Κοινή Δήλωσις τῶν Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου, Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου καί Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Ἱερωνύμου (Λέσβος, 16 Ἀπριλίου 2016)
Ἡμεῖς, ὁ Πάπας Φραγκῖσκος, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος Ἱερώνυμος, συναντηθήκαμε στό ἑλληνικό νησί τῆς Λέσβου γιά νά ἀποδείξουμε τή βαθειά ἀνησυχία μας γιά τήν τραγική κατάσταση τῶν πολυάριθμων προσφύγων, τῶν μεταναστῶν καί τῶν αἰτούντων ἄσυλο, πού ἔχουν ἔλθει στήν Εὐρώπη, προσπαθώντας νά ξεφύγουν ἀπό καταστάσεις συγκρούσεων καί, σέ πολλές περιπτώσεις, καθημερινῶν ἀπειλῶν γιά τήν ἐπιβίωσή τους. Ἡ παγκόσμια κοινή γνώμη δέν μπορεῖ νά ἀγνοήσει τήν τεράστια ἀνθρωπιστική κρίση πού δημιουργήθηκε ἀπό τήν ἐξάπλωση τῆς βίας καί τῶν ἔνοπλων συγκρούσεων, τίς διώξεις καί τόν ἐκτοπισμό τῶν θρησκευτικῶν καί ἐθνικῶν μειονοτήτων καί τόν ξερριζωμό τῶν οἰκογενειῶν ἀπό τά σπίτια τους, κατά παραβίαση τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας καί τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί ἐλευθεριῶν τους.
Ἡ τραγωδία τῆς ἀναγκαστικῆς μετανάστευσης καί τῆς μετατόπισης ἐπηρεάζει ἑκατομμύρια ἀνθρώπων, καί εἶναι οὐσιαστικά μία κρίση τῆς ἀνθρωπότητας, καλώντας γιά μία ἀπάντηση ἀλληλεγγύης, συμπόνιας, γενναιοδωρίας καί ἄμεσης πρακτικῆς δέσμευσης πόρων. Ἀπό τή Λέσβο, κάνουμε ἔκκληση πρός τή διεθνῆ κοινότητα νά ἀνταποκριθεῖ μέ θάρρος στήν ἀντιμετώπιση αὐτῆς τῆς τεράστιας ἀνθρωπιστικῆς κρίσης καί τῶν βαθυτέρων αἰτίων της, μέσω διπλωματικῶν, πολιτικῶν καί φιλανθρωπικῶν πρωτοβουλιῶν, καί μέσα ἀπό συλλογικές προσπάθειες, τόσο στή Μέση Ανατολή ὅσο καί στήν Εὐρώπη.
Ὡς ἡγέτες τῶν ἀντίστοιχων Ἐκκλησιῶν μας, ἐκφράζουμε ἀπό κοινοῦ τήν ἐπιθυμία μας γιά εἰρήνη καί τήν ἑτοιμότητά μας να προωθήσουμε τήν ἐπίλυση τῶν συγκρούσεων μέσω τοῦ διαλόγου καί τῆς συμφιλίωσης. Καθώς ἀναγνωρίζουμε τίς προσπάθειες πού ἤδη γίνονται γιά τήν παροχή βοήθειας καί φροντίδας στούς πρόσφυγες, μετανάστες καί αἰτοῦντες ἄσυλο, καλοῦμε ὅλους τούς πολιτικούς ἡγέτες νά χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, γιά νά ἐξασφαλισθεῖ ὅτι πρόσωπα καί κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων τῶν χριστιανῶν, παραμένουν στίς πατρίδες τους καί ἀπολαμβάνουν τό θεμελιῶδες δικαίωμα νά ζοῦν μέ εἰρήνη καί ἀσφάλεια. Μία εὐρύτερη διεθνής συναίνεση καί ἕνα πρόγραμμα βοήθειας χρειάζονται ἐπειγόντως, γιά νά διατηρηθεῖ τό κράτος δικαίου, γιά τήν προάσπιση τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων σέ αὐτή τή μή βιώσιμη κατάσταση, γιά τήν προστασία τῶν μειονοτήτων, γιά τήν καταπολέμηση τῆς ἐμπορίας ἀνθρώπων καί τοῦ λαθρεμπορίου, γιά τήν ἐξάλειψη τῶν μή ἀσφαλῶν διαδρομῶν, ὅπως αὐτές μέσα ἀπό τό Αἰγαῖο καί τό σύνολο τῆς Μεσογείου, καί γιά νά ἀναπτυχθοῦν ἀσφαλεῖς διαδικασίες ἐπανεγκατάστασης. Μέ αὐτόν τόν τρόπο θά εἴμαστε σέ θέση νά βοηθήσουμε ἄμεσα αὐτές τίς χῶρες οἱ ὁποῖες ἐμπλέκονται στήν ἱκανοποίηση τῶν ἀναγκῶν τῶν πολυάριθμων βασανισμένων ἀδελφῶν μας. Εἰδικότερα, ἐκφράζουμε τήν ἀλληλεγγύη μας πρός τόν λαό τῆς Ἑλλάδας, ὁ ὁποῖος παρά τίς δικές του οἰκονομικές δυσκολίες, ἔχει ἀνταποκριθεῖ μέ γενναιοδωρία σέ αὐτή τήν κρίση.
Ἀπευθύνουμε κοινή ἔκκληση γιά τόν τερματισμό τοῦ πολέμου καί τῆς βίας στή Μέση Ἀνατολή, μιά δίκαιη καί διαρκή εἰρήνη, καί τήν ἔντιμη ἐπιστροφή ὅσων ἀναγκάστηκαν νά ἐγκαταλείψουν τά σπίτια τους. Ζητοῦμε ἀπό τίς θρησκευτικές κοινότητες νά ἐντείνουν τίς προσπάθειές τους στήν ὑποδοχή, παροχή βοήθειας καί προστασίας στούς πρόσφυγες ὅλων τῶν θρησκειῶν, καί ἀπό τίς θρησκευτικές καί πολιτικές ὑπηρεσίες ἀνακούφισης (τῶν προσφύγων) νά ἐργάζονται γιά νά συντονίζουν τίς πρωτοβουλίες τους. Γιά ὅσο διάστημα ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη, ζητοῦμε ἐπιμόνως ἀπό ὅλες τίς χῶρες νά παράσχουν προσωρινό ἄσυλο, νά προσφέρουν τήν ἰδιότητα τοῦ πρόσφυγα σέ ὅσους ἔχουν τό δικαίωμα, νά ἐπεκτείνουν τίς προσπάθειες ἀρωγῆς τους καί νά συνεργαστοῦν μέ ὅλους τούς ἀνθρώπους καλῆς θέλησης γιά τόν ἄμεσο τερματισμό τῶν συνεχιζομένων συγκρούσεων.
Ἡ Εὐρώπη ἀντιμετωπίζει σήμερα μία ἀπό τίς πιό σοβαρές ἀνθρωπιστικές κρίσεις της ἀπό τό τέλος τοῦ Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Γιά τήν ἀντιμετώπιση αὐτῆς τῆς σοβαρῆς πρόκλησης, κάνουμε ἔκκληση σέ ὅλους τούς ἀκόλουθους τοῦ Χριστοῦ νά ἐνθυμοῦνται τά λόγια τοῦ Κυρίου, σύμφωνα μέ τά ὁποῖα ὅλοι μας θά κριθοῦμε μία μέρα: «ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθετε πρός με ... ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ 25: 35-36, 40).
Ἀπό τήν πλευρά μας, ὑπακούοντας στό θέλημα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, πιστεύουμε ἀκράδαντα, ὁλόψυχα καί μέ ἀποφασιστικότητα, ὅτι πρέπει νά ἐντείνουμε τίς προσπάθειές μας γιά τήν προώθηση τῆς πλήρους ἑνότητας ὅλων τῶν Χριστιανῶν. Ἐπιβεβαιώνουμε τήν πεποίθησή μας ὅτι ἡ «συμφιλίωση (μεταξύ τῶν Χριστιανῶν) περιλαμβάνει τήν προώθηση τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης ἐντός καί μεταξύ ὅλων τῶν λαῶν ... Μαζί, θά κάνουμε τό χρέος μας, ὥστε νά προσφέρουμε στούς μετανάστες, τούς πρόσφυγες καί τούς αἰτοῦντες ἄσυλο, μία ἀνθρώπινη ὑποδοχή στήν Εὐρώπη» (Οἰκουμενική Χάρτα, 2001). Μέ τήν ὑπεράσπιση τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τῶν προσφύγων, τῶν αἰτούντων ἄσυλο καί τῶν μεταναστῶν, καθώς καί τῶν πολλῶν περιθωριοποιημένων ἀνθρώπων στίς κοινωνίες μας, ἔχουμε ὡς στόχο νά ἐκπληρώσουμε τήν ἀποστολή τῶν Ἐκκλησιῶν, πού εἶναι ἡ διακονία τοῦ κόσμου.
Ἡ συνάντησή μας σήμερα ἔχει ὡς στόχο νά δώσει κουράγιο καί ἐλπίδα σέ ὅσους ἀναζητοῦν καταφύγιο καί σέ ὅλους ἐκείνους πού τούς καλωσορίζουν καί τούς βοηθοῦν. Καλοῦμε τή διεθνῆ κοινότητα νά θέσει τήν προστασία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς ὡς προτεραιότητα, καί σέ κάθε ἐπίπεδο, νά ὑποστηρίξει πολιτικές ἐντάξεις πού ἐκτείνονται σέ ὅλες τίς θρησκευτικές κοινότητες. Ἡ φοβερή κατάσταση ὅλων ὅσων ἐπηρεάζονται ἀπό τήν παροῦσα ἀνθρωπιστική κρίση, συμπεριλαμβανομένων πολλῶν Χριστιανῶν ἀδελφῶν μας, ἀπαιτεῖ συνεχῆ προσευχή ἀπό μέρους μας.
Λέσβος, 16 Ἀπριλίου 2016
Ἱερώνυμος Β' Φραγκῖσκος Βαρθολομαῖος
