Ἀριθμ. Πρωτ. 315

† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ EΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

***

Ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι καὶ τέκνα θεοφιλῆ ἐν τῷ Ἀναστάντι Κυρίῳ,

"Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε˙ ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον" (Ἰωάν. ις΄, 33), διαβεβαιώνει ὁ θανάτῳ τὸν θάνατον μόνος πατήσας Κύριος τὰς γενεὰς τῶν ἀνθρώπων. Χριστὸς Ἀνέστη! ἀναφωνοῦμεν καὶ ἡμεῖς πρὸς πάντας τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακρὰν ἀπὸ τῆς Ἱερᾶς ταύτης Αὐλῆς τοῦ βιωματικοῦ ἐν τῷ κόσμῳ σταυροῦ καὶ τῆς θλίψεως∙ ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῆς Αὐλῆς τῆς Ἀναστάσεως∙ ἀπὸ τῆς κόγχης ταύτης τῆς γῆς, τῆς Κωνσταντίνου Πόλεως, ἀπὸ ὅπου διακηρύττεται ὅτι "ζωὴ πολιτεύεται", διαλυομένης τῆς κάθε εἴδους φθορᾶς καὶ αὐτοῦ τοῦ θανάτου.

Ὁ Κύριος πολλάκις προειδοποίησε, κατὰ τὴν ἐπὶ γῆς ἔνσαρκον παρουσίαν Του, τοὺς Μαθητάς Του περὶ τῆς θλίψεώς των ἐξ αἰτίας τῆς σταυρικῆς Του θυσίας ἐπὶ τοῦ Φρικτοῦ Γολγοθᾶ, ὡς καὶ ἕνεκα τῆς δραστηριότητος καὶ τῆς πορείας των ἐντὸς τοῦ κόσμου τούτου –αὐτῶν τῶν ἰδίων ἀλλὰ καὶ πάντων ὅσων θὰ ἐπίστευον εἰς τὸν Χριστόν-. Μὲ μίαν χαρακτηριστικὴν ὅμως λεπτομέρειαν: "ὅτι κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς, ὁ δὲ κόσμος χαρήσεται· ὑμεῖς δὲ λυπηθήσεσθε, ἀλλ᾿ ἡ λύπη ὑμῶν εἰς χαρὰν γενήσεται...καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς, καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία" (Ἰωάν ις΄, 20-22).

Τὴν ἀναστάσιμον ταύτην καὶ ὑπερκόσμιον χαρὰν πρῶται ἐβίωσαν αἱ λίαν πρωῒ ἐλθοῦσαι ἐπὶ τὸ μνῆμα τοῦ Ζωοδότου Μυροφόροι Γυναῖκες διὰ τοῦ μονολεκτικοῦ Κυριακοῦ λόγου "Χαίρετε" (Ματθ. κη΄,9). Τὴν ἰδίαν ἀναστάσιμον χαρὰν βιοῦσα ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως διακηρύττει σήμερον στεντορίᾳ τῇ φωνῇ: "Αὕτη ἡ ἡμέρα Κυρίου, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ" (πρβλ. Ψαλμ. 117, 24). Ὁ ἔσχατος ἐχθρός, ὁ θάνατος, ἡ λύπη, τὰ προβλήματα, ἡ φθορά, ἡ θλῖψις, ἡ δοκιμασία, σκυλεύονται καὶ καταργοῦνται ὑπὸ τοῦ Νικητοῦ Θεανθρώπου Κυρίου.

Ζῶμεν, ὅμως, ἐντὸς ἑνὸς κόσμου εἰς τὸν ὁποῖον τὰ μέσα γενικῆς ἐπικοινωνίας μεταδίδουν συνεχῶς δυσαρέστους πληροφορίας περὶ τρομοκρατικῶν ἐνεργειῶν, περὶ πολέμων κατὰ τόπους, περὶ καταστροφικῶν φυσικῶν φαινομένων, προβλημάτων λόγῳ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ, πείνης, προσφυγικοῦ προβλήματος, ἀνιάτων ἀσθενειῶν, πτωχείας, ψυχολογικῶν καταπιέσεων, αἰσθήματος ἀνασφαλείας καὶ λοιπῶν συμπαρομαρτουσῶν ἀνεπιθυμήτων καταστάσεων.

Ἔναντι τῶν καθημερινῶν τούτων "σταυρῶν", τοὺς ὁποίους οἱ ἄνθρωποι αἴρομεν μὲ "γογγυσμούς", ἔρχεται ἡ Μήτηρ μας Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία νὰ μᾶς ὑπενθυμίσῃ ὅτι ἠμποροῦμεν νὰ εἴμεθα χαρούμενοι, διότι ὁ ἀρχηγός μας Χριστὸς εἶναι ὁ νικητὴς αὐτῶν, εἶναι ὁ φορεὺς τῆς χαρᾶς, ὁ φαιδρύνας τὰ σύμπαντα.

Ἡ χαρά μας στηρίζεται εἰς τὴν βεβαιότητα τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ. Ἔχομεν τὴν ἀπόλυτον βεβαιότητα, ὅτι τὸ ἀγαθὸν εἶναι ὁ νικητής, διότι ὁ Χριστὸς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον "καὶ ἐξῆλθεν ἵνα νικήσῃ" (πρβλ. Ἀποκ. ς΄, 2). Ὁ κόσμος εἰς τὸν ὁποῖον θὰ ζήσωμεν αἰωνίως εἶναι ὁ Χριστός: τὸ φῶς, ἡ ἀλήθεια, ἡ ζωή, ἡ χαρά, ἡ εἰρήνη.

Ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, παρὰ τοὺς καθημερινοὺς σταυροὺς καὶ τὰς θλίψεις, ζῇ ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον τὸ γεγονὸς τῆς χαρᾶς. Βιώνει ἐντεῦθεν, ἐν τῇ παρούσῃ καὶ ἀπὸ τῆς παρούσης ζωῆς, τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ τούτου Κέντρου τῆς Ὁρθοδοξίας, ἀπὸ τῶν σπλάγχνων τοῦ μαρτυρικοῦ Φαναρίου, διακηρύττομεν "κατὰ τὴν φωταυγῆ ταύτην νύκτα", ὅτι προέκτασις καὶ τέλος τοῦ σταυροῦ καὶ τῆς θλίψεως καὶ διασκέδασις τοῦ κάθε ἀνθρωπίνου πόνου καὶ τῆς κάθε δοκιμασίας, εἶναι ἡ Κυριακὴ διαβεβαίωσις: "Οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς" (Ἰωάν. ιδ΄, 18-19). "Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος" (Ματθ. κη΄, 20). Αὐτὸ τὸ μήνυμα πρέπει νὰ ἀκούσωμεν ὅλοι, νὰ ἀκούσῃ ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος καὶ νὰ ἀφήσῃ τὸν ἑαυτόν του νὰ ἴδῃ τὸν Χριστὸν συμπορευόμενον μαζί του. Ναί, νὰ Τὸν ἴδῃ δίπλα του. Καὶ θὰ Τὸν ἴδῃ, μόνον ἐὰν ἀκούῃ καὶ βιώνῃ τὸν λόγον Του εἰς τὴν ζωήν του.

Τὸ μήνυμα τοῦτο τῆς κατισχύσεως τῆς ζωῆς ἐπὶ τοῦ θανάτου, τῆς νίκης τοῦ ἱλαροῦ φωτὸς τῆς πασχαλίου λαμπάδος ἐπὶ τοῦ σκότους τῆς ἀκαταστασίας, καὶ τῆς διαλύσεως, διὰ τοῦ ἀνεσπέρου Φωτὸς τῆς Ἀναστάσεως, τῶν θλίψεων καὶ τῶν προβλημάτων εὐαγγελίζεται τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον εἰς ὁλόκληρον τὸν κόσμον καὶ καλεῖ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους νὰ τὸ βιώσουν. Τοὺς καλεῖ νὰ σταθοῦν μὲ πίστιν καὶ ἐλπίδα ἐνώπιον τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, ἐνώπιον τοῦ μυστηρίου τῆς ζωῆς∙ τοὺς καλεῖ νὰ ἐμπιστευθοῦν τὸν κρατοῦντα τὰ ἡνία πάσης κτίσεως Ἀναστάντα Κύριον, τὸν Κύριον τῆς χαρᾶς καὶ τῆς εὐφροσύνης.

Χριστὸς Ἀνέστη, λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα! Αὐτοῦ τοῦ δεσπόζοντος τῆς ζωῆς καὶ κυριεύοντος τοῦ θανάτου Κυρίου ἡμῶν ἡ Χάρις καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος εἴησαν μετὰ πάντων.

Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα ,βιζ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα
εὐχέτης πάντων ὑμῶν.

Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ δημοσιεύθηκε στὶς σελίδες 4-6 τοῦ 44ου τεύχους τοῦ ἠλεκτρονικοῦ περιοδικοῦ τοῦ κ. Ζαχαρία Κουζούκα (e-Nῆσος Κῶς)

Ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα κεφάλαια τῆς ἱστορίας τῆς Κῶ εἶναι ἡ Ὁσία μορφὴ τοῦ μοναχοῦ Ἀρσενίου Σκηνουρίου.

Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος Σκηνούριος, ἀπόγονος πλούσιας οἰκογένειας τῆς Κῶ μὲ πολλὰ κτήματα, ἐπηρέασε μὲ τὶς πράξεις καὶ τὶς ἐπιλογές του τὴν πορεία τοῦ μοναχισμοῦ στὸ Νοτιοανατολικὸ Αἰγαῖο. Ἔζησε κατὰ τὸν 11ο αἰῶνα. Ἦταν σύγχρονος τοῦ Ὁσίου Χριστοδούλου καὶ συνέβαλε στὸ πέρασμά του ἀπὸ τὸ ὄρος Λάτρος καὶ τὰ Μικρασιατικὰ παράλια στὸ Αἰγαῖο, ὅπου ὁ Ὅσιος μεγαλούργησε πρώτα στὴν Κῶ καὶ ἔπειτα στὴν Πάτμο.

Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος Σκηνούριος, μὲ τὴν μεγάλη πίστη του στὸν Θεὸ καὶ τὴν οἰκονομικὴ ἄνεση ποὺ διέθετε, τὸν προσκάλεσε ἀρχικὰ στὴν Στρόβιλο καὶ ἔπειτα στὴν Κῶ, ὅπου ἔκτισε σειρὰ σημαντικῶν μοναστηριῶν δίνοντας μεγάλη ὤθηση στὸν μοναχισμὸ τοῦ νησιοῦ.

Ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος (κατὰ κόσμον Ἰωάννης) γεννήθηκε γύρω στὸ 1020 κοντὰ στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας καὶ ἐκοιμήθη στὴν Εὔβοια στὶς 16 Μαρτίου 1093. Ἀπὸ μικρὸς ἐπιθυμοῦσε νὰ γίνει μοναχὸς καὶ πῆγε στὸ ὄρος Ὄλυμπος τῆς Βιθυνίας ὅπου τὸ 1043 πραγματοποίησε τὴν ἐπιθυμία του λαμβάνοντας τὸ ὄνομα Χριστόδουλος. Μετὰ ἀπὸ προσκύνημα στὴ Ρώμη καὶ στοὺς Ἁγίους Τόπους, πῆγε στὴν Παλαιστίνη καὶ ἔπειτα στὸ ὄρος Λάτρος, κοντὰ στὴ Μίλητο, ὅπου ἐντάχθηκε στὴ μοναστικὴ κοινότητα τῆς Θεοτόκου τοῦ Στύλου.

Ὁ μοναχισμὸς στὸ ὄρος Λάτρος βρισκόταν σὲ μεγάλη ἀκμὴ καὶ ὁ Ὅσιος διακρίθηκε στὴν πνευματικὴ ζωή. Σύντομα οἱ μοναχοὶ τοῦ Στύλου τὸν ἐξέλεξαν Ἡγούμενο τῆς Λαύρας. Ἡ φήμη του ἐξαπλώθηκε σὲ ὁλόκληρη τὴν αὐτοκρατορία καὶ τοῦ δόθηκε τὸ ἐπίθετο Λατρηνός.

Τὸν Μάρτιο τοῦ 1079 πῆγε στὴ Στρόβιλο‚ πόλη στὰ Μικρασιατικὰ παράλια ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Κῶ, ὅπου μετὰ ἀπὸ πρόσκληση τοῦ Σκηνουρίου ἐγκαταστάθηκε σὲ Μονὴ ποὺ εἶχε ἱδρύσει καὶ τοῦ ἀνῆκε. Γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὴ θέση καὶ τὴ σημασία τοῦ Σκηνουρίου καὶ τῶν μονῶν του στὴν Βυζαντινὴ ἱστορία ἀρκεῖ νὰ θυμόμαστε ὅτι γι᾿ αὐτὲς ἐκδόθηκαν πολλὰ αὐτοκρατορικὰ ἔγγραφα ποὺ ρύθμιζαν διάφορα θέματα καὶ ἀντιμετώπιζαν ποικίλα προβλήματά τους.

Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος ἀπὸ τὸ ὄρος Λάτρος πέρασε στὴ Στρόβιλο καὶ σὲ λίγους μῆνες στὴν Κῶ ὅπου ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος τὸν προσκάλεσε μὲ τὴν προτροπὴ νὰ διαλέξει ὅποιο ἀπὸ τὰ κτήματά του θεωροῦσε κατάλληλο καὶ νὰ κτίσει ἐκεῖ μονή. Γιὰ νὰ καταλάβουμε τί ἐννοοῦσε ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος Σκηνούριος πρέπει νὰ ἔχουμε στὸν νοῦ μας ὅτι τὰ κτήματά του δὲν μετριοῦνταν σὲ λίγα ἤ πολλὰ στρέμματα, ἀλλὰ ἦταν ὁλόκληρα τμήματα τῆς Κῶ, ὅπως γιὰ παράδειγμα αὐτὸ ποὺ σήμερα γνωρίζουμε ὡς Παλαιὸ Πυλί.

Πράγματι, ὁ Ὅσιος ἐξέτασε τὰ οἰκογενειακὰ κτήματα τοῦ μοναχοῦ Ἀρσενίου Σκηνουρίου, ἐντόπισε ἕναν μεγάλο ἀκατοίκητο λόφο μὲ πολλὰ φυσικὰ πλεονεκτήματα ποὺ οἱ κάτοικοι ὀνόμαζαν «Πήλιον» (τὸ σημερινὸ Παλαιὸ Πυλί) καὶ ἵδρυσε σὲ αὐτὸν τὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς ἐπιλεγομένης τῶν Καστριανῶν ἢ τοῦ Πηλέ. Ἡ Μονὴ ἔλαβε τὸ ὄνομα «Καστριανῶν» ἀπὸ τὸ ἐπιβλητικὸ φρούριο ποὺ διακρίνεται μέχρι σήμερα ἐρειπωμένο στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου καὶ τὸ Καθολικό της πανηγυρίζει στὶς 2 Φεβρουαρίου (ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου).

Σύντομα ἡ Μονὴ ἐπανδρώθηκε μὲ πολλοὺς μοναχούς, ἐνῶ οἱ κάτοικοι τοῦ νησιοῦ προσέφεραν ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ κτήματα ποὺ προστέθηκαν στὴν πατρικὴ περιουσία τοῦ Σκηνουρίου, τὴν ὁποία ἐκεῖνος εἶχε ἤδη παραχωρήσει στὸν Ὅσιο Χριστόδουλο.

Ἀκόμη και σήμερα μᾶς ἐντυπωσιάζουν τὰ θερμὰ λόγια μὲ τὰ ὁποῖα μιλᾶ ὁ Ὅσιος γιὰ τὸν μοναχὸ Ἀρσένιο Σκηνούριο καὶ δείχνουν πόσο πολὺ τὸν ἐκτιμοῦσε: «Ἐκεῖσε δ’ οὖν ἐντυχῶν ἡμῖν ἀνὴρ εὐλαβὴς, θεοφιλὴς τὸν τρόπον, ἐπιεικὴς τὴν γνώμην, σεμνὸς τὸ εἶδος, τὸ ἦθος κόσμιος, μοναχὸς τὸ σχῆμα, τὴν κλῆσιν Ἀρσένιος, τὴν ἐπωνυμίαν Σκηνούριος» (σὲ ἐλεύθερη ἀπόδοση: «ἐκεῖ, λοιπόν, συναντήσαμε ἕναν εὐλαβῆ ἄνδρα ποὺ ἀγαποῦσε τὸν Θεό, γεμάτο μὲ καλοσύνη, σεμνότητα καὶ ἦθος, ὁ ὁποῖος ἦταν μοναχὸς καὶ ὀνομαζόταν Ἀρσένιος Σκηνούριος»).

Ἀμέσως μετὰ τὴν ἐπιλογὴ τῆς τοποθεσίας ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος, μὲ τὴν ὁλοπρόθυμη συμπαράσταση τοῦ Ὁσίου Ἀρσενίου Σκηνουρίου, ξεκίνησε μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις τὴν ἀνοικοδόμηση Μονῆς.

Παρὰ τὴν ἄριστη συνεργασία τῶν δύο ἀνδρῶν, λίγο μετὰ τὴν ἔναρξη τοῦ ἔργου, ὁ μοναχὸς Ἀρσένιος Σκηνούριος ἐγκατέλειψε τὴ Μονὴ καὶ ἔφυγε νύχτα γιὰ τὴν Ἰερουσαλὴμ χωρὶς νὰ ξαναγυρίσει.

Στὴν «Ὑποτύπωση» (δηλαδὴ τὴν πνευματικὴ διαθήκη) τοῦ Ὁσίου διασώζεται ἡ ἄκρως ἐπαινετικὴ γνώμη ποὺ εἶχε γιὰ τὸν Ὅσιο Ἀρσένιο Σκηνούριο καὶ συμπεραίνουμε ὅτι ὁ τελευταῖος γνωρίζοντας πὼς εἶχε ἀφήσει τὴ Μονὴ Καστριανῶν σὲ σταθερὰ καὶ ἄξια χέρια ἀνεχώρησε γιὰ νὰ ἀσκηθεῖ μὲ ταπείνωση στὴν Ἁγία Γῆ, ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε προσφιλῆ τόπο ἀσκήσεως ἤδη ἀπὸ τὰ πρῶτα χριστιανικὰ χρόνια.

Μετὰ τὴν ἀναχώρησή του ἀπὸ τὴν Κῶ ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος ἔμεινε μόνος στὸ πηδάλιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Καστριανῶν. Φροντίδα καὶ μέριμνά του ἦταν νὰ τὴν ἐνισχύσει μὲ κτήματα καὶ σταθερὰ ἔσοδα ἀπὸ τὸ κρατικὸ ταμεῖο. Γι᾿ αὐτὸ ἐπεδίωξε καὶ πέτυχε τὴν ἔκδοση σχετικοῦ «χρυσοβούλλου λόγου» ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Α΄ Κομνηνὸ (1081-1118) τὸν Μάρτιο τοῦ 1085. Δὲν ἀρκέστηκε, ὅμως, σὲ αὐτό. Τὸ καλοκαίρι τοῦ 1087 ἐπισκέφθηκε τὸν Αὐτοκράτορα στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὸν παρακάλεσε νὰ δωρίσει στὴ Μονὴ τὸ νησὶ Λειψὼ καὶ ἀπὸ τὴ Λέρο τὰ «προάστια» «Παρθένιον» καὶ «Τεμένια» καὶ τὸ μισὸ κάστρο τοῦ «Παντελίου» μὲ ὅλες τὶς προσόδους του, κάτι ποὺ ἔγινε.

Ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος γρήγορα διαπίστωσε ὅτι οἱ μοναχοὶ ἐνοχλοῦνταν ἀπὸ τὴ συναναστροφὴ μὲ τοὺς κατοίκους τῆς περιοχῆς καὶ ἀποφάσισε νὰ μετακινηθεῖ καὶ πάλι. Ἐπιλογή του αὐτὴ τὴ φορὰ ἦταν ἡ νῆσος Πάτμος, τόπος ἄγονος καὶ χέρσος, ἐρημικός, ἐρειπωμένος ἀπὸ τὶς ἐπιθέσεις τῶν πειρατῶν‚ ἀπροσπέλαστος γιὰ τὰ ἐμπορικὰ πλοῖα, μὲ σχετικὴ ἀσφάλεια ἀπὸ τὶς ἐπιδρομές τῶν Τούρκων. Πέραν τούτων‚ ἡ Πάτμος ἦταν ἰδιαίτερα σημαντικὴ γιὰ κάθε χριστιανό, καθὼς ἐκεῖ ἔζησε ἐξόριστος καὶ συνέγραψε τὴν Ἀποκάλυψη ὁ Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος.

Τὴν ἄνοιξη τοῦ 1088 μὲ συμπαραστάτη του τὸν Θεὸ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ προσέφερε τὴν ἀκίνητη περιουσία τῆς Μονῆς τῶν Καστριανῶν στὴν Κῶ καὶ στὴ Στρόβιλο (ἀπὸ τὰ κτήματα τῆς ἐκεῖ Μονῆς, τὴν ὁποία ὁ κτήτορας Ὅσιος Ἀρσένιος Σκηνούριος εἶχε παραχωρήσει στὸν Ὅσιο) στὸν Αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Α΄ Κομνηνὸ ζητώντας νὰ τὴν ἀνταλλάξει μὲ τὴ νῆσο Πάτμο. Ὁ Αὐτοκράτορας δέχτηκε γιατὶ ἡ Πάτμος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν Κῶ ποὺ ἦταν πολὺ εὔφορη, ἦταν ἐντελῶς ἔρημη, καὶ ἔσπευσε στὴν ἔκδοση σχετικοῦ «χρυσοβούλλου λόγου», τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1088, μὲ τὸν ὁποῖο τοῦ παραχωροῦσε τὸ νησὶ καὶ ὅριζε νὰ περιέλθουν στὸ δημόσιο (στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος στὴν Κωνσταντινούπολη) τὰ ἀκίνητα τῆς Κῶ ποὺ ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος Σκηνούριος εἶχε παραχωρήσει γιὰ τὴν οἰκοδόμηση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Καστριανῶν.

Μετὰ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ «χρυσόβουλλου λόγου» ὁ Ὅσιος ἀνεχώρησε γιὰ τὴν Κῶ συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν κρατικὸ ἀπογραφέα Νικόλαο Τζάντζη, ὁ ὁποῖος παρέλαβε γιὰ τὸ δημόσιο τὰ κτήματα στὴν Κῶ καὶ στὴ Στρόβιλο.

Ὁ Ὅσιος καὶ ἡ συνοδεία του ἔφυγαν ἀπὸ τὴν Κῶ, ἐγκαταστάθηκαν στὴν Πάτμο καὶ ξεκίνησαν τὴν ἀνέγερση Ἱερᾶς Μονῆς. Δυστυχῶς ὅμως δὲν παρέμειναν πολὺ σὲ αὐτή. Τὸν Μάιο τοῦ 1092‚ ἐπειδὴ ἀντιμετώπιζαν ἄμεσο κίνδυνο ἀπὸ τὶς Τουρκικές ἐπιδρομές‚ κατέφυγαν γιὰ ἀσφάλεια στὴν Εὔβοια. Ἐκεῖ στὶς 10 Μαρτίου τοῦ ἔτους 1093 ὁ Ὅσιος κάλεσε τὸν πρεσβύτερο καὶ νοτάριο (συμβολαιογράφο) Εὐρίπου Γεώργιο Στροβηλίτη καὶ ἄλλους ἑπτὰ ἀξιωματούχους γιὰ νὰ ὑπογράψουν ὡς μάρτυρες τὴ Διαθήκη του. Σὲ αὐτὴ ὑπέδειξε ὡς διάδοχό του τὸν Ὅσιο Ἀρσένιο Σκηνούριο‚ τὸν ὁποῖο ὅριζε γενικὸ κληρονόμο του καὶ στὸν ὁποῖο μεταβίβαζε τὴ Μονὴ τῆς Πάτμου, ἀναγνωρίζοντας τὴ μεγάλη προσφορὰ τοῦ Κώου συνασκητή του‚ γιὰ τὸν ὁποῖο αἰσθανόταν μέχρι τέλους μεγάλη εὐγνωμοσύνη γιὰ τὴ συμπαράσταση καὶ τὴ στήριξη ποὺ προσέφερε στὴν ἀνέγερσή της. Ὅρισε δὲ ὅτι στὴν περίπτωση ποὺ ὁ μοναχὸς Ἀρσένιος Σκηνούριος δὲν ἐπέστρεφε στὴν Παναγία τῶν Καστριανῶν‚ ὅπως τελικὰ ἔγινε, ἡγούμενος θὰ ἀναδεικνυόταν ὁ χαρτουλάριος καὶ πατριαρχικὸς νοτάριος Θεοδόσιος.
Α

ὐτὴν τὴν τεράστια κληρονομιά, τῶν Ἁγίων καὶ τῶν Αὐτοκρατόρων, κουβαλᾶμε σήμερα στοὺς ὤμους μας ὅλοι ἐμεῖς ποὺ σήμερα ζοῦμε στὴν Κῶ. Εὐθύνη καὶ καθῆκον μας εἶναι ὄχι μόνο νὰ διατηρήσουμε, ἀλλὰ ὅπου μποροῦμε νὰ ἐμπλουτίσουμε, νὰ συμπληρώσουμε, νὰ βελτιώσουμε αὐτὰ ποὺ παραλάβαμε ἀπὸ τὰ χέρια τῶν προγόνων μας. Σὲ αὐτὴ τὴν προσπάθεια πρωτοστατεῖ ἡ ἀκούραστη καὶ δυναμικὴ ὁμάδα τῶν «Μαύρων Λύκων», ἡ ὁποία προστρέχει σὲ κάθε παράκλησή μας κτίζοντας, καθαρίζοντας, ὀργανώνοντας, μεταφέροντας ὑλικὰ καὶ ἀνθρώπους, συμπαραστεκόμενη μὲ κάθε τρόπο στὸ ἔργο τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου σὲ ἄμεση καὶ ἀγαστὴ συνεργασία μὲ τὴν 4η Ἐφορεία Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων καὶ τὴν Προϊσταμένη τῆς Ὑπηρεσίας κυρία Μαρία Μιχαηλίδου, ἀγωνίζεται νὰ συντηρήσει, νὰ ἀνακαινίσει καὶ νὰ ἐξωραΐσει τὰ προσκυνήματα τοῦ Παλαιοῦ Πυλιοῦ, μὲ κορυφαῖο ἀνάμεσά τους τὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Καστριανῶν, τὸ Καθολικὸ (δηλαδὴ τὸν κεντρικὸ ναὸ) τῆς Μονῆς ποὺ ἔκτισε τὸ 1080 μ.Χ. ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος. Ὁ ναὸς αὐτός, μάλιστα, συντηρήθηκε τὸ 2005 ἀπὸ τὴν 4η Ἑφορεία μὲ ὑπεύθυνη τοῦ ἔργου τὴν ἀρχαιολόγο κυρία Σοφία Ντιντιούμη.

Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς εἶχα καὶ ἐφέτος τὴ χαρὰ νὰ τελέσω τὸν Πανηγυρικὸ Ἑσπερινό, νὰ διανυκτερεύσω στὸ κελλὶ ποὺ συντηρήθηκε μαζὶ μὲ τὸ μικρὸ ἀρχονταρίκι ποὺ χρησιμοποιεῖται στὸ πανηγύρι, καὶ τὴν ἑπομένη, ἀνήμερα τῆς Ὑπαπαντῆς, νὰ λειτουργήσω στὸν Ναὸ τῆς Παναγίας.

Ὅπως κάθε χρόνο, ἔτσι καὶ τούτη τὴ χρονιὰ τὰ συναισθήματά μου ἦταν ποικίλα καὶ δυνατά: συγκίνηση ποὺ ἀξιώθηκα νὰ ζήσω καὶ πάλι γιὰ λίγο στὸν τόπο ποὺ οἱ πατέρες μας ἁγίασαν μὲ τὶς προσευχὲς καὶ τὴν ἄσκησή τους· ὑπερηφάνεια γιὰ τὸ ἔργο τῶν παιδιῶν μου ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ τὸν τόπο μας· χαρὰ γιὰ τὴν ἄνετη ἐπικοινωνία μὲ τὰ πλήθη τῶν προσκυνητῶν, ἀλλὰ πάνω ἀπ᾿ ὅλα εὐγνωμοσύνη στὸν Θεὸ ποὺ στηρίζει τὸ κάθε μας βῆμα, εὐλογεῖ τὴν κάθε μας προσπάθεια καὶ πολλαπλασιάζει τὴν ἀγάπη γύρω μας!

Ἀναμφίβολα τὸ φορτίο εἶναι βαρὺ γιὰ τοὺς ὤμους μας. Ὅμως, μὲ τὴν ὑπομονὴ στὶς δυσκολίες καὶ τὴν πίστη στὸν Θεὸ μποροῦμε νὰ τὸ σηκώσουμε καὶ νὰ ἀνταποκριθοῦμε στοὺς κόπους καὶ τοὺς ἀγῶνες τῶν πατέρων μας καὶ τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ εἶναι πολὺ ὡραῖο τὸ ὅτι οἱ ἐποχὲς ἀλλάζουν, ὁ πολιτισμὸς ἐξελίσσεται, ἡ τεχνολογία διευκολύνει τὴ ζωή μας, ἀλλὰ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ πίστη ποὺ ἔδειχναν οἱ πρόγονοί μας δὲν ἀλλαξαν καὶ δὲν πρόκειται νὰ ἀλλάξουν ποτέ.

9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Κυριακή τῶν Βαΐων
Ἀρχιερατική θεία λειτουργία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Εἰσοδίων Θεοτόκου Κεφάλου            07:00
Ἑσπερινός                                          17:00
Ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ             19:00

10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μεγάλη Δευτέρα
Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων - Ἀρχιερατική χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίας Παρασκευῆς πόλεως Κῶ                           07:00
Ἀπόδειπνον                             17:00
Ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Παύλου Λινοποτίου          19:00

11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μεγάλη Τρίτη
Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων – Ἀρχιερατική χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Παναγίας Φανερωμένης                     07:00
Ἀπόδειπνον                            17:00
Ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Παύλου Κῶ                      19:00

12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μεγάλη Τετάρτη
Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Θ. Ἀναλήψεως Ζηπαρίου   07:00
Ἀκολουθία Ἱεροῦ Εὐχελαίου - Ἀρχιερατική χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγιῶν Πάντων                17:00
Ὄρθρος Μεγάλης Πέμπτης                      19:00

13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μεγάλη Πέμπτη
Θ. Λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου - Ἀρχιερατική χοροστασία ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ Ἁγίου Νεκταρίου                     07:00
Ἀκολουθία τῶν Ἁγίων Παθῶν - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπ. Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ  19:00

14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μεγάλη Παρασκευή
Ἀκολουθία Μ. Ὡρῶν καί Ἑσπερινός - Ἀρχιερατική χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ       10:00
Ἡ Ἀκολουθία θά τελεσθῆ καί ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Ἰωάννου-Ἑπτά Βήματα Κοιμητηρίου                         07:00
Ἀκολουθία τοῦ Ἱ. Ἐπιταφίου Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπ. Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ     19:00
Λιτάνευσις τοῦ Ἱεροῦ Ἐπιταφίου                          21:30

15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Μέγα Σάββατον
Μέγας Ἑσπερινός καί θεία λειτουργία Μ. Βασιλείου - Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ                         07:00

16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ
Ὅρθρος-Ἀρχιερατική θεία λειτουργία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ                         23:00
Ἑσπερινός τῆς Ἀγάπης – Ἔναρξις ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπ. Παρεκκλησίῳ Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου Κῶ             10:00
Ἀρχιερατική Χοροστασία ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου Κῶ καί ἐν συνεχείᾳ πομπή πρός τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίας Παρασκευῆς Κῶ, ἔνθα ἡ συνέχεια καί ἡ Ἀπόλυσις τοῦ Ἑσπερινοῦ.

ΚΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ – ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΔΙΑΒΑΣΗ

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου ἀνακοινώνει ὅτι τό Σάββατον τοῦ Λαζάρου, 8 Ἀπριλίου, ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ Ναυκλήρου στίς 7.00 π.μ. θά τελεσθῆ Ὄρθρος καί Θεία Λειτουργία εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Ἰωάννου Ναυκλήρου, ἐντός τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ χώρου Παλαιᾶς Ἀγορᾶς, χοροστατοῦ-ντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Ναθαναήλ.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου μέ χαρά ἀνακοινώνει ὅτι ὁ τόμος πού ἀναφέρεται στήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως μέ τίτλο «Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου, Παρελθόν καί Παρόν», τοῦ κ. Ἀνδρέα Χατζημιχαήλ, ἔλαβε τό 1ο Βραβεῖο Μοσκόβη γιά τό ἔτος 2016 πού προκηρύσσεται κάθε χρόνο ἀπό τόν Ὀργανισμό Πολιτισμοῦ, Ἀθλητισμοῦ καί Νεολαίας τοῦ Δήμου Ἀθηναίων. Ὡς γνωστόν ὁ τόμος μέ χρηματοδότηση τοῦ Δήμου Κῶ ἐξεδόθη ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη τό καλοκαίρι τοῦ 2016.

Ἡ τελετή ἀπονομῆς τοῦ Βραβείου θά πραγματοποιηθεῖ στίς 7.00 τό ἀπόγευμα τῆς 22ας Μαΐου 2017 στό Ἀμφιθέατρο «Ἀντώνης Τρίτσης» τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τοῦ Δήμου Ἀθηναίων (ἐπί τῆς ὁδοῦ Ἀκαδημίας 50).
Ἡ Κριτική Ἐπιτροπή ἀποτελεῖται ἀπό τούς:
1. Κωνσταντῖνο Ἀγαπητίδη (Ἐπίτιμο Πρόεδρο τῆς Ἑνώσεως Συμαίων «Ὁ Πανορμίτης»)
2. Μηνᾶ Ἀλ. Ἀλεξιάδη (Καθηγητή Λαογραφίας τοῦ Ε.Κ.Π.Α.)
3. Σεβαστή Κυπραίου (Μέλος τῆς Ἑνώσεως Συμαίων «Ὁ Πανορμίτης»)
4. Ἐμμανουήλ Περσελῆ (Καθηγητή Θεολογίας τοῦ Ε.Κ.Π.Α.).

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου ἐνημερώνει τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς ὅτι τὴν Τετάρτη 29ην Μαρτίου 2017 καὶ ὥρα 6.00 μ.μ. ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας κ. Ναθαναήλ θὰ τελέση εἰς τὸν Ἱ. Μητροπολιτικὸν Ναὸν Ἁγίου Νικολάου τήν Ἀκολουθίαν τοῦ Μεγάλου Κανόνος καὶ ἐν συνεχείᾳ τήν Προηγιασμένην Θείαν Λειτουργίαν. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο δὲν θὰ πραγματοποιηθοῦν οἱ Κατηχητικὲς Συνάξεις Μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως στὴν αἴθουσα τῆς Πνευματικῆς Ἑστίας.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἀριθμ. Πρωτ. 118

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ
ΕΠΙ Τῌ ΕΝΑΡΞΕΙ
ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ
* * *

Ἀδελφοί καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,

Διὰ τῆς χάριτος καὶ τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμεθα ἀπὸ τῆς αὔριον εἰς τὸ στάδιον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς καταλληλοτέρας περιόδου διὰ τὴν στροφὴν τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, τῆς ἰδικῆς μας ψυχῆς, πρὸς τὸν Κύριον.

Ἡ περίοδος αὐτὴ εἶναι μία διαρκὴς κατάνυξις ἐνώπιον τοῦ ἐκτυλισσομένου καθ᾿ ἡμέραν μυστηρίου τοῦ Θεοῦ, τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Διὰ τοῦτο ἡ παρεχομένη εἰς ἡμᾶς εὐκαιρία τῶν Ἱερῶν Νηστειῶν ἔχει ἓν ἰδιαίτερον χαρακτηριστικόν: τὴν ἀνάνηψιν καὶ τὴν νῆψιν τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία καλεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν γέμουσαν θείων προτροπῶν καὶ ἁγιότητος περίοδον αὐτὴν νὰ συνειδητοποιήσῃ τὰ παροδικὰ καὶ τὰ ὁρώμενα καὶ νὰ μεταβῇ σταδιακῶς πρὸς τὰ μείζονα καὶ τὰ κρείττονα, πρὸς τὰ ἀόρατα.

Ἀναγλύφως καὶ ἐπιγραμματικῶς Ἀνδρέας ὁ Κρήτης διὰ τοῦ Μεγάλου Κανόνος του ὁμιλεῖ πρὸς ἑαυτὸν καὶ πρὸς πᾶσαν ψυχὴν θλιβομένην καὶ καταπονουμένην ὑπὸ τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν περισπασμῶν τῆς παρούσης ζωῆς. Συναισθανόμενος ὁ Ἅγιος τὸ βάρος τῆς πονεμένης ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν ἀνθρωπίνης ψυχῆς, ἐν ἀγωνίᾳ κραυγάζει: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα τί καθεύδεις;». Ἡ κραυγὴ αὐτὴ ὁδηγεῖ εἰς τὴν συνειδητοποίησιν τῆς ματαιότητος καὶ εἰς τὸν ἀνέκφραστον φόβον τοῦ τέλους τῆς ἐπιγείου ζωῆς: «τὸ τέλος ἐγγίζει καὶ μέλλεις (ψυχή μου) θορυβεῖσθαι». Ἐνώπιον τοῦ ἀπροσδοκήτου τέλους τῆς ζωῆς ποὺ ἔρχεται «ὡς κλέπτης ἐν νυκτί», καλεῖ ἑαυτὸν ὁ τῆς Κρήτης Φωστὴρ καὶ κάθε πονεμένην καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τῆς ἀνασφαλείας διακατεχομένην ψυχήν: «Ἀνάνηψον», λοιπόν, «ἵνα φείσηταί σου Χριστὸς ὁ Θεός, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν».

Ἡ Ὀρθόδοξος Πατερικὴ διδασκαλία καὶ φωνὴ μᾶς καλεῖ, κατὰ τὸ ἐνώπιόν μας στάδιον, νὰ συναισθανθῶμεν ὁ καθεὶς «ποῖοι εἴμεθα, ποῦ εὑρισκόμεθα καὶ ποῦ ὑπάγομεν», ποῦ κατευθυνόμεθα δηλαδή. Νὰ αἰσθανθῶμεν τὸ μάταιον τοῦ προσκαίρου βίου καὶ νὰ μετανοήσωμεν δι᾿ ὅσα «ἐν γνώσει ἢ ἐν ἀγνοίᾳ, ἐν λόγοις ἢ ἐν ἔργοις, ἐν ἐπιτηδεύμασι καὶ πάσαις (ἡμῶν) ταῖς αἰσθήσεσιν» εἰργάσθημεν μέχρι τοῦδε ὄχι κατὰ τὸ εὐαγγέλιον καὶ τὸν νόμον τῆς Χάριτος τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ ἀνανήψωμεν. Μόνον τότε θὰ εὕρωμεν ἔλεος καὶ χάριν καὶ θὰ μᾶς φεισθῇ ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς καὶ τὰ κρύφια πάντα τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς λογισμοὺς γιγνώσκων Κύριος καὶ δὲν θὰ μᾶς καταλογίσῃ τοὺς ἀδίκους λογισμούς, οἱ ὁποῖοι ὁδηγοῦν εἰς μάταια καὶ ἀνώφελα ἔργα.

Ὁ ἐνώπιόν μας ἀγὼν συμποσοῦται εἰς τὴν νῆψιν καὶ εἰς τὴν ἀνάνηψίν μας, εἰς τὴν μετάνοιαν. Διὰ τῆς μετανοίας, διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τῆς καταστάσεώς μας δηλαδή, καὶ διὰ τῆς ἐξομολογήσεως, ἡ ζωή μας στεφανώνεται διὰ «τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, διὰ τῆς κοινωνίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διὰ τοῦ πληρώματος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν». Ἡ ἀνάνηψις ταυτίζεται πρὸς τὴν συνείδησιν τοῦ μετανοοῦντος ἀνθρώπου (Πρβλ. Β΄ Κορ. α΄, 12 καὶ Ρωμ. β΄, 15). Ἡ συνείδησις εἶναι δῶρον τοῦ Θεοῦ.

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Καλούμεθα οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ βιώσωμεν τὴν περίοδον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὡς χρόνον συνειδησιακῆς νήψεως καὶ ἀνανήψεως, ὡς στιγμὴν αἰωνιότητος τῆς Ὀρθοδόξου ταυτότητός μας. Δηλαδή, καλούμεθα νὰ ζήσωμεν καὶ νὰ συμβιώσωμεν μὲ τὸν Χριστόν. Νὰ ζήσωμεν ἐκκλησιαστικῶς καὶ πνευματικῶς. Διότι μόνον εἰς τὴν ἐν Χριστῷ ζωὴν ὑπάρχει ἡ δυνατότης νὰ ἀνανήψῃ ἡ συνείδησίς μας καὶ νὰ ἀνέλθωμεν εἰς τὸν χῶρον τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας καὶ τῶν ἀλανθάστων κριτηρίων πρὸς ἀνάπαυσιν καὶ λύτρωσίν μας.

Κατὰ τὴν ἔναρξιν τῆς εὐλογημένης ταύτης περιόδου, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐπισκέπτονται πᾶσαν Ὀρθόδοξον Χριστιανὴν ψυχὴν κοπιῶσαν καὶ πεφορτισμένην καὶ ἀπαραμύθητον ὑπὸ τῶν ἀξιῶν καὶ ἡδονῶν καὶ ἀπολαύσεων τῆς σαρκὸς καὶ τοῦ κόσμου τούτου, συμπορεύονται καὶ συμπροσεύχονται πρὸς τὸν «προσερχόμενον σφαγιασθῆναι καὶ δοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς Βασιλέα τῶν βασιλευόντων καὶ Κύριον τῶν κυριευόντων»: Ἀξίωσον, Κύριε, πάντας τοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς ἐν εἰρήνῃ καὶ συντριβῇ καρδίας νὰ διαπορευθοῦν τὴν ἱερὰν περίοδον καὶ τὸ ἀνοιγόμενον στάδιον, «χαριτῶν καὶ δυναμῶν ὅπως προφθάσω-μεν, ἐκτελέσαντες τὸν δρόμον ἀνδρικῶς, τὴν κυρίαν ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεώς Σου, καὶ ἐν χαρᾷ στεφανηφοροῦντες αὐτὴν ἀκαταπαύστως αἰνέσωμεν» (πρβλ. ποίημα κυρίου Θεοδώρου, Τριώδιον).

Εὐλογοῦντες πατρικῶς ὑμᾶς, τέκνα ἀγαπητὰ καὶ πιστὰ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, καὶ ἡνωμένοι μαζί σας ἐν προσευχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐπικαλούμεθα ἐπὶ πάντας τὴν δύναμιν τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ καὶ τὰς πρεσβείας τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τῶν ἁγίων Ἀγγέλων καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, ὥστε ἅπαντες ἀξίως τῆς κλήσεως ἡμῶν ὡς Ὀρθοδόξων νὰ πολιτευθῶμεν, καὶ νὰ ἀπολαύσωμεν τοιουτοτρόπως τῆς τρυφῆς καὶ τῆς δόξης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, εἰς Ὃν τὸ κράτος καὶ ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ,βιζ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Ἀριθμ. Πρωτ. 118

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ
ΕΠΙ Τῌ ΕΝΑΡΞΕΙ
ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ
* * *

Ἀδελφοί καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,

Διὰ τῆς χάριτος καὶ τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμεθα ἀπὸ τῆς αὔριον εἰς τὸ στάδιον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς καταλληλοτέρας περιόδου διὰ τὴν στροφὴν τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, τῆς ἰδικῆς μας ψυχῆς, πρὸς τὸν Κύριον.

Ἡ περίοδος αὐτὴ εἶναι μία διαρκὴς κατάνυξις ἐνώπιον τοῦ ἐκτυλισσομένου καθ᾿ ἡμέραν μυστηρίου τοῦ Θεοῦ, τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Διὰ τοῦτο ἡ παρεχομένη εἰς ἡμᾶς εὐκαιρία τῶν Ἱερῶν Νηστειῶν ἔχει ἓν ἰδιαίτερον χαρακτηριστικόν: τὴν ἀνάνηψιν καὶ τὴν νῆψιν τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία καλεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν γέμουσαν θείων προτροπῶν καὶ ἁγιότητος περίοδον αὐτὴν νὰ συνειδητοποιήσῃ τὰ παροδικὰ καὶ τὰ ὁρώμενα καὶ νὰ μεταβῇ σταδιακῶς πρὸς τὰ μείζονα καὶ τὰ κρείττονα, πρὸς τὰ ἀόρατα.

Ἀναγλύφως καὶ ἐπιγραμματικῶς Ἀνδρέας ὁ Κρήτης διὰ τοῦ Μεγάλου Κανόνος του ὁμιλεῖ πρὸς ἑαυτὸν καὶ πρὸς πᾶσαν ψυχὴν θλιβομένην καὶ καταπονουμένην ὑπὸ τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν περισπασμῶν τῆς παρούσης ζωῆς. Συναισθανόμενος ὁ Ἅγιος τὸ βάρος τῆς πονεμένης ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν ἀνθρωπίνης ψυχῆς, ἐν ἀγωνίᾳ κραυγάζει: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα τί καθεύδεις;». Ἡ κραυγὴ αὐτὴ ὁδηγεῖ εἰς τὴν συνειδητοποίησιν τῆς ματαιότητος καὶ εἰς τὸν ἀνέκφραστον φόβον τοῦ τέλους τῆς ἐπιγείου ζωῆς: «τὸ τέλος ἐγγίζει καὶ μέλλεις (ψυχή μου) θορυβεῖσθαι». Ἐνώπιον τοῦ ἀπροσδοκήτου τέλους τῆς ζωῆς ποὺ ἔρχεται «ὡς κλέπτης ἐν νυκτί», καλεῖ ἑαυτὸν ὁ τῆς Κρήτης Φωστὴρ καὶ κάθε πονεμένην καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τῆς ἀνασφαλείας διακατεχομένην ψυχήν: «Ἀνάνηψον», λοιπόν, «ἵνα φείσηταί σου Χριστὸς ὁ Θεός, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν».

Ἡ Ὀρθόδοξος Πατερικὴ διδασκαλία καὶ φωνὴ μᾶς καλεῖ, κατὰ τὸ ἐνώπιόν μας στάδιον, νὰ συναισθανθῶμεν ὁ καθεὶς «ποῖοι εἴμεθα, ποῦ εὑρισκόμεθα καὶ ποῦ ὑπάγομεν», ποῦ κατευθυνόμεθα δηλαδή. Νὰ αἰσθανθῶμεν τὸ μάταιον τοῦ προσκαίρου βίου καὶ νὰ μετανοήσωμεν δι᾿ ὅσα «ἐν γνώσει ἢ ἐν ἀγνοίᾳ, ἐν λόγοις ἢ ἐν ἔργοις, ἐν ἐπιτηδεύμασι καὶ πάσαις (ἡμῶν) ταῖς αἰσθήσεσιν» εἰργάσθημεν μέχρι τοῦδε ὄχι κατὰ τὸ εὐαγγέλιον καὶ τὸν νόμον τῆς Χάριτος τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ ἀνανήψωμεν. Μόνον τότε θὰ εὕρωμεν ἔλεος καὶ χάριν καὶ θὰ μᾶς φεισθῇ ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς καὶ τὰ κρύφια πάντα τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς λογισμοὺς γιγνώσκων Κύριος καὶ δὲν θὰ μᾶς καταλογίσῃ τοὺς ἀδίκους λογισμούς, οἱ ὁποῖοι ὁδηγοῦν εἰς μάταια καὶ ἀνώφελα ἔργα.

Ὁ ἐνώπιόν μας ἀγὼν συμποσοῦται εἰς τὴν νῆψιν καὶ εἰς τὴν ἀνάνηψίν μας, εἰς τὴν μετάνοιαν. Διὰ τῆς μετανοίας, διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τῆς καταστάσεώς μας δηλαδή, καὶ διὰ τῆς ἐξομολογήσεως, ἡ ζωή μας στεφανώνεται διὰ «τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, διὰ τῆς κοινωνίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διὰ τοῦ πληρώματος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν». Ἡ ἀνάνηψις ταυτίζεται πρὸς τὴν συνείδησιν τοῦ μετανοοῦντος ἀνθρώπου (Πρβλ. Β΄ Κορ. α΄, 12 καὶ Ρωμ. β΄, 15). Ἡ συνείδησις εἶναι δῶρον τοῦ Θεοῦ.

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Καλούμεθα οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ βιώσωμεν τὴν περίοδον τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὡς χρόνον συνειδησιακῆς νήψεως καὶ ἀνανήψεως, ὡς στιγμὴν αἰωνιότητος τῆς Ὀρθοδόξου ταυτότητός μας. Δηλαδή, καλούμεθα νὰ ζήσωμεν καὶ νὰ συμβιώσωμεν μὲ τὸν Χριστόν. Νὰ ζήσωμεν ἐκκλησιαστικῶς καὶ πνευματικῶς. Διότι μόνον εἰς τὴν ἐν Χριστῷ ζωὴν ὑπάρχει ἡ δυνατότης νὰ ἀνανήψῃ ἡ συνείδησίς μας καὶ νὰ ἀνέλθωμεν εἰς τὸν χῶρον τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας καὶ τῶν ἀλανθάστων κριτηρίων πρὸς ἀνάπαυσιν καὶ λύτρωσίν μας.

Κατὰ τὴν ἔναρξιν τῆς εὐλογημένης ταύτης περιόδου, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐπισκέπτονται πᾶσαν Ὀρθόδοξον Χριστιανὴν ψυχὴν κοπιῶσαν καὶ πεφορτισμένην καὶ ἀπαραμύθητον ὑπὸ τῶν ἀξιῶν καὶ ἡδονῶν καὶ ἀπολαύσεων τῆς σαρκὸς καὶ τοῦ κόσμου τούτου, συμπορεύονται καὶ συμπροσεύχονται πρὸς τὸν «προσερχόμενον σφαγιασθῆναι καὶ δοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς Βασιλέα τῶν βασιλευόντων καὶ Κύριον τῶν κυριευόντων»: Ἀξίωσον, Κύριε, πάντας τοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς ἐν εἰρήνῃ καὶ συντριβῇ καρδίας νὰ διαπορευθοῦν τὴν ἱερὰν περίοδον καὶ τὸ ἀνοιγόμενον στάδιον, «χαριτῶν καὶ δυναμῶν ὅπως προφθάσω-μεν, ἐκτελέσαντες τὸν δρόμον ἀνδρικῶς, τὴν κυρίαν ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεώς Σου, καὶ ἐν χαρᾷ στεφανηφοροῦντες αὐτὴν ἀκαταπαύστως αἰνέσωμεν» (πρβλ. ποίημα κυρίου Θεοδώρου, Τριώδιον).

Εὐλογοῦντες πατρικῶς ὑμᾶς, τέκνα ἀγαπητὰ καὶ πιστὰ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, καὶ ἡνωμένοι μαζί σας ἐν προσευχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐπικαλούμεθα ἐπὶ πάντας τὴν δύναμιν τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ καὶ τὰς πρεσβείας τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τῶν ἁγίων Ἀγγέλων καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, ὥστε ἅπαντες ἀξίως τῆς κλήσεως ἡμῶν ὡς Ὀρθοδόξων νὰ πολιτευθῶμεν, καὶ νὰ ἀπολαύσωμεν τοιουτοτρόπως τῆς τρυφῆς καὶ τῆς δόξης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, εἰς Ὃν τὸ κράτος καὶ ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ,βιζ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Κώου καί Νισύρου γνωστοποιεῖ στούς εὐσεβεῖς καί Ὀρθοδόξους Χριστιανούς ὅτι τήν προσεχῆ Κυριακήν τῆς Τυρινῆς 26 Φεβρουαρίου 2017 καί ὥρα 5.00 μ.μ. εἰς τόν Ἱερόν Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου θά τελεσθῆ Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός ἐπί τῇ ἐνάρξει τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου ἡμῶν κ. Ναθαναήλ, ὁ ὁποῖος θά ἀναγνώσῃ τήν καθιερωμένην Συγχωρητικήν Εὐχήν.

Ἐκ τοῦ Γραφείου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως

Τὸ πρωὶ τῆς Δευτέρας 30 Ἰανουαρίου, ἑορτὴ τῶν προστατῶν τῆς παιδείας Τριῶν Ἱεραρχῶν, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καὶ Νισύρου κ. Ναθαναὴλ χοροστάτησε στὸν Ὄρθρο καὶ στὴ Θεία Λειτουργία στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἁγίου Νικολάου Κῶ. Πρὸς τὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας ἡ μαθήτρια τῆς Γ' τάξεως τοῦ Ἱπποκρατείου Λυκείου Κῶ Στεργία Γιαννούλη ἐκφώνησε τὸν πανηγυρικὸ τῆς ἡμέρας.

Στὶς 12.00 τὸ μεσημέρι πραγματοποιήθηκε στὴν Πνευματική Ἑστία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἑορταστικὴ ἐκδήλωση, τὴν ὁποία παρακολούθησε μεγάλος ἀριθμὸς ἐκπαιδευτικῶν, μαθητῶν καὶ γονέων.

Ἡ ἐκδήλωση, ξεκίνησε μὲ τὸ Ἀπολυτίκιο τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, τὸ ὁποῖο ἔψαλαν ὅλοι οἱ παριστάμενοι. Ὁμιλητὴς ἦταν ὁ Ὁμότιμος Καθηγητὴς τοῦ Τμήματος Φιλολογίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Φώτιος Δημητρακόπουλος μὲ θέμα «Οἱ Τρεῖς Μέγιστοι Φωστῆρες τῆς Τρισηλίου Θεότητος». Ὁ κ. Καθηγητὴς συνοδευόταν ἀπὸ τὸν συνεργάτη του, δρ Γεώργιο Πιτσινέλη, διδάσκοντα στὸ ΕΚΠΑ.

Μετὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῆς ἰδιαιτέρως ἐνδιαφέρουσας, διδακτικῆς καὶ γλαφυρῆς ὁμιλίας τοῦ κ. Καθηγητοῦ ὁμάδες μαθητῶν σχολείων τῆς Κῶ, ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τῶν ἐκπαιδευτικῶν Βασιλικῆς Καλύβα καὶ Ἰωάννη Τοπαλίδη, ψυχαγώγησαν τὸ κοινὸ μὲ ἔντεχνα Ἑλληνικὰ τραγούδια, καθὼς καὶ μὲ πεζὰ καὶ ποιήματα τοῦ Νικηφόρου Βρεττάκου καὶ τῆς Μάρως Βαμβουνάκη.

Τὴν ἐκδήλωση, ποὺ παρουσίασε ἡ θεολόγος τοῦ 1ου ΓΕΛ Κῶ «Ἱπποκράτειο» κ. Ἑλένη Ζαρίφη, ἔκλεισε ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας μεταφέροντας τὶς εὐχὲς καὶ τὶς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου καὶ εὐχαριστώντας μὲ ἐγκάρδια λόγια τὸν Καθηγητὴ κ. Φώτιο Δημητρακόπουλο, γιὰ τὴν ἐμπνευσμένη ὁμιλία του, καὶ ὅλους τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς γιὰ τὴ συνεχῆ προσφορά τους στὰ παιδιὰ τοῦ τόπου μας καὶ στὴν πατρίδα μας.

Μεταξὺ ἄλλων παρακολούθησαν τὴν ἐκδήλωση ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης, ὁ Βουλευτὴς κ. Ἠλίας Καματερός, ὁ Ἔπαρχος Κῶ-Νισύρου κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Πρόεδρος τῶν Σχολικῶν Ἐπιτροπῶν κ. Ἐμμανουὴλ Ζερβός, ὁ Ταξίαρχος κ. Στυλιανὸς Σεργεντάνης, Διοικητῆς τῆς 80 ΑΔΤΕ, ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Διοικητοῦ τοῦ ΝΑΣ Κω, ὁ Διευθυντὴς Πρωτοβαθμίου Ἐκπαιδεύσεως Ν. Δωδεκανήσου κ. Νικόλαος Ράπτης, ἡ Δημοτικὴ Σύμβουλος κ. Ἰωάννα Ρούφα, ὁ Δημοτικὸς Σύμβουλος κ. Ἀριστοτέλης Παυλίδης, ὁ Δημοτικὸς Σύμβούλος κ. Ἰωάννης Ζερβός, οἱ Ἀντιδήμαρχοι κ. Μιχαὴλ Χατζηκαλύμνιος καὶ Ἀντώνιος Κρητικὸς καὶ ὁ Σοφολογιώτατος Ἰμάμης κ. Σουκρὴς Δαμάδογλου.