ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙΩΝ – ΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ
ΑΓΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ 2015 - 2016
ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΩΟΥ ΚΑΙ ΝΙΣΥΡΟΥ κ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ
-----------------

20 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ - ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἀσωμάτων Ἀσφενδιοῦ -------------------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

24 Δεκεμβρίου: ΠΕΜΠΤΗ - ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ
(Ὄρθρος, Μεγάλαι Ὧραι, Μέγας Ἑσπερινός τῶν Χριστουγέννων μετά τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ Μεγάλου Βασιλείου)
Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Ἁγίου Νικολάου ---------------------------------------- ὥρα 06:00 π.μ.

25 Δεκεμβρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Ποταμητίσσης Νισύρου ------ ὥρα 06:00 π.μ.

26 Δεκεμβρίου: ΣΑΒΒΑΤΟΝ - Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Εἰσοδίων Θεοτόκου Νικιῶν Νισύρου -------------- ὥρα 07:00 π.μ.

27 Δεκεμβρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ – ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ -
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερά Μονή Παναγίας Σπηλιανῆς Νισύρου ----------------------- ὥρα 07:00 π.μ.

1 Ἰανουαρίου: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ – ΜΝΗΜΗ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Ἁγίου Νικολάου --------------------- ὥρα 07:00 π.μ.
ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ Τῌ 1ῃ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ------------------------------------ ὥρα 10:30 π.μ.

3 Ἰανουαρίου: ΚΥΡΙΑΚΗ - ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Εἰσοδίων Θεοτόκου Κεφάλου ------------------------ ὥρα 07:00 π.μ.

5 Ἰανουαρίου: ΤΡΙΤΗ - ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
(Ὄρθρος, Μεγάλαι Ὧραι, Μέγας Ἑσπερινός τῶν Φώτων, Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου –ΑΓΙΑΣΜΟΣ)
Ἱερός Ναός Ἁγίου Παύλου Πόλεως Κῶ ------------------------------------------ ὥρα 06:00 π.μ.

6 Ἰανουαρίου: ΤΕΤΑΡΤΗ - ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία, ΜΕΓΑΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ) Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Ἁγίου Νικολάου ὥρα 07:00 π.μ.
Μετά τό πέρας ἡ Ἱερά πομπή ἐκκινεῖ διά τήν ΚΑΤΑΔΥΣΙΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
εἰς τήν πρό τοῦ Διοικητηρίου προβλῆτα. --------------------------------------------------------- ὥρα 10.30 π.μ.

7 Ἰανουαρίου: ΠΕΜΠΤΗ - ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
(Ὄρθρος, Θεία Λειτουργία) Ἱερός Ναός Ἁγίας Παρασκευῆς --------------------------------- ὥρα 07.00 π.μ.

Εὐφρόσυνα Χριστούγεννα! Αἴσιον καί εὐλογημένον τό Νέον Ἔτος 2016!

Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε Kurt Koch, μετὰ τῆς ἐντίμου Συνοδείας ὑμῶν τῆς ἀποτελούσης τὴν ἐπίσημον Ἀντιπροσωπείαν τῆς ἀδελφῆς Ἐκκλησίας τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης,
Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε Reinhard Marx, Ἀρχιεπίσκοπε Μονάχου καί Freising, Πρόεδρε τῆς Συνόδου τῶν Ἐπισκόπων τῆς Γερμανίας,

Ἐν ἀγάπῃ βαθείᾳ καὶ ἐξιδιασμένῃ τιμῇ χαιρετίζομεν τὴν ἐνταῦθα παρουσίαν ὑμῶν, κομιστῶν τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης καὶ τῶν συγχαρητηρίων εὐχῶν τῆς Αὐτοῦ Ἁγιότητος τοῦ Πάπα Φραγκίσκου, πεφιλημένου ἡμῖν ἀδελφοῦ, πρὸς τὸν ὁποῖον ἐκφράζομεν τὰς θερμὰς εὐχαριστίας ἡμῶν προσωπικῶς καὶ τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως διὰ τὴν ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν φιλόφρονα συμμετοχὴν τῆς Ἐκκλησίας αὐτοῦ καὶ κατὰ τὸν ἐφετεινὸν ἑορτασμὸν τῆς Θρονικῆς ἡμῶν Ἑορτῆς. Μετ᾿ ἰδιαιτέρας χαρᾶς καὶ εὐγνωμοσύνης ἀναμιμνησκόμεθα τῆς κατὰ τὴν εὔσημον ταύτην ἡμέραν τοῦ παρελθόντος ἔτους προσωπικῆς παρουσίας τῆς Αὐτοῦ Ἁγιότητος ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν, διὰ τὴν ὁποίαν καὶ αὖθις ἐκφράζομεν τὰς θερμὰς ἡμῶν εὐχαριστίας, ἐκτιμῶντες αὐτὴν ὡς ἐκδήλωσιν τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, «συνέχει ἡμᾶς» (Β΄ Κορ. 5, 14), καὶ ὡς συμπαράστασιν καὶ στήριξιν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἐν τῷ ἀγῶνι τῆς μαρτυρίας τοῦ Εὐαγγελίου εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον.

Ἡ σημερινὴ θρονικὴ ἑορτὴ τῆς ἡμετέρας Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ἐν πολλοῖς ἑορτὴν κοινὴν τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, Παλαιᾶς καὶ Νέας Ρώμης. Καὶ τοῦτο διότι οἱ ἱδρυταὶ αὐτῶν, Ἀπόστολοι Πέτρος καὶ Ἀνδρέας ὑπῆρξαν κατὰ σάρκα αὐτάδελφοι, ἀλλὰ καί, κατὰ τὴν διήγησιν τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, τὴν ὁποίαν ἠκούσαμεν ἀναγινωσκομένην κατὰ τὴν σημερινὴν Θείαν Λειτουργίαν, ἀπὸ κοινοῦ συνήντησαν τὸν Κύριον καὶ ἀνεγνώρισαν Αὐτὸν ὡς τὸν Μεσσίαν καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου. Ἔκτοτε ἐπὶ μίαν περίπου χιλιετίαν αἱ δύο Ἐκκλησίαι, τὰς ὁποίας οὗτοι ἵδρυσαν διὰ τοῦ κηρύγματος καὶ τοῦ μαρτυρίου των, συνεπορεύθησαν ἐν τῇ αὐτῇ πίστει, ἡνωμέναι ἐν τῷ κοινῷ Ποτηρίῳ τῆς ζωῆς, ἔχουσαι κοινοὺς Πατέρας καὶ διδασκάλους, τιμῶσαι τοὺς αὐτοὺς ἁγίους καὶ κατ᾿ ἐξοχὴν τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον. Τὴν πλήρη ταύτην κοινωνίαν καὶ ἕνωσιν ἐπιδιώκουν ἤδη αἱ δύο αὗται Ἐκκλησίαι νὰ ἐπανεύρουν ὑπερβαίνουσαι καὶ θεραπεύουσαι τὰς ἐπενεχθείσας κατὰ τὴν δευτέραν χιλιετίαν εἰς τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας πληγὰς διὰ τοῦ διαλόγου τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀληθείας, ὁ ὁποῖος ἤρξατο τῇ ἱστορικῇ πρωτοβουλίᾳ ἀοιδίμων ἡγετῶν ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ συνεχίζεται, θείᾳ χάριτι, μέχρι σήμερον.

Ἐκ τῶν διαλόγων τούτων, ὁ διάλογος τῆς ἀγάπης ἤρξατο διὰ μιᾶς ἐξόχως συμβολικῆς Πράξεως ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς ἐν ἔτει 1965 ἄρσεως τῶν ἑκατέρωθεν ἀναθεμάτων, διὰ τῶν ὁποίων, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, αἱ Ἐκκλησίαι Ρώμης καὶ Κωνσταντινουπόλεως ἀπεσχίσθησαν ἀλλήλων κατὰ τὸ Σχῖσμα τοῦ 1054 μ.Χ., τὴν ἀπαρχὴν ταύτην τῶν θλιβερῶν γεγονότων, τὰ ὁποῖα ἐπηκολούθησαν εἰς τὰς σχέσεις τῶν Ἐκκλησιῶν Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως ἐπὶ χίλια περίπου ἔτη. Τῆς ἱστορικῆς ταύτης Πράξεως τῆς ἄρσεως τῶν ἀναθεμάτων ἑορτάζομεν ἐφέτος τὴν πεντηκοστὴν ἐπέτειον δοξάζοντες τὸν Θεὸν τῆς ἀγάπης, διότι ἀπήλειψεν ἀπὸ τῶν καρδιῶν ἡμῶν πᾶν ἴχνος μνησικακίας δι᾿ ὅσα κατὰ τὴν δευτέραν χιλιετίαν διετάραξαν τὰς ἀδελφικὰς σχέσεις τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, καὶ διὰ τῆς «καθάρσεως τῆς μνήμης» κατέστησεν αὐτὰς καὶ πάλιν «ἀδελφὰς Ἐκκλησίας» ἀποζητούσας διὰ τοῦ διαλόγου τῆς ἀληθείας τὴν πλήρη ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος αὐτῶν ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς Εὐχαριστιακῆς Τραπέζης. Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον διὰ τὴν ἀποκατασταθεῖσαν ἀγάπην, ἥτις εἴθε νὰ παραμείνῃ ἀρραγὴς εἰς τοὺς αἰῶνας!

Τοὺς ἀγλαοὺς καρποὺς τοῦ διαλόγου τῆς ἀγάπης δρέπομεν καὶ ἀπολαμβάνομεν ἐν τῷ καθ᾿ ἡμέραν βίῳ τῶν πιστῶν ἡμῶν, ἰδίᾳ ἐν τῇ Διασπορᾷ καὶ εἰς τὰς χώρας, αἱ ὁποῖαι παραδοσιακῶς ἀνῆκον πάντοτε εἰς τὴν δικαιοδοσίαν τῆς Ἐκκλησίας Ρώμης, ἔνθα ἡ ἁρμονικὴ καὶ δημιουργικὴ συνύπαρξις καὶ συνεργασία Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ Ὀρθοδόξων εἶναι ἰδιαιτέρως ἰσχυρά. Τοιοῦτος χῶρος ἀγαστῆς καὶ ἀδελφικῆς συνεργασίας τοῦ κλήρου καὶ τῶν πιστῶν τῶν δύο Ἐκκλησιῶν ἡμῶν εἶναι καὶ ἡ Γερμανία, διό καὶ δραττόμεθα τῆς εὐκαιρίας τῆς ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν παρουσίας τῆς ὑμετέρας Σεβασμιότητος, Καρδινάλιε κ. Reinhard Marx, Ἀρχιεπίσκοπε τοῦ Μονάχου καὶ τοῦ Freising καὶ Πρόεδρε τῆς Συνόδου τῶν Καθολικῶν Ἐπισκόπων τῆς Γερμανίας, ὅπως ἐκφράσωμεν πρὸς ὑμᾶς προσωπικῶς καὶ τὴν ἧς ἡγεῖσθε τοπικὴν Ἐκκλησίαν τὰς θερμὰς εὐχαριστίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς ἡμετέρας Μετριότητος διὰ τὴν πολλαπλῆν καὶ πολύτιμον βοήθειαν, τὴν ὁποίαν προσφέρετε πρὸς τὸν ἀγαπητὸν ἀδελφόν Μητροπολίτην Γερμανίας κ. Αὐγουστῖνον καὶ τοὺς Ὀρθοδόξους κληρικοὺς καὶ πιστοὺς αὐτοῦ, εἰς τὴν ἀπρόσκοπτον ἐπιτέλεσιν τοῦ ἔργου καὶ τῆς ἀποστολῆς αὐτῶν ἐν ἀγαστῇ συνεργασίᾳ μετὰ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν ἀδελφῶν των. Εἴθε ἡ ἁρμονικὴ αὕτη συνύπαρξις καὶ συνεργασία νὰ ἑδραιῶται καὶ ἀναπτύσσηται διαρκῶς καὶ περισσότερον πρὸς προαγωγὴν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ προβολὴν τοῦ μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον.

Μετὰ πολλῆς προσοχῆς καὶ ἀνυστάκτου προσευχῆς παρακολουθοῦμεν ὡσαύτως ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ τούτου Κέντρου καὶ τὴν πορείαν τοῦ "διαλόγου τῆς ἀληθείας", τοῦ ἑτέρου τούτου πυλῶνος τῶν διμερῶν σχέσεων τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, ὅστις ἀπὸ τοῦ ἔτους 1980 καὶ ἑξῆς συνοδεύει σταθερῶς τὸν διάλογον τῆς ἀγάπης. Γνωρίζομεν καὶ ἀναγνωρίζομεν τὰς δυσκολίας, τὰς ὁποίας ὁ διάλογος οὗτος διέρχεται, ἰδίᾳ κατὰ τὴν παροῦσαν φάσιν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐξετάζονται ἀκανθώδη ζητήματα, ὡς ἐκεῖνο τοῦ Πρωτείου ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἀναθαρροῦμεν ὅμως διαπιστοῦντες ὅτι ἐτέθησαν ἤδη ἰσχυραὶ καὶ ὀρθαὶ βάσεις ἀντιμετωπίσεως τοῦ θέματος ἐν τῷ ἐξαιρέτῳ κοινῷ Κειμένῳ τῆς Ραβέννης, τὸ ὁποῖον θέτει τὸ πλαίσιον καὶ τὰς προϋποθέσεις ἀσκήσεως τοῦ Πρωτείου ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, τὸ ὁποῖον εἶναι πρωτεῖον διακονίας, ἐρριζωμένον εἰς αὐτὴν ταύτην τὴν φύσιν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἄκρως ἀναγκαῖον διὰ τὴν ἐπιτέλεσιν τῆς ἀποστολῆς αὐτῆς ἐν τῷ κόσμῳ. Ἐκτιμῶμεν βαθύτατα τοὺς κόπους, τοὺς ὁποίους καταβάλλει ἡ ὑμετέρα Σεβασμιότης, Καρδινάλιε κ. Kurt Koch, μετὰ τοῦ Ὀρθοδόξου συμπροέδρου τῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Διαλόγου Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ἰωάννου καὶ εὐχόμεθα ὅπως συνεχίσῃ ὁ Διάλογος οὗτος τὸ ἔργον αὐτοῦ, ἐνισχυόμενος ὑπὸ τῶν πλέον ἱκανῶν θεολογικῶν δυνάμεων καὶ μακρὰν οἱασδήποτε μορφῆς σκοπιμοτήτων πέραν τὴς μαρτυρίας τῆς ἀληθείας ἐν ἀγάπῃ.

Ἡ πορεία αὕτη πρὸς ἀποκατάστασιν τῆς πλήρους ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν πραγματοποιεῖται ἐν τῷ μέσῳ ἑνὸς κόσμου σπαρασσομένου ὑπὸ μίσους καὶ ποικίλων ταραχῶν. Καθ᾿ ἡμέραν γινόμεθα μάρτυρες συγκρούσεων καὶ ἐπιθέσεων πολλάκις κατὰ ἀθώων ἀνθρώπων, μάλιστα δὲ καὶ ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ. Τῆς καταστάσεως ταύτης θύματα εἶναι καὶ οἱ χριστιανοὶ εἰς τοὺς τόπους, ἔνθα ἐνεφανίσθη καὶ ἡδραιώθη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὑποχρεούμενοι ἄλλοτε νὰ ἐγκαταλείψουν τὰς προγονικὰς ἑστίας των καὶ ἄλλοτε νὰ ὑποστοῦν μαρτύρια καὶ αὐτὸν τὸν θάνατον. Τὸ ἀνθρώπινον πρόσωπον καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ ἀνθρωπίνη ζωὴ τείνουν νὰ ἀπολέσουν τὴν ἀξίαν των καὶ ὁ κόσμος βυθίζεται εἰς πρωτόγνωρον σκότος. Ἡ καρδία ἡμῶν σπαράσσεται ἀπὸ πόνον καὶ ὀδύνην, καὶ ἡ προσευχὴ ἡμῶν πρὸς τὸν Θεὸν τῆς ἀγάπης ἐντείνεται ἐκζητοῦσα τὴν παρέμβασιν Αὐτοῦ. Συγχρόνως, καθίσταται πλέον ἐπιτακτικὸν τὸ χρέος ἡμῶν ὅπως ἐντείνωμεν τὰς προσπαθείας διὰ νὰ γίνωμεν οἱ εἰς Χριστὸν πιστεύοντες μάρτυρες τοῦ Εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀγάπης "ἐν μέσῳ γενεᾶς σκολιᾶς καὶ διεστραμμένης" (Φιλ. 2, 15) παρέχοντες ἡμεῖς πρῶτοι τὸ ὑπόδειγμα τῆς καταλλαγῆς καὶ τῆς ἀγάπης. Οὐδέποτε, ἴσως, ἄλλοτε ἡ ἀποκατάστασις τῆς ἑνότητος τῶν χριστιανῶν ἦτο τόσον ἐπιτακτικὴ καὶ ἐπιβεβλημένη ὅσον σήμερον.

Εἴθε ὁ Κύριος, διὰ πρεσβειῶν τοῦ σήμερον ἑορταζομένου Ἀποστόλου Του Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου καὶ τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Ἀποστόλου Ἁγίου Πέτρου, ἐπὶ τοῦ κηρύγματος καὶ τοῦ μαρτυρίου τῶν ὁποίων ἐθεμελιώθησαν αἱ Ἐκκλησίαι ἡμῶν, νὰ αὐξήσῃ τὴν συνδέουσαν ἡμᾶς ἀγάπην ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης ἐπ᾿ ἀγαθῷ τοῦ δεινῶς δοκιμαζομένου σήμερον ἀνθρώπου καὶ πρὸς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ ἡμῶν.

Μετὰ τῶν σκέψεων καὶ αἰσθημάτων τούτων ὑποδεχόμεθα ὑμᾶς ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν κατὰ τὴν εὔσημον ἡμέραν ταύτην, εὐχαριστοῦντες καὶ αὖθις ἀπὸ καρδίας ὑμᾶς τε καὶ τὸν ἀποστείλαντα ὑμᾶς Ἁγιώτατον ἀδελφὸν Ἐπίσκοπον Ρώμης σὺν πάσῃ τῇ Ἐκκλησίᾳ αὐτοῦ.

"Ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾿ ἡμῶν" (πρβλ. Β΄ Κορ. 13, 11). Ἀμήν!

Τὸ ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου 5 Δεκεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ χοροστάτησε στὸν Πανηγυρικό Ἑσπερινὸ στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου στήν πόλη τῆς Κῶ.

Ὁ Σεβασμιώτατος μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου στούς συγκεντρωμένους προσκυνητές καί ἀναφέρθηκε στόν βίο τοῦ Ἁγίου Νικολάου καί ἐξιστόρησε ἔνα θαῦμα τοῦ Ἁγίου στήν Κωνσταντινούπολη.

Ἐπικεφαλής τῶν προσκυνητῶν καί τῶν τοπικῶν ἀρχῶν ἦταν ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης καί ὁ Ἔπαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Χαλκιδιός.

Τήν δέ κυριώνυμον ἡμέρα 6 Δεκεμβρίου τελέσθηκε Πανηγυρική Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Ναθαναήλ. Μετά τό πέρας ἐψἀλη Δοξολογία καί ἀμέσως ἀκολούθησε Λιτανεία τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνας στήν πόλη τῆς Κῶ. Ὁ Σεβασμιώτατος εὐχόμενος τόνισε τήν φιλάνθρωπη παρουσία τοῦ Ἁγίου Νικολάου στή ζωή ὅλων μας.

Παρέστησαν ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης, ὁ Ἔπαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Χαλκιδιός, ὁ Βουλευτής Δωδεκανήσου κ. Ἠλίας Καματερός καί οἱ λοιπές πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές.

Τὸ ἀπόγευμα τῆς 29ης Νοεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ χοροστάτησε στὸν πανηγυρικό Ἑσπερινὸ  στό Ἱερό Ἐξωκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου στό Πυλί.

Ὁ Σεβασμιώτατος μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου στούς συγκεντρωμένους προσκυνητές, εὐχαρίστησε τούς κτήτορες καί ἀναφέρθηκε στόν βίο καί στό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Τήν κυριώνυμο ἡμέρα, Δευτέρα 30 Νοεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος χοροστάτησε κατά τόν Ὄρθρο καί τή Θεία Λειτουργία στόν ἴδιο ἱερό ναό.

Τό πρωί τοῦ Σαββάτου 21 Νοεμβρίου, ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ χοροστάτησε στόν Ὄρθρο καί τέλεσε τή Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό Εἰσοδίων Θεοτόκου στό Ἀμανιοῦ.

Κατά τό κήρυγμά του ὁ Σεβασμιώτατος, ἀφοῦ μετέφερε στούς προσκυνητές τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου ἀναφέρθηκε στή σημασία τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου γιά τήν πρόοδο τοῦ σχεδίου τῆς Θείας Οἰκονομίας καί τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

Στόν ἑορτασμό παρἐστη ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης ἐπικεφαλής τῶν τοπικῶν ἀρχῶν καί τῶν συγκεντρωμένων πιστῶν.

Τὸ ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς 20 Νοεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ χοροστάτησε στὸν Πανηγυρικό Ἑσπερινὸ τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου στόν ὁμώνυμο Ἱερὸ Ναό στήν Κέφαλο τῆς Κῶ.

Ὁ Σεβασμιώτατος μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου στούς συγκεντρωμένους προσκυνητές καί ἀναφέρθηκε στό νόημα τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἐπίσης συνεχάρη τούς κατοίκους τῆς Κεφάλου γιά τή συνεισφορά τους στήν ὁλοκλήρωση τῶν πραγματοποιουμένων ἔργων.

Ἐπικεφαλής τῶν προσκυνητῶν καί τῶν τοπικῶν ἀρχῶν ἦταν ὁ Δήμαρχος Κῶ κ. Γεώργιος Κυρίτσης.

Τὸ ἀπόγευμα τῆς 12 Νοεμβρίου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ χοροστάτησε στὸν πανηγυρικό Ἑσπερινὸ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου στόν ὁμώνυμο Ἱερὸ Ναό-Βαπτιστήριο στὸ Λινοπότι.

Ὁ Σεβασμιώτατος μετέφερε τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου στούς συγκεντρωμένους προσκυνητές καί ἀναφέρθηκε στόν βίο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου καὶ στὴ θέση του στὴ χορεία τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ σημερινή Παγκόσμιος Ἡμέρα Περιβάλλοντος εἶναι μία ἀφορμή καί συγχρόνως μία μεγάλη εὐκαιρία διά νά ἀναλογισθῶμεν ὅλοι, ἀσχέτως θρησκευτικοῦ φρονήματος, τήν περιβαλλοντικήν κρίσιν.

Κατά τάς ἡμέρας μας, περισσότερον ἀπό ποτέ, προβάλλει ἀδήριτος ἡ ἀνάγκη νά κατανοήσωμεν ὅλοι ὅτι ἡ περιβαλλοντική προστασία δέν ἀποτελεῖ ρωμαντικήν ἰδεοληψίαν ὡρισμένων ὀλίγων. Μέ τήν περιβαλλοντικήν κρίσιν καί ἰδιαιτέρως τήν κλιματικήν ἀλλαγήν νά ἀποτελῇ πλέον τήν μεγίστην ἀπειλήν διά κάθε μορφήν ζωῆς εἰς τόν πλανήτην μας, εἶναι προφανής ἡ εὐθεῖα διασύνδεσις τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος μέ ὅλας τάς ἐκφάνσεις τῆς οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς ζωῆς.

Διά τήν Ὀρθόδοξον ἡμῶν Ἐκκλησίαν, ἡ προστασία τοῦ περιβάλλοντος, ὡς θείας κτίσεως, ἀποτελεῖ μεγίστην εὐθύνην διά τόν ἄνθρωπον, ἀνεξαρτήτως τῶν ὑλικῶν ἤ ἄλλων οἰκονομικῶν ὠφελειῶν τάς ὁποίας δύναται αὕτη νά ἀποφέρῃ. Τόν κόσμον τοῦτον, τόν «καλόν λίαν», ὁ Παντοκράτωρ Θεός ἐκληροδότησεν εἰς τήν ἀνθρωπότητα μέ τήν ἐντολήν «ἐργάζεσθαι καί φυλάσσειν» αὐτόν. Ἡ εὐθεῖα ὅμως διασύνδεσις αὐτῆς τῆς θεοσδότου ὑποχρεώσεως διά προστασίαν τῆς κτίσεως μέ κάθε πτυχήν τῆς συγχρόνου οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς ζωῆς, ἐνδυναμώνει τελικῶς τήν παγκόσμιον προσπάθειαν διά ἀναχαίτισιν τῆς ἤδη ἐκδηλωθείσης κλιματικῆς ἀλλαγῆς μέσῳ τῆς ἀποτελεσματικῆς διεισδύσεως τῆς περιβαλλοντικῆς διαστάσεως εἰς ὅλους τούς τομεῖς τῆς οἰκονομίας καί τῆς κοινωνίας.

Μέ τήν ἔναρξιν τῆς τρίτης χιλιετίας, τά περιβαλλοντικά προβλήματα -ὁρατά ἤδη ἀπό τόν 20όν αἰῶνα- ἀπέκτησαν μίαν νέαν ὀξύτητα καί ἦλθαν εἰς τό κέντρον τῆς ἐπικαιρότητος. Συμφώνως πρός τήν ἀντίληψιν τῆς Χριστιανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τό φυσικόν περιβάλλον ἀποτελεῖ μέρος τῆς Δημιουργίας, ἄρα χαρακτηρίζεται ἀπό ἱερότητα. Διά τοῦτον τόν λόγον, ἡ ὑποβάθμισις καί καταστροφή αὐτοῦ ἀποτελεῖ πρᾶξιν ἱερόσυλον καί ἁμάρτημα, ὡς περιφρόνησις πρός τό ἔργον τοῦ Θείου Δημιουργοῦ. Τό ἀνθρώπινον γένος εἶναι ἐπίσης μέρος τῆς Δημιουργίας. Ἡ ἔλλογός του φύσις καί ἡ δυνατότης ἐπιλογῆς μεταξύ τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ παρέχουν εἰς τόν ἄνθρωπον ἰδιαίτερα προνόμια, ἀλλά καί σαφεῖς ὑποχρεώσεις. Δυστυχῶς ὅμως, ἡ ἀνθρωπίνη ἱστορία παρέχει πλεῖστα ὅσα παραδείγματα καταχρήσεως τῶν προνομίων τούτων, ὅπου ἡ χρῆσις καί διαφύλαξις τῶν φυσικῶν πόρων μετετράπη εἰς ἄφρονα ἐκμετάλλευσιν καί συχνάκις εἰς τήν ὁλοσχερῆ καταστροφήν των, πρᾶγμα τό ὁποῖον ὡδήγησε κατά καιρούς εἰς τήν πτῶσιν μεγάλων πολιτισμῶν.

Πράγματι, ἡ μέριμνα καί φύλαξις τῆς Δημιουργίας ἀποτελεῖ εὐθύνην ὅλων εἰς ἀτομικόν καί συλλογικόν ἐπίπεδον. Βεβαίως, αἱ πολιτικαί ἡγεσίαι ἑκάστης χώρας ἔχουν ἰδιαιτέραν εὐθύνην διά νά ἀξιολογήσουν τάς καταστάσεις, νά προτείνουν δράσεις, μέτρα καί ρυθμίσεις, νά πείσουν τάς κοινωνίας διά τήν ὀρθότητα αὐτῶν καί νά τάς ἐφαρμόσουν. Εἶναι ὅμως σημαντική καί ἡ εὐθύνη ἑκάστου ἀτόμου τόσον εἰς τήν προσωπικήν του ζωήν καί εἰς τάς οἰκογενειακάς του δραστηριότητας, ὅσον καί εἰς τόν ρόλον του ὡς ἐνεργοῦ πολίτου.

Προσκαλοῦντες ἅπαντας εἰς ἐγρήγορσιν διά τήν διαφύλαξιν ἀλωβήτου τῆς φύσεως καί συμπάσης τῆς δημιουργίας, τήν ὁποίαν λίαν καλῶς καί μέ τοιαύτην θαυμαστήν σοφίαν ἔκτισεν ὁ Θεός, εὐλογοῦμεν ἀπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τήν Παγκόσμιον Ἡμέραν Περιβάλλοντος, δοξολογοῦντες τόν Δημιουργόν τῶν ἁπάντων, εἰς τόν Ὁποῖον ἀνήκει πᾶσα δόξα τιμή καί προσκύνησις.

Ἀριθμ.Πρωτ. 709.

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ
ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Πρό δέκα καί πέντε ἐτῶν ὁ μακαριστός προκάτοχος ἡμῶν ἀοίδιμος Πατριάρχης Δημήτριος ἐξέδωκε τήν πρώτην ἐπίσημον ἐγκύκλιον διά τήν διαφύλαξιν τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, μίαν ἐγκύκλιον πρός τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, διά τῆς ὁποίας καθιέρωσεν ἐπισήμως τήν 1ην Σεπτεμβρίου ὡς ἡμέραν προσευχῆς διά τήν προστασίαν τοῦ περιβάλλοντος. Ἡ ἱστορική ἐκείνη ἀνακήρυξις ἐτόνιζε τήν σημασίαν τοῦ εὐχαριστιακοῦ καί ἀσκητικοῦ ἤθους τῆς παραδόσεώς μας, τό ὁποῖον παρέχει μίαν διόρθωσιν τοῦ καταναλωτικοῦ τρόπου ζωῆς καί μίαν ἐναλλακτικήν λύσιν εἰς τήν ἐπικρατοῦσαν φιλοσοφίαν τῆς ἐποχῆς μας.
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας πάντοτε ἐπέμειναν ἐπί τῆς καιρίας σπουδαιότητος τῆς αὐτοεξετάσεως ὡς προϋποθέσεως διά τήν πνευματικήν πρόοδον. Ἀπηχῶν τόν κλασσικόν χρησμόν τῶν Δελφῶν, Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς προτρέπει: «Γνῶθι σαυτόν! Ἐάν γνωρίζῃς ἑαυτόν, θά γνωρίζῃς τά πάντα». Εὐάγριος ὁ Ποντικός πάλιν λέγει: « Ὁ γνωρίζων ἑαυτόν γνωρίζει τόν Θεόν». Καί Ἰσαάκ ὁ Σύρος διαβεβαιώνει: «Ἡ γνῶσις τοῦ ἑαυτοῦ μας σημαίνει γνῶσιν τῶν ἀποτυχιῶν ἡμῶν, τοῦθ᾿ ὅπερ ὁδηγεῖ εἰς τήν Ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν». Ὅθεν, ἄς ἀναλογισθῶμεν τί ἔχομεν μάθει ὡς Ἐκκλησία κατά τά τελευταῖα δεκαπέντε ἔτη. Ποίαν γνῶσιν ἀπεκτήσαμεν; Ποίας ἀποτυχίας εἴχομεν; Καί πρός ποίαν κατεύθυνσιν ὀφείλομεν τώρα νά στραφῶμεν;
Εἰς τά πέντε θερινά σεμινάρια, τά ὀργανωθέντα ἐπί ἐτησίας βάσεως μεταξύ τῶν ἐτῶν 1994-1998 ἐν τῇ Θεολογικῇ Σχολῇ τῆς νήσου Χάλκης, ἐμάθομεν περί τῆς στενῆς σχέσεως μεταξύ τῶν περιβαλλοντολογικῶν θεμάτων ἀφ᾿ ἑνός καί τῆς ἐκπαιδεύσεως, τῆς ἠθικῆς, τῆς ἐπικοινωίας, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς πτωχείας ἀφ᾿ ἑτέρου. Καί εἰς τά πέντε διεθνῆ συμπόσια, τά συγκληθέντα ἀνά διετίαν ἀπό τοῦ ἔτους 1995 μέχρι σήμερον, διηρευνήσαμεν τάς ἐπιπτώσεις τοῦ σπατάλου τρόπου ζωῆς ἐπί τῶν ὑδάτων τοῦ Αἰγαίου, τῆς Μαύρης Θαλάσσης, τοῦ Δουνάβεως, τῆς Ἀδριατικῆς καί τῆς Βαλτικῆς Θαλάσσης. Ὁμοῦ μετά θεολόγων, ἐπιστημόνων, πολιτικῶν καί δημοσιογράφων ἀνεγνωρίσαμεν κατά τρόπον ἁπτόν τήν εὐθύνην τήν ὁποίαν ὅλοι φέρομεν -ἐνώπιον ἀλλήλων, ἐνώπιον τοῦ κόσμου ἡμῶν καί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν- διά τήν καταστροφήν τοῦ φυσικοῦ κάλλους τοῦ κόσμου μας, διά τήν ἐξάντλησιν τῶν φυσικῶν πόρων τῆς γῆς καί διά τόν ἀφανισμόν τῆς ποικιλίας τοῦ πλανήτου μας.
Εἰδικώτερον, ἀντελήφθημεν πῶς ἡ διατήρησις τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος συνάπτεται ἐσωτερικῶς πρός τήν κατάπαυσιν τῶν πολεμικῶν συρράξεων, πρός τήν ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης καί πρός τήν διαχείρισιν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ πενίας. Ἐμάθομεν πῶς ὁ τρόπος καθ᾿ ὅν συμπεριφερόμεθα πρός τούς ἀνθρώπους ἀντανακλᾶται εὐθέως εἰς τόν τρόπον κατά τόν ὁποῖον τοποθετούμεθα ἔναντι τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, καθώς ἐπίσης καί ἔναντι τῆς λατρείας τήν ὁποίαν ἐπιφυλάσσομεν ἀποκλειστικῶς εἰς τόν Θεόν.
Δέν θά πρέπει νά μᾶς ἐκπλήσσῃ τό γεγονός ὅτι εἴμεθα ἱκανοί νά μεταχειριζώμεθα κακῶς τήν φυσικήν καί ὑλικήν δημιουργίαν ὅταν εἴμεθα ἱκανοί νά ἐκμεταλλευώμεθα τούς συνανθρώπους ἡμῶν. Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἔχει πρωτοστατήσει εἰς σημαντικάς συνελεύσεις καί συμφωνίας περί τῆς εἰρήνης καί τῆς εὐημερίας τοῦ κόσμου, περί τῆς οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς μεταρρυθμίσεως, περί ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί θρησκευτικῆς ἀνεκτικότητος.
Ὅταν πρόκειται διά τήν κατάλληλον ἀπάντησιν καί τήν ἁρμόζουσαν θεολογικήν σκέψιν, οὐδεμία ἀμφιβολία ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἡμῶν ἔχει πολλά νά συνεισφέρῃ εἰς τήν σύγχρονον συζήτησιν περί οἰκολογίας. Δυνάμεθα νά ἀνατρέξωμεν εἰς τό βάθος καί τόν πλοῦτον τῆς Ἁγιογραφικῆς καί Πατερικῆς κληρονομίας ἡμῶν, διά νά συμβάλωμεν θετικῶς καί οἰκοδομητικῶς εἰς τά κρίσιμα θέματα τῆς ἐποχῆς μας. Τό σημεῖον ὅμως εἰς τό ὁποῖον οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀποκαλύπτομεν ὅτι εἴμεθα εἰς μέγαν βαθμόν τρωτοί εἶναι ἡ ἐφαρμογή τῆς θεωρίας μας.
Εἶναι πάντοτε ἡ εὐκολωτέρα προσέγγισις νά αἰτιώμεθα τήν Δυτικήν ἐξέλιξιν καί τεχνολογικήν πρόοδον διά τά κακά τά ὁποῖα ἀντιμετωπίζομεν εἰς τόν κόσμον ἡμῶν. Καί εἶναι πάντοτε πειρασμός νά πιστεύωμεν ὅτι κατέχομεν τήν λύσιν προβλημάτων τά ὁποῖα ὅλοι ἀντιμετωπίζομεν σήμερον ἤ νά ἀγνοῶμεν τόν ἐπικείμενον κίνδυνον πού ἀντιμετωπίζομεν παγκοσμίως. Ἐκεῖνο ὅπερ εἶναι δυσκολώτερον -καί ὅμως ταυτοχρόνως καί ἐντιμότερον- εἶναι νά διακρίνωμεν τό μέτρον κατά τό ὁποῖον ἡμεῖς οἱ ἴδιοι ἀποτελοῦμεν μέρος αὐτοῦ τούτου τοῦ προβλήματος. Ὅπως, πόσοι ἐξ ἡμῶν ἐξετάζομεν τάς τροφάς τάς ὁποίας καταναλίσκομεν, τά ἀγαθά τά ὁποῖα ἀγοράζομεν, τήν ἐνέργειαν τήν ὁποίαν σπαταλῶμεν, ἤ τάς συνεπείας τοῦ προνομιακοῦ τρόπου ζωῆς μας; Πόσον συχνά ἀφιερώνομεν τόν χρόνον μας διά νά ἐξετάσωμεν μετά προσοχῆς τάς ἐπί καθημερινῆς βάσεως ἐπιλογάς ἡμῶν εἴτε ὡς ἄτομα, εἴτε ὡς θεσμοί, εἴτε ὡς ἐνορίαι, εἴτε ὡς κοινότητες, εἴτε ὡς κοινωνίαι καί ἀκόμη καί ὡς ἔθνη;
Σπουδαιότερον τούτου: ἆραγε πόσοι ἀπό τούς Ὀρθοδόξους κληρικούς μας εἶναι προητοιμασμένοι νά ἀναλάβουν ἡγετικόν ρόλον εἰς θέματα ἀφορῶντα εἰς τό περιβάλλον; Πόσαι ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων ἐνοριῶν καί κοινοτήτων μας εἶναι προητοιμασμέναι νά ὑλοποιήσουν τήν γνῶσιν πού συνεσωρεύσαμεν τά τελευταῖα ἔτη, ἐφαρμόζουσαι εἰς τάς ἑαυτῶν κοινότητας οἰκολογικάς ἀρχάς; Πῶς αἱ ἀποφάσειος οἱασδήποτε τοπικῆς κοινότητος καί ἐνορίας ἀντανακλοῦν ἐπί πρακτικοῦ καί ἁπτοῦ ἐπιπέδου τήν ἐμπειρίαν τήν ὁποίαν ἀπεκτήσαμεν ἐπί θεωρητικοῦ ἐπιπέδου;
Εἰς ἐποχήν κατά τήν ὁποίαν ἡ πληροφορία εἶναι εὐκόλως προσιτή εἰς ἡμᾶς, δέν ὑπάρχει ἀσφαλῶς καμμία δικαιολογία δι᾿ ἄγνοιαν ἤ ἀδιαφορίαν. Τό νά παραβλέπωμεν σημαίνει νά κλείωμεν τούς ὀφθαλμούς μας ἐνώπιον μιᾶς πραγματικότητος ἡ ὁποία εἶναι πάντοτε παροῦσα καί διαρκῶς αὐξανομένη. Προγενέστεραι γενεαί καί πολιτισμοί ἴσως νά μή συνειδητοποίουν τάς ἐπιπτώσεις τῶν πράξεων αὐτῶν. Οὐχ ἦττον, σήμερον, ἴσως εἴπερ ποτέ λκαί ἄλλοτε, εὑρισκόμεθα εἰς μίαν μοναδικήν θέσιν. Σήμερον, ἱστάμεθα εἰς ἕν σταυροδρόμιον, ἤτοι εἰς ἕν σημεῖον ἐπιλογῆς τοῦ σταυροῦ τόν ὁποῖον ὀφείλομεν νά ἄρωμεν. Διότι, σήμερον, ἔχομεν πλήρη ἐπίγνωσιν τῶν οἰκολογικῶν καί παγκοσμίων συνεπειῶν τῶν ἀποφάσεων καί πράξεων ἡμῶν, ἀσχέτως τοῦ πόσον μικραί ἤ ἀσήμαντοι ἠμποροῦν νά εἶναι αὗται.
Ἐλπίζομεν εἰλικρινῶς καί διακαῶς προσευχόμεθα ὅπως εἰς τά ἑπόμενα ἔτη ὁλονέν καί περισσότεροι ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν ἡμῶν ἀναγνωρίζουν τήν σπουδαιότητα μιᾶς σταυροφορίας διά τό περιβάλλον ἡμῶν, τό ὁποῖον τόσον ἐγωϊστικῶς ἔχομεν παραμελήσει. Αὐτό τό ὅραμα εἴμεθα πεπεισμένοι ὅτι μόνον ὀφέλη θά προσπορίσῃ εἰς τάς ἐπερχομένας γενεάς ἀφήνοντας εἰς αὐτάς ἕνα καθαρώτερον καί καλύτερον κόσμον. Τό ὀφείλομεν εἰς τόν Δημιουργόν μας. Καί τό ὀφείλομεν εἰς τά τέκνα ἡμῶν.
Εἴθε νά ἐνισχύσῃ ἡμᾶς ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νά λάβωμεν τάς ὀρθάς ἀποφάσεις.
Τοῦ δέ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος εἴησαν ἐφ᾿ ὑμᾶς καί ἐπί πάντας ἀνθρώπους. Ἀμήν.
βδ´ Σεπτεμβρίου α´

Ἀριθμ.Πρωτ. 847

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ
ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ
ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Ἡ γῆ ἀγλώσσως βοᾷ στενάζουσα, τί με κακοῖς μιαίνετε πολλοῖς πάντες ἄνθρωποι;».
Τροπάριον θ´ ὠδῆς τοῦ σεισμοῦ τῆς κς´ Ὀκτωβρίου

Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Μέ πολλήν παραστατικότητα ὁ ἱερός ὑμνογράφος Ἰωσήφ παρουσιάζει τήν γῆν στενάζουσαν καί διαμαρτυρομένην ἀφώνως διά τά πολλά κακά μέ τά ὁποῖα μιαίνομεν αὐτήν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Καί ἄν τότε ᾐσθάνετο ὁ ἱερός ὑμνογράφος τήν ρύπανσιν τῆς γῆς ὑπό τῶν ἀνθρώπων ὡς μίασμα ἐπισῦρον τήν ὀργήν τοῦ Θεοῦ, πόσον περισσότερον σήμερον πρέπει ὅλοι νά συναισθανθῶμεν τήν τραγικῶς καταστρεπτικήν συμπεριφοράν μας ἔναντι τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ.

Ἀσφαλῶς ἡ γῆ ἐπλάσθη κατάλληλος διά τήν ἐν αὐτῇ κατοίκησιν τῶν ἀνθρώπων καί ἐτάχθη ὑπό τοῦ Θεοῦ εἰς ἐξυπηρέτησιν τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως δέν ἀντλοῦμεν ἐξ αὐτῆς ἐν μέτρῳ τά ἀναγκαῖα, ὥστε νά διατηρηθῇ ἡ παραγωγική αὐτῆς ἱκανότης, ἀλλά συμπεριφερόμεθα πρός αὐτήν φονικῶς. Ἀντλοῦμεν τόσα πολλά καί κατά τόσον βάναυσον τρόπον, ὥστε ἐξαντλοῦμεν τάς δυνατότητας αὐτῆς καί καταστρέφομεν τήν μελλοντικήν παραγωγήν. Ὁμοιάζομεν πρός αὐτούς οἱ ὁποῖοι ἀπό πλεονεξίαν πρός συγκέντρωσιν ξυλείας καταστρέφουν καί τό δένδρον καί τό δάσος καί οὕτω στεροῦν ἑαυτούς ἀπό τῆς δυνατότητος νά ἐσοδεύσουν εἰς τό μέλλον ἄλλην ξυλείαν. Εἶναι γνωστόν ἀπό τήν ἱστορίαν ὅτι εἰς πολλάς περιοχάς τῆς γῆς εἰς τάς ὁποίας ἀνεπτύχθη πολιτισμός ἐπηκολούθησεν ἡ ἐρημοποίησις.

Αὐτό τό φαινόμενον τῆς ἐρημοποιήσεως, τό ὁποῖον εἰς παλαιοτέρας ἐποχάς ἐξειλίσσετο βραδέως, εἰς τήν ἐποχήν μας ἐξελίσσεται ταχύτατα. Ὁλόκληροι περιοχαί πέριξ ρυπογόνων ἐργοστασίων καί βιομηχανικῶν ζωνῶν μέ τοξικάς ἐκπομπάς ἔχουν ἤδη νεκρωθῆ καί αἱ νεκρωμέναι ἐκτάσεις διαρκῶς διευρύνονται. Τεράστιαι ζῶναι ἔχουν ἀποψιλωθῆ διά νά παραδοθοῦν εἰς τήν καλλιέργειαν, διά δέ τῆς χρήσεως τοξικῶν ζιζανιοκτόνων ἔχει καταστραφῆ κάθε ἄλλη βλάστησις, πλήν τῆς ἐπιθυμητῆς καί καλλιεργουμένης. Τά μή διασπώμενα τοξικά φυτοφάρμακα εἰσέρχονται εἰς τό κύκλωμα τοῦ ὕδατος καί μολύνουν τάς πηγάς καί τούς ποταμούς μέ βαρείας συνεπείας διά τήν ὑγιείαν τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πλεονεξία καί ἡ ἀδιαφορία διά τάς ἐπιπτώσεις τῶν χρησιμοποιουμένων μεθόδων καί ὑλικῶν ἐκδικεῖται. Ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι ἐργαζόμεθα ἐντατικῶς διά νά αὐξήσωμεν τάς παραγωγικάς δυνατότητας τοῦ πλανήτου μας, ταυτοχρόνως καί ἀντιφατικῶς καταστρέφομεν αὐτάς. Οἱ ἀστροναῦται οἱ ὁποῖοι εἶδον προσφάτως συνολικῶς καί ἐξ ἀποστάσεως τήν γῆν κατά τήν πέριξ αὐτῆς κίνησίν των ἐπέστησαν εἰς ὅλην τήν ἀνθρωπότητα τήν προσοχήν της ἐπί τοῦ γεγονότος ὅτι τεράστιαι ἐπιφάνειαι αὐτῆς ἔχουν ἀποψιλωθῆ καί προετοιμάζουν μεγάλης ἐκτάσεως ἐρημοποιήσεις.

Ὁ προδιαληφθείς ἱερός ὑμνογράφος προσωποποιῶν τήν γῆν θέλει αὐτήν λέγουσαν πρός τόν ἄνθρωπον ὅτι ὁ Δεσπότης τῶν ἀνθρώπων καί Θεός φειδόμενος αὐτῶν μαστιγώνει αὐτήν. Διά τόν λόγον τοῦτον καί μή ὑποφέρουσα ἡ γῆ τό διά τά ἀνθρώπινα σφάλματα μαστίγιον κραυγάζει πρός τούς ἀνθρώπους: «Λάβετε αἴσθησιν καί ἐν μετανοίᾳ τόν Θεόν ἐξιλεώσασθε». Ἡ πρόσκλησις εἶναι λίαν ἐπίκαιρος. Πρέπει νά λάβωμεν αἴσθησιν τοῦ κινδύνου, νά συνειδητοποιήσωμεν τά αἴτια καί τάς εὐθύνας μας καί νά ἐξιλεώσωμεν τόν Θεόν, ὄχι διά λόγων καί μικρῶν θυσιῶν, ἀλλά διά γενναίων πράξεων καί μεγάλων θυσιῶν. Διότι θά ἰσχύσῃ καί ἐν προκειμένῳ ἡ ὑπόσχεσις τοῦ Κυρίου ὅτι θά λάβωμεν εἰς τό πολλαπλάσιον ὅσα θυσιάσομεν.

Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ἔχουσα αἴσθησιν τῶν κινδύνων οἱ ὁποῖοι ἐπαπειλοῦν τήν γῆν καί τό πέριξ ἡμῶν φυσικόν περιβάλλον, τόσον ἀπό τάς φυσικάς συνεπείας τῶν ἀνθρωπίνων ἐνεργειῶν, ὅσον καί κυρίως ἀπό τάς ἠθικάς ἐπιπτώσεις τῶν ἀνθρωπίνων ἐγκλημάτων, καθιέρωσε τήν 1ην Σεπτεμβρίου ὡς ἡμέραν προσευχῆς διά τό περιβάλλον. Ἡ προσευχή ἐξιλεώνει τόν Θεόν, ἀλλ᾽ ἰσχύει ἐν προκειμένῳ καί τό τῶν ἀρχαίων «σύν Ἀθηνᾷ καί χεῖρα κίνει», ὅπερ ἁγιογραφικῶς ἐκφράζεται διά τῆς φράσεως «πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη», εἰς τήν ὁποίαν τό βάρος πίπτει εἰς τό «ἐνεργουμένη», δηλαδή συνοδευομένη ἀπό ἀνάλογον ἐνέργειαν τοῦ ὑπέρ οὗ ἡ δέησις. Διότι δέν δικαιώνεται ὁ λέγων «Κύριε, Κύριε», ἀλλ᾽ ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί ἐν προκειμένῳ εἶναι σαφές ὅτι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ διατήρησις τῆς ἀειφορίας τῶν φυσικῶν πόρων, ὁ σεβασμός πρός τήν φυσικήν δημιουργίαν τοῦ Θεοῦ καί πρός τάς μελλούσας γενεάς καί ἡ ἀναστροφή τῆς καταστρεπτικῆς συμπεριφορᾶς μας πρός τό χαρισθέν εἰς ἡμᾶς ὑπό τοῦ Θεοῦ καλόν λίαν φυσικόν περιβάλλον.

Αὐτοῦ ἡ χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος εἴησαν μετά πάντων ὑμῶν.
βε´ Σεπτεμβρίου α´
+ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος
ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός καί διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης