τοῦ Βραβείου Μοσκόβη 2016
Μὲ ἰδιαίτερη ἐπιτυχία καὶ μὲ τὴ συμμετοχὴ πολλῶν Δωδεκανησίων —ἰδίως Κώων—πραγματοποιήθηκε τὴ Δευτέρα 22 Μαΐου 2017 στὸ κατάμεστο Πνευματικὸ Κέντρο τοῦ Δήμου Ἀθηναίων ἡ τελετὴ ἀπονομῆς τῶν Δωδεκανησιακῶν Βραβείων Μοσκόβη 2016.
Τὸ Βραβεῖο Μοσκόβη ἀπονέμεται σὲ βιβλία ποὺ ἀναφέρονται στὰ Δωδεκάνησα καὶ ἔχει θεσπιστεῖ ἀπὸ τὸν δωδεκανήσιο ἱστορικό, λογοτέχνη καὶ λαογράφο Βασίλη Μοσκόβη.
Ἐφέτος τὸ πρῶτο Βραβεῖο ἀπονεμήθηκε στὸν κ. Ἀνδρέα Χατζημιχαὴλ συγγραφέα τοῦ βιβλίου «Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου, Παρελθὸν καὶ Παρόν», τὸ ὁποῖο μὲ χορηγὸ τὸν Δῆμο Κῶ ἐξεδόθη ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Κώου καὶ Νισύρου.
Παρόντες ἦταν ὁ Ἐκπρόσωπος τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου π. Ἐλευθέριος Χρυσοχόος, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καὶ Νισύρου κ. Ναθαναήλ, ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης, ὁ Ἐκπρόσωπος τοῦ Προέδρου τοῦ Ὀργανισμοῦ Πολιτισμοῦ, Ἀθλητισμοῦ καὶ Νεολαίας τοῦ Δήμου Ἀθηναίων κ. Γεώργιος Φούτας, ὁ κ. Νεκτάριος Σαντορινιός, Ὑφυπουργὸς Ναυτιλίας καὶ Νησιωτικῆς Πολιτικῆς, οἱ Βουλευτὲς κ. Δημήτριος Γάκης καὶ κ. Μάνος Κόνσολας, ὁ πρ. ὑπουργὸς κ. Γεώργιος Νικητιάδης, ὁ πρ. Βουλευτὴς κ. Γεώργιος Κασσάρας, οἱ στρατηγοὶ κ. Κωνσταντῖνος Γκίνης, Ἐπίτιμος Ἀρχηγὸς ΓΕΣ, καὶ κ. Γεώργιος Σοφιανίδης, Ἐπίτιμος Διοικητὴς Α΄ Στρατιᾶς, ὁ Ταξίαρχος κ. Στυλιανὸς Σεργεντάνης, καθηγητὲς Πανεπιστημίου, ὁ Προέδρος τῆς Ὁμοσπονδίας Δωδεκανησιακῶν Σωματείων κ. Ἰωάννης Φραγκούλης, ἡ Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Κώων Ἀθηνῶν κ. Νινέττα Μανούση καὶ Μέλη τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἑνώσεως, ἐκπρόσωποι τῆς Νισυριακῆς Παροικίας Ἀθηνῶν, ὁ Ἀντιπροέδρος του Διεθνοῦς Ἱπποκρατείου Ἱδρύματος Κῶ κ. Νικόλαος Μανούσης, μέλη Διοικητικῶν Συμβουλίων Δωδεκανησιακῶν Συλλόγων καὶ πολλοὶ διακεκριμένοι Κῶοι καὶ ἄλλοι Δωδεκανήσιοι.
Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἐκφράζει τὶς εὐχαριστίες της πρὸς τὴν Ἕνωση Κώων Ἀθηνῶν καὶ τὴν Πρόεδρό της κ. Νινέττα Μανούση γιὰ τὴν ἐνημέρωση τῶν μελῶν τῆς Ἑνώσεως σχετικὰ μὲ τὴν πραγματοποίηση τῆς ἐκδηλώσεως.
Εὐχαριστίες ἐκφράζονται πρὸς τὸν Ὀργανισμὸ Πολιτισμοῦ, Ἀθλητισμοῦ καὶ Νεολαίας τοῦ Δήμου Ἀθηναίων καὶ τὴν ὑπεύθυνη τοῦ Δωδεκανησιακοῦ Σπιτιοῦ κ. Αἰκατερίνη Τσάμη, τὴν κριτικὴ ἐπιτροπὴ τοῦ Βραβείου ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ τοὺς κ. Κωνσταντῖνο Ἀγαπητίδη (Ἐπίτιμο Πρόεδρο Ἑνώσεως Συμαίων «Ὁ Πανορμίτης»), κ. Μηνᾶ Ἀλ. Ἀλεξιάδη (Ὁμότιμο Καθηγητὴ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν) καὶ κ. Σέβη Κυπραίου (μέλος τῆς Ἑνώσεως Συμαίων «Ὁ Πανορμίτης») καὶ ὅσους παρευρέθησαν σὲ αὐτὴ τὴν ἐκδήλωση.
Εὐχαριστίες ἀπευθύνονται καὶ πρὸς τὸν κ. Ἀνδρέα Χατζημιχαήλ, ὁ ὁποῖος διέθεσε τὸ χρηματικὸ ποσὸ ποὺ συνοδεύει τὸ Βραβεῖο Μοσκόβη γιὰ τὴν στήριξη τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἐγκύκλιος Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου περί κωλυμάτων Ἀναδόχων
Στίς 12 Ἰανουρίου τοῦ 2011 ἐξεδόθη Πατριαρχική Ἐγκύκλιος πού ξεκαθαρίζει πολλά ζητήματα σχετικά μέ τό ποιός μπορεῖ νά γίνει άνάδοχος διορθώνοντας πολλές εσφαλμένες ἀντιλήψεις πού ὑπάρχουν. Μία ἀπό αὐτές εἶναι ὅτι κάποιος δέν ἐπιτρέπεται νά βαπτίσει ὡς ἀνάδοχος παιδιά διαφορετικοῦ φύλου (ὑπό τόν φόβο π.χ. μήπως αὐτά παντρευτοῦν στό μέλλον) κάτι πού δέν ἰσχύει.
Ὁ Ἑσπερινός τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῶν Πτωχῶν
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι τήν Παρασκευήν 19ην Μαΐου 2017 ὥραν 7ην μ.μ. θά τελεσθῇ εἰς τόν Ἱ. Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῶν Πτωχῶν, ἐπί τῆς ὁδοῦ Ἀρτεμησίας, Μέγας Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Ἀνακομιδῆς τῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικολάου, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ.
Τό δέ Σάββατον 20ήν Μαΐου καί ὥραν 7ην π.μ. θά τελεσθῆ ἡ Θεία Λειτουργία.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ὁ Ἑσπερινός τῆς Ἁγίας Κλαυδίας στό Πυλί
Φέρεται εἰς γνῶσιν τῶν εὐσεβῶν χριστιανῶν ὅτι τήν Πέμπτη 18ην Μαΐου, καί ὥρα 7.00 μ.μ. θά τελεσθῆ Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός
εἰς τό Ἱερόν Ἐξωκκλήσιον τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Κλαυδίας (Ἁγιάκλαφτη) εἰς τό Πυλί (περιοχή Ἀμούτσα), χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ.
Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἐγκαινιάστηκε ἡ ἔκθεση τοῦ ζωγράφου κ. Τριανταφύλλου Ἠλιάδη στό Ἐκκλησιαστικό Μουσεῖο
Τήν Κυριακή 14 Μαΐου στίς 6.00 μ.μ. πραγματοποιήθηκαν τά ἐγκαίνια τῆς ἐκθέσεως ζωγραφικῆς τοῦ ζωγράφου κ. Τριανταφύλλου Ἠλιάδη, ἡ ὁποία φιλοξενεῖται στό Ἐκκλησιαστικό Μουσεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κώου καί Νισύρου.
Ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρθηκε στόν κ. Τριαντάφυλλο Ἠλιάδη καί τόν εὐχαρίστησε γιά τήν πραγματοποίηση τῆς ἐκθέσεως, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πρώτη πού φιλοξενεῖται στούς χώρους τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου.
Ὁ κ. Τριαντάφυλλος Ἠλιάδης ἀναφέρθηκε στήν ἀπόφασή του νά ξεκινήσει νά ζωγραφίζει μέ τό στόμα καί εὐχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατο γιά τή δυνατότητα νά παρουσιάσει τό ἔργο του στήν Κῶ.
Ἐν συνεχείᾳ ὁ κ. Τριανταφυλλος Ἠλιάδης ἔκανε ἐπίδειξη τοῦ τρόπου πού ζωγραφίζει ἐνώπιον τῶν ἐπισκεπτῶν τῆς ἐκθέσεως, δέχθηκε τά συγχαρητήριά τους καί ἀπάντησε σέ ἐρωτήσεις.
Ὁ καλλιτέχνης δώρησε ἕνα ἔργο του, μέ θέμα ἀπό τήν γενέτειρά του Ξάνθη, στήν Ἱερά Μητρόπολη ὡς ἀνάμνηση τῆς ἐπισκέψεώς του σέ αὐτή.
Παρόντες, ἀνάμεσα στούς πολυπληθεῖς ἐπισκέπτες, ἦταν ὁ Βουλευτής κ. Ἠλίας Καματερός, ὁ Ἔπαρχος Κῶ-Νισύρου κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Ταξίαρχος κ. Δημήτριος Χούπης, Διοικητής τῆς 80 ΑΔΤΕ, καί ἄλλοι ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν ἀρχῶν.